تهران-ایرنا- نشریه «فارن افرز» در تحلیلی، عملیات طوفان الااقصی و حملات وحشیانه رژیم صهیونیستی علیه غیرنظامیان فلسطینی در باریکه غزه را نقطه عطفی در جهان عرب و نقش آفرینی آمریکا در تحولات بین‌المللی توصیف کرد و نوشت: تحولات غزه، افکار عمومی کشورهای عربی را به سمت مخالفت با آمریکا سوق داده است.

به گزارش روز سه شنبه ایرنا، مایکل رابینز، امانی جمال و مارک تسلر در مقاله‌ای مشترک در این نشریه آمریکایی می نویسند: "‌۷ اکتبر ۲۰۲۳ (۱۵ مهر ۱۴۰۲) نه تنها برای اسرائیل، بلکه برای جهان عرب نیز نقطه عطفی بود. عملیات الاقصی درست زمانی رخ داد که به نظر می رسید نظم جدیدی در منطقه در حال ظهور است. سه سال پیش از آن، چهار عضو اتحادیه عرب - بحرین، مراکش، سودان و امارات متحده عربی- فرآیندهایی را برای عادی سازی روابط دیپلماتیک خود با اسرائیل آغاز کرده بودند. به نظر می رسید عربستان سعودی مهم‌ترین کشور عربی که هنوز اسرائیل را به رسمیت نمی شناسد، نیز با نزدیک شدن به پایان تابستان ۲۰۲۰۳ (۱۴۰۲)، آماده این اقدام شده است.

نویسندگان این مقاله معتقدند حمله حماس به سرزمین های اشغالی و در پی آن عملیات ویرانگر نظامی رژیم صهیونیستی در غزه، مسیر عادی سازی را محدود کرده است.

این مقاله در ادامه افزود: عربستان سعودی اعلام کرده است تا زمانی که اسرائیل گام‌های روشنی برای تسهیل تشکیل کشور فلسطین برندارد، به توافق عادی سازی ادامه نخواهد داد. اردن در نوامبر ۲۰۲۳ (۱۴۰۲) سفیر خود را از اسرائیل فراخواند و سفر بنیامین نتانیاهو، نخست وزیر این رژیم ‌به مراکش که برای اواخر سال ۲۰۲۳ میلادی برنامه‌ریزی شده بود محقق نشد. در این مدت، رهبران عرب با احتیاط نظاره‌گر مخالفت شهروندانشان با جنگ غزه بوده اند. در بسیاری از کشورهای عربی، هزاران نفر به جنگ اسرائیل و بحران انسانی ناشی از آن اعتراض کردند. معترضان در اردن و مراکش خواستار پایان دادن به معاهدات صلح کشورهایشان با اسرائیل شده و از اینکه دولت‌هایشان به اعتراضات مردم توجه نمی کنند ابراز ناامیدی کردند.

این تحلیل در ادامه به تاثیرات حمله طوفان الاقصی بر ایالات متحده پرداخته و آن را نقطه عطفی برای این کشور نیز می داند. طبق این تحلیل جنگ در غزه، افکار عمومی کشورهای عربی را به شدت بر علیه سرسخت‌ترین متحد اسرائیل، یعنی ایالات متحده کرده است. نظرسنجی های انجام شده پس از حمله ایالات متحده به عراق در سال ۲۰۰۳ (۱۳۸۱) نشان داد که تعداد کمی از شهروندان عادی عرب دیدگاه مثبتی نسبت به ایالات متحده دارند. با این حال، تا سال ۲۰۲۲ (۱۴۰۱)، نگرش آنها تا حدودی بهبود یافته بود، به طوری که حداقل یک سوم از پاسخ دهندگان در تقریباً همه کشورهای عرب تأیید کردند که نظر «بسیار مساعد» یا «تا حدودی مساعد» نسبت به ایالات متحده دارند.

اما نظرسنجی هایی که در اواخر سال ۲۰۲۳ میلادی و اوایل سال ۲۰۲۴ میلادی در پنج کشور عربی انجام شد، نشان داد که محبوبیت و جایگاه ایالات متحده در میان شهروندان عرب به طرز چشمگیری کاهش یافته است. یک نظرسنجی در تونس که به فاصله کوتاهی بعد از از ۱۵ مهر ۱۴۰۲ انجام شد، نشان داد که این تغییر در واکنش به رویدادهای غزه رخ داده است. این نظرسنجی‌ها همچنین به وضوح نشان دادند که این ضربه به ایالات متحده به نفع چین بوده است. دیدگاه شهروندان عرب نسبت به چین در نظرسنجی‌های اخیر بهبود یافته و روند نیم دهه تضعیف حمایت از چین در جهان عرب معکوس شده است. با این حال، تعداد کمی از پاسخ‌دهندگان در پاسخ به این سوال که آیا چین تلاش‌های جدی برای حمایت از حقوق فلسطینی‌ها انجام داده است، نظر مثبت دادند. این نتیجه نشان می‌دهد که دیدگاه‌های عرب‌ها به جای حمایت خاص از سیاست‌های چین در قبال غزه، نشان‌دهنده نارضایتی عمیق از ایالات متحده است.

نویسندگان این مقاله پیش بینی کردند که "در ماه ها و سال های آینده، رهبران ایالات متحده به دنبال پایان دادن به درگیری در غزه و آغاز مذاکرات برای حل و فصل دائمی مناقشه اسرائیل و فلسطین باشند". طبق این گمانه زنی "ایالات متحده احتمالا در صدد خواهد بود تا با حفاظت از دریای سرخ در برابر نیروهای یمنی، از اقتصاد بین‌الملل محافظت کند". همچنین "آمریکا تلاش می کند تا اتحاد منطقه‌ای را که (به ادعای نویسندگان این مقاله) شامل جلوگیری از حملات ایران و ایجاد محدودیت در تعاملات منطقه‌ای چین است را تقویت کند. "

این گزارش در ادامه افزود: برای دستیابی به هر یک از اهداف مطرح شده، واشنگتن به مشارکت کشورهای عربی نیاز دارد، موضوعی که دستیابی به آن در صورتی که عرب‌ها نسبت به اهداف آمریکا در خاورمیانه بدبین باشند، دشوار خواهد بود. تحلیلگران و سیاستمداران آمریکایی اغلب به این نکته اشاره می‌کنند که از آنجایی که اکثر رهبران عرب اقتدارگرا هستند و به افکار عمومی مردم خود اهمیت چندانی نمی دهند، بنابراین سیاستگذاران ایالات متحده باید با حاکمان این کشورها معامله کرده و آن را بر تلاش برای تسخیر قلب و ذهن شهروندان عرب ترجیح دهند.

فارن افرز در ادامه نوشت: این در حالی است که قیام های بهار عربی باعث سرنگونی دولت‌ها در چهار کشور عربی و اعتراضات گسترده در سال ۲۰۱۹ (۱۳۹۸) منجر به تغییر در شیوه رهبری در چهار کشور عربی دیگر شد. این نشان می دهد حاکمان اقتدارگرا نیز باید نظرات مردمی را که بر آنها حکومت می کنند در نظر بگیرند. به این دلیل است که با توجه به افزایش شدید احساسات ضدآمریکایی در میان جمعیتی که حاکمان عرب بر آنها حکومت می کنند، شاهد آن هستیم که تعداد کمی از رهبران عرب می خواهند آشکارا با واشنگتن همکاری کنند. خشم شهروندان عرب از سیاست خارجی ایالات متحده می تواند پیامدهای مستقیم و جدی برای ایالات متحده داشته باشد.

شبکه تحقیقاتی "فشارسنج عرب" بین ۱۳ سپتامبر و ۴ نوامبر ۲۰۲۳ (۲۲ شهریور تا ۱۳ آبان ۱۴۰۲)، یک نظرسنجی برنامه ریزی شده در تونس انجام داد که شامل هزاران مصاحبه بود. حدود نیمی از این مصاحبه ها قبل از ۱۵ مهر ۱۴۰۲(عملیات طوفان الاقصی) و حدود نیمی از آن ها بعد از این تاریخ انجام شد. نتیجه، کاهش سریع و شدید تعداد پاسخ‌دهندگانی بود که دیدگاه‌های مثبتی نسبت به ایالات متحده داشتند. در همه کشورها به جز یکی، دیدگاه‌های مثبت نسبت به ایالات متحده به‌طور قابل توجهی کاهش یافته است.

طبق این تحلیل، تعداد کمی از پاسخ دهندگان در نظرسنجی "فشارسنج عرب" موافق بودند که باید حمله طوفان الااقصی را یک «اقدام تروریستی» نامید. در مقابل، اکثریت قریب به اتفاق موافق بودند که حملات اسرائیل در غزه باید با عنوان "تروریسم" طبقه بندی شود. اکثر شهروندان عرب که پس از ۱۵ مهر ۱۴۰۲ مورد بررسی قرار گرفتند، وضعیت غزه را وخیم ارزیابی کردند. هنگامی که از آن ها پرسیده شد از میان «جنگ»، «خصومت»، «قتل عام» و «نسل‌کشی» کدام کلمه به بهترین شکل وقایع جاری در غزه را توصیف می‌کند، رایج‌ترین واژه‌ای که پاسخ‌دهندگان در همه کشورهای عربی به جز مراکش انتخاب کردند، واژه «نسل‌کشی» بود.

بررسی‌های شبکه تحقیقاتی "فشارسنج عرب" نشان داد که شهروندان عرب باور ندارند که بازیگران غربی از جمله ایالات متحده، اتحادیه اروپا و یا سازمان ملل، در حال دفاع از غزه هستند. در حالی که طبق این نظرسنجی آمار بالایی از شهروندان عرب معتقد هستند اتحادیه اروپا یا سازمان ملل از اسرائیل محافظت می‌کنند. به نظر می رسد این تصورات در جهان عرب در مورد لشکرکشی اسرائیل به غزه و رویکرد ایالات متحده در قبال آن، پیامدهای عمده ای برای شهرت کلی ایالات متحده داشته است. در ۹ کشور از ده کشوری که "فشارسنج عرب" در مورد میزان مطلوبیت ایالات متحده در سال ۲۰۲۱ (۱۴۰۰) سؤال کرده بود، حداقل یک سوم از کل پاسخ دهندگان عرب گفته بودندکه دیدگاه مطلوبی نسبت به ایالات متحده دارند. با این حال، در چهار کشور از پنج کشور مورد بررسی بین دسامبر ۲۰۲۳ (آذر ۱۴۰۲) و مارس ۲۰۲۴ (اسفند ۱۴۰۳)، کمتر از یک سوم نظر مثبتی نسبت به ایالات متحده داشتند.

فارن افرز در نتیجه‌گیری خود در این موضوع می نویسد: یافته‌ها نشان می‌دهد که عدم توافق مردم عرب با سیاست دولت ایالات متحده در قبال اسرائیل و جنگ در غزه باعث کاهش اعتبار منطقه ای ایالات متحده شده است. این در حالی است که جنگ غزه حمایت اعراب از عادی سازی روابط با اسرائیل را به سطح پایینی کاهش داده است.

برچسب‌ها