به گزارش خبرنگار ایرنا، سال‌های سال نوعی نگرش منفی به رشته‌های فنی و حرفه‌ای و کارودانش در اذهان جامعه شکل گرفته بود و این سبب می شد تا با افزایش تقاضا برای ادامه تحصیل در رشته‌های نظری روبرو شویم.
با توجه به اهمیت آموزشهای فنی و مهارتی ، زمینه سازی برای شکوفایی خلاقیت‌ها و کارآفرینی و تاکید مکرر رهبر معظم انقلاب بر مساله معیشت، مهارت‌آموزی و اشتغال جوانان، توسعه هنرستان‌ها و هدایت دانش‌آموزان به این سمت، در برنامه ریزی وزارت آموزش و آموزش و پرورش و برنامه توسعه کشور قرار گیرد.
بر این اساس باید در پایان برنامه هفتم توسعه یعنی سال تحصیلی ۱۴۰۷-۱۴۰۸ بیش از ۵۰ درصد دانش‌آموزان کشور در هنرستان‌ها تحصیل کنند.
هدایت دانش‌آموزان به سوی هنرستان‌ها
انتخاب رشته کلاس دهمی‌های فارس همزمان با سراسر کشور از ۲۰ تیرماه ۱۴۰۳ آغاز شد و تکاپوی دانش آموزان برای تصمیم گیری و ثبت نام در مدارس و هنرستان ها شروع شد.
این بار هم پیشنهاد به بسیاری از دانش‌آموزان، تحصیل در هنرستان‌ها بود؛ چنانکه رئیس اداره مشاوره آموزش و پرورش فارس در توصیه‌ای کلی از دانش‌آموزان خواست تا فرآیند انتخاب رشته خود را با تحقیق و نگاه به بازار کار کشور انجام دهند.
طیبه رحیمی در گفت‌وگو با خبرنگار ایرنا، اظهار کرد: اکنون تراکم بالای رقابت داوطلبان آزمون سراسری بویژه در رشته تجربی شکل گرفته که اضطراب و آسیب‌های بسیاری به داوطلبان وارد می‌کند، در حالی که دانش آموزان رشته‌های فنی و حرفه‌ای بدون آزمون تحصیلات خود را در مقطع فوق دیپلم در دانشگاه ادامه می‌دهند و پس از آن نیز، رقابت برای ادامه تحصیل در مقاطع بالاتر، سبک‌تر است.
او این را هم اضافه کرد که با توجه به نیاز کشور و شرایط تحصیلی، انتخاب رشته‌های هنرستانی برای بسیاری از دانش‌آموزان مطلوب‌تر خواهد بود.
به گفته رحیمی، به دانش آموزان رشته‌های فنی، علاوه بر دیپلم، دیپلم مهارت نیز داده می‌شود که به خوبی زمینه اشتغال آنها را فراهم می‌کند و مهارت آموخته‌های پسر، در دوره سربازی نیز به عنوان سرباز ماهر ۲ ماه کسر خدمت دریافت می کنند و در مدت خدمت نیز به عنوان استاد کار به دیگر سربازان مهارت آموزی می‌کنند.
ظرفیت تکمیل است
برنامه‌ریزی کارشناسانه و همت مشاوران آموزش و پرورش و البته شرایط معیشتی و اشتغال جوانان سبب شد تا نگرش عمومی مردم و گرایش دانش‌آموزان در انتخاب رشته تحصیلی‌شان تغییر کند و استقبال به سوی هنرستان‌ها افزایشی شود.
اما بسیاری از دانش‌آموزان بویژه در نقاط محروم‌تر شهر با خبرنگار ایرنا از دشواری پیدا کردن جای خالی در هنرستان‌های شیراز سخن گفتند.
امیرعلی یکی از دانش‌آموزان مدرسه‌ای در ناحیه چهار شیراز است که با توجه به نمونه برگ انتخاب رشته و البته تصمیم گیری برای آینده شغلی خود، تصمیم گرفته به هنرستان فنی برود؛ او گفت: در روز دوم پس دریافت برگ انتخاب رشته، برای ثبت‌نام در رشته برق خودرو به هنرستان مراجعه کردم اما گفتند ظرفیت برای این رشته پر شده است و می‌توانی در رشته‌ای دیگر ثبت‌نام کنی.
محمد حسین نیز در مدرسه‌ای در یکی دیگر از مدارس همین ناحیه آموزشی که به دنبال ثبت نام در رشته مکانیک خودرو بوده، به همین شکل با تکمیل ظرفیت و در بسته هنرستان‌هایی روبرو شده که در این رشته دانش‌آموزش پذیرش می‌کنند.
هرچند نام نویسی در هنرستان‌ها شرط طرح آدرس محل سکونت ندارد، اما شرایط برای دانش‌آموزان دیگر ناحیه‌های آموزشی نیز به همین شکل بوده، چنانکه آرش یکی از دانش‌آموزان پسر ناحیه سه شیراز که از ثبت نام در رشته مکانیک ناامید شده، به خبرنگار ایرنا، گفت: هر چند رشته ماشین ابزار را چندان نمی‌شناسم اما به من توصیه شده رشته ماشین ابزار را انتخاب کنم و اکنون در یکی از هنرستان‌ها رزرو هستم.
رئیس اداره فنی و حرفه‌ای و کاردانش آموزش و پرورش فارس توضیح می‌دهد
هرچند به نظر می‌رسد که مشکل در ثبت نام هنرستان‌ها بیشتر مربوط به چند رشته پرمتقاضی است، اما برای روشن‌تر شدن مساله به سراغ رئیس اداره فنی و حرفه‌ای و کاردانش اداره کل آموزش و پرورش فارس رفتیم تا به متقاضیان ادامه تحصیل در هنرستان‌ها توضیح دهد.
یحیی علیرضا پور به خبرنگار ایرنا گفت: یکی از موانع استقبال دانش‌آموزان از هنرستان‌ها در سال‌های گذشته، نگرش مردم بود که اجرای برنامه‌های متعدد سبب افزایش استقبال بی‌نظیر دانش‌آموزان از هنرستان‌ها شد، طوری‌که در سال تحصیلی ۱۴۰۲-۱۴۰۳ ورود به هنرستان‌ها ۴.۵ درصد رشد کرد و ۴۱.۵ درصد از دانش‌آموزان کلاس دهمی به هنرستان‌ها وارد شدند.
او افزود: همچنین مجموع محصلان پایه‌های دهم، یازدهم و دوازدهم ۳۸ درصد از کل دانش‌آموزان متوسطه کشور را تشکیل داد.
رئیس اداره فنی و حرفه‌ای و کاردانش اداره کل آموزش و پرورش فارس اظهار کرد: با توجه به روند افزایشی استقبال از رشته‌های هنرستانی باید به تامین سه مولفه نیروی انسانی، فضای آموزشی و تجهیزات کارگاهی توجه کرد که با کمبود مواجه هستیم.
علیرضاپور ادامه داد: در نواحی چهارگانه آموزش و پرورش شیراز که ۳۸ درصد هنرستانی‌های استان فارس را پذیرش می‌کند، با کمبود مواجه هستیم و باید برای سال‌های آتی برنامه‌ریزی شود.
او این خبر خوش را هم داد که تا آغاز مهر تحصیلی جدید هفت هنرستان دیگر در مرکز استان و ۲ هنرستان در شهرستان‌های فارس راه‌اندازی می‌شود و هنرستان فنی "امتیاز" که یکی از مجهزترین هنرستان‌های کشور خواهد بود نیز ۹۵ درصد پیشرفت دارد و برخی تجهیزات کارگاهی و حامل‌های انرژی آن در دست تکمیل است.
رئیس اداره فنی و حرفه‌ای و کاردانش اداره کل آموزش و پرورش فارس اضافه کرد: امسال (۱۴۰۳-۱۴۰۴) ۴۰ رشته محل جدید در نواحی چهارگانه شیراز و ۲۰ رشته محل نیز در دیگر شهرستان‌ها به هنرستان‌های مستقل و ضمیمه فارس افزوده می‌شود.
او گفت: در زمان حاضر ۴۶۰ هنرستان مستقل و ضمیمه مدارس متوسطه در سراسر فارس فعال است که البته با توجه به چشم انداز برنامه هفتم توسعه، باید افزایش یابد.
با وجود این نیازها، اما رئیس اداره فنی و حرفه‌ای و کاردانش اداره کل آموزش و پرورش فارس معتقد است که ظرفیت‌ها تکمیل نشده، بلکه مساله مطرح شده به دلیل تخصصی بودن هنرستان‌ها است، اینکه ۳۶ رشته فنی و حرفه‌ای به صورت تخصصی در هنرستان‌ها ارائه می‌شود، و هر رشته در هنرستان‌های محدودی وجود دارد.
علیرضاپور ادامه داد: از سویی متقاضیان باید برای تحصیل در هنرستان‌های فنی اولویت الف نمونه برگ انتخاب رشته را کسب کرده باشند که اولویت با دانش آموزانی است که رشته فنی و حرفه‌ای اولویت نخست آنها است که این هم با توجه به توانمندی دانش آموز تعیین شده، در برخی موارد، حتی رشته‌های فنی دشوارتر از شاخه ریاضی فیزیک است.
او گفت: دانش آموزان متقاضی تحصیل در هنرستان‌ها، می توانند هنرستان‌های کاردانش را انتخاب کنند که در بسیاری از رشته‌ها ساعت‌های کارگاهی بیشتری هم نسبت به فنی و حرفه‌ای دارند.
رئیس اداره فنی و حرفه‌ای و کاردانش اداره کل آموزش و پرورش فارس با بیان اینکه در بسیاری از موارد دانش آموزان بر تحصیل در یک هنرستان خاص اصرار دارند، ادامه داد: مشاوران تحصیلی هنرستان‌ها و رشته‌های کاردانش را به دانش‌آموزان معرفی و آنها را هدایت کنند.
با این همه علیرضاپور کمبودها را انکار نمی‌کند و معتقد است که با توجه به روند افزایشی استقبال دانش آموزان فارس از هنرستان‌ها، دیگر مسئولان نیز به کمک آموزش و پرورش بیایند چرا که به تنهایی نمی‌تواند از پس تحقق اهداف برنامه توسعه هفتم و مورد تاکید رهبر معظم انقلاب بربیاید.
او این را هم گفت که به تازگی مصوبه هیات دولت درباره توسعه مهارتی به استانها ابلاغ شده، که بر این اساس، دیگر دستگاه‌ها هم باید در توسعه آموزشهای مهارتی و حتی ساخت هنرستان‌ها جوارکارگاهی کمک کنند.
دورنمای مهارت‌آموزی دانش‌آموزان فارس در برنامه هفتم توسعه
به گفته رئیس اداره فنی و حرفه‌ای و کاردانش اداره کل آموزش و پرورش فارس در زمان حاضر در مجموع ۳۸ درصد معادل بیش از ۷۰ هزار هنرجو در هنرستان‌های این استان تحصیل می‌کنند که این میزان باید تا پایان برنامه هفتم توسعه به بیش از ۵۰ درصد، یعنی ۱۰۰ هزار نفر افزایش یابد.
علیرضا پور گفت: طبیعی است که دستیابی به اهداف این برنامه توسعه کشور، نیازمند فراهم شدن زیرساخت‌های لازم است؛ هر چند برآورد دقیق نیازمند بررسی ناحیه‌های آموزشی و جمعیت دانش‌آموزی است اما به نظر می رسد باید تا پایان برنامه هفتم، حدود ۲۰ هنرستان جدید در استان راه‌اندازی و تجهیزات کارگاهی نیز تقویت شود.
وی بیان کرد: هنرستان‌ها، ظرفیتی مستقیم برای اشتغالزایی و تامین نیروی تکنسین مورد نیاز کشور است که باید تقویت و توسعه آنها در نظام آموزش و پرورش کشور به طور ویژه دیده و سنجیده شود.