گروه جامعه ایرنا - غرق شدن اتفاق غم‌انگیزی است؛ فرد با شوق و ذوق زیاد رخت سفر می بندد تا چند روزی فارغ از کار و مشغله‌های روزانه تفریح کند اما دریا عزا به دل خانواده شناگر می‌نشاند؛ عزای بزرگ و سهمگینی که تا سال‌ها فراموش نمی‌شود. یا تصور کنید چند خانواده وسایل پیک نیک را جمع می‌کنند تا در کنار دیگر اقوام به کنار دریا بروند و چای بنوشند و بچه‌ها نیز در همان گوشه‌کنار شروع به بازی کند اما کم کم یکی از آنها از جمع بقیه جدا می‌شود تا پاهایش را خیس کند و می‌شود آنچه نباید.
غرق شدگی یکی از عوامل مهم مرگ و میر در جهان است که در ایران نیز سالانه تعداد قابل توجهی از افراد را قربانی خود می‌کند. این حوادث عموماً در فصول گرم سال و در مکان‌های آبی مختلف مانند دریاها، دریاچه‌ها، رودخانه‌ها و استخرها رخ می‌دهد و افزایش آگاهی عمومی و ارتقای فرهنگ ایمنی در مناطق آبی می‌تواند نقش مؤثری در کاهش این حوادث داشته باشد.
بر اساس آمارهای سازمان پزشکی قانونی کشور، سالانه بیش یک هزار نفر جان خود را به دلیل غرق شدن از دست می دهند که تقریبا بیشتر آنها مردان هستند؛ مثلا در آخرین آمار این سازمان، در سال گذشته ۱۰۱۴ نفر در کشور دچار غرق شدگی شدند که به ترتیب استان خوزستان، مازندران و اصفهان دارای بیشترین غرق شدگان بوده است.
طبق آمار سازمان اورژانس کشور، از ابتدای فروردین امسال تا پنجم خرداد نیز ۲۶۳ مورد غرق شدگی در کشور رخ داده است که از این تعداد ۱۰۴ نفر از این افراد مصدوم و ۱۵۹ نفر فوت کردند که این میزان فوت نسبت به مدت مشابه پارسال ۱۸ درصد افزایش را نشان می‌دهد.
بیشتر بخوانید:
عوامل موثر در غرق شدگی
دلایل متعددی برای وقوع حوادث غرق شدگی وجود دارد که مهم‌ترین آنها عبارت از ناآشنا بودن با شنا؛ بسیاری از قربانیان غرق شدگی در شنا کردن مهارتی ندارند و به همین دلیل در مواجهه با آب‌های عمیق دچار مشکل می‌شوند همچنین نبود تجهیزات ایمنی، عدم استفاده از جلیقه‌های نجات و سایر تجهیزات ایمنی هم نقش مهمی در بروز این حوادث دارد.
نظارت ناکافی و عدم وجود نجات‌غریق‌ها و مسئولان ایمنی در مکان‌های آبی، ریسک غرق شدگی را افزایش می‌دهد. موج‌های خطرناک و جریان‌های آبی و شرایط نامساعد جوی و جریان‌های شدید آبی نیز می‌تواند حتی شناگران ماهر را به خطر بیندازد. نوشیدنی‌های الکلی، مصرف الکل و مواد مخدر هم به دلیل اینکه منجر به کاهش هوشیاری می‌شود، احتمال خطر غرق شدگی را افزایش می‌دهد.
چه گروه‌هایی بیشتر در معرض غرق شدن هستند؟
برخی گروه‌ها بیشتر از دیگران در معرض خطر غرق شدگی قرار دارند. کودکان به دلیل کنجکاوی زیاد و عدم شناخت کافی از خطرات آب، بیشترین قربانیان حوادث غرق شدگی را تشکیل می‌دهند همچنین آمارها نشان می‌دهد که مردان جوان بیشتر از زنان و دیگر گروه‌های سنی در معرض خطر غرق شدگی هستند. گروه دیگر گردشگران و افراد غیربومی توریست‌ها نیز افرادی هستند که به مناطق آبی سفر می‌کنند و با شرایط محلی آشنایی ندارند و ممکن است به دلیل عدم آگاهی از خطرات محلی دچار حادثه شوند.
کمبود طرح سالم‌سازی/نداشتن جذابیت ساحل دریای خزر
سید جمال هاشمی کارشناس محیط‌های آبی دریا و مربی نجات در سیلاب و آب‌های خروشان با اشاره به مسئولیت جمعیت هلال احمر در کمیته پیشگیری و کاهش تلفات انسانی در دریا گفت: هر سال بخصوص در فصل تابستان حضور بخش زیادی از گردشگران در سواحل دریای مازندارن و در ادامه افزایش آمار غرق شدگی‌ها را شاهد هستیم.
وی افزود: هلال احمر در این باره آسیب‌شناسی‌های زیادی انجام داده و براساس یافته‌ها، ناآگاهی دلیل اصلی غرق‌شدگی‌ها است؛ افرادی که علاقه‌مند شنا هستند اما هیچ شناختی از دریا ندارند و از جریانات آبی دریا چیزی نمی‌دانند.
براساس یافته‌ها و آسیب‌شناسی‌های انجام شده از سوی جمعیت هلال احمر، ناآگاهی دلیل اصلی غرق‌شدگی‌ها است
هاشمی با اشاره به کمبود طرح‌های سالم سازی و نداشتن تجهیزات این مناطق گفت: کمبود طرح‌های سالم‌سازی برای بانوان از جمله مواردی است که بسیاری از افراد ترجیح می‌دهند در مناطق غیر از طرح‌های سالم سازی شنا کنند که می‌تواند منجر به غرق شدگی‌ها شود.
مربی نجات در سیلاب و آب‌های خروشان، کودکان، نوجوانان و جوانان را بیشتر در معرض غرق شدگی دانست و گفت: بسیاری از خانواده‌ها که برای گردش کنار دریا می‌آیند بدون مراقب کودکان را رها می‌کنند و سرشان به گفت و گو گرم می‌شود و ممکن است کودک در جریان بازی و بی‌توجهی بزرگترها دچار غرق‌شدگی شود.
این نجاتگر دریا با تاکید بر ضرورت آگاهی از خطرات دریا، گفت: آگاه کردن افراد بخصوص از سنین کم از خطرات دریا ضروری است و باید در این حوزه کارهای آموزش جدی انجام شود.
شنا در شب و مستی ممنوع
مربی نجات در سیلاب و آب‌های خروشان گفت: شنا هنگام شب یا پس از مصرف نوشیدنی‌های الکلی بسیار خطرناک است و بسیاری از آمار غرق شدگی ها مربوط به غروب خورشید و هنگام شب اتفاق می‌افتد.
در بسیاری از کشورها با تجهیز سواحل به امکانات تفریحی از میزان غرق شدگی‌ها کم کردند و این در حالی است که نبود تفریحات آبی در سواحل دریای خزر منجر به افزایش شمار غرق شدگی‌ها می‌شود.
هاشمی، آگاه‌سازی مردم از خطرات دریا و جذاب کردن سواحل را یکی دیگر از راهکارهای کاهش آمار غرق شدگی دانست و گفت: اگر ساحل برای گردشگران جذاب باشد آنها می‌توانند تفریحات مختلف داشته باشند و به سمت شنا در آب نروند. در بسیاری از کشورها با تجهیز سواحل به امکانات تفریحی از میزان غرق شدگی‌ها کم کردند و این در حالی است که نبود تفریحات آبی در سواحل دریای خزر منجر به افزایش شمار غرق شدگی‌ها می‌شود.
تفریحات دریایی را جدی بگیرید
این نجاتگر دریا افزود: گردشگر از دورترین نقطه کشور برای دریا به شمال می‌آید و علاقه‌مند است حتما به دریا برود؛ در این شرایط اگر دریا طوفانی باشد و ممنوعیت شنا وجود داشته باشد فرد باید چه کار کند؟ وجود تفریحات دریایی می‌تواند گردشگر را از شنا در شرایط خطرناک منصرف کند.
چرا بیشتر در دریای خزر غرق می‌شوند؟
کارشناس محیط‌های آبی دریا با اشاره به تفاوت‌های دریای خزر و خلیج فارس گفت: چگالی بالای آب دریای خلیج فارس و تغییر نکردن بستر آن در طول سال میزان غرق شدگی‌ها در این دریا کمتر از دریای خزر کرده است. بستر دریایی خزر با تغییرات فصلی از خرداد تا شهریور تغییر می‌کند یعنی ممکن است فردی در منطقه‌ای مشابه در اردیبهشت و خرداد به دریا برود و در اردیبهشت میزان آب دریا تنها مچ پایش بیاید اما در خرداد تا کمرش شود. این ویژگی دریای خزر می‌تواند سبب غرق شدن افراد شود.
غرق شدگی یکی از عوامل مهم مرگ و میر در ایران است که می‌تواند با اقدامات پیشگیرانه و افزایش آگاهی عمومی به میزان قابل توجهی کاهش یابد. آموزش شنا، تأمین و استفاده از تجهیزات ایمنی، نظارت و حضور نجات‌غریق‌ها همچنین آگاهی‌بخشی عمومی درباره خطرات آب و نحوه برخورد صحیح با موقعیت‌های خطرناک از جمله راهکارهای مؤثر در این زمینه هستند و وضع و اجرای قوانین سختگیرانه در خصوص استفاده از مکان‌های آبی و رعایت نکات ایمنی نیز می‌تواند به کاهش حوادث کمک کند و با توجه به آمار نگران‌کننده غرق شدگی در کشور، نیاز به همکاری همه‌جانبه از سوی مسئولان، نهادهای آموزشی و مردم احساس می‌شود تا از بروز چنین حوادثی جلوگیری شود.