به گزارش ایرنا، آذربایجان غربی از ثروت های پیدا و پنهانی برخوردار است که برخی ظهور کرده و بعضی دیگر مغفول مانده و شناسایی نشده است در حالی که شناسایی ثروت های پیدا و پنهان این استان و حمایت از آنها افق روشنی برای استان ترسیم کرده و توسعه آن را موجب می شود.
نگاههای بی‌تفاوت، سال ها ظرفیت های این استان را در حالت رکود نگه داشته و فرصت نداده تا این ظرفیت ها عملی شده و منبع درآمدی برای استان شوند.
برنامه ریزی کشورهای همجوار و استفاده آنها از داشته های خود تجربه ای برای متولیان نشده تا استان را در مسیر توسعه قرار دهند بلکه بی تفاوتی ها توسعه استان را متوقف و به آن فرمان عقب نشینی داده است.
مقایسه آذربایجان غربی با استانهای همجوار این مهم را هم ثابت می کند استانی مثل آذربایجان شرقی در صیانت از ثروت های خود با شتاب بیشتری حرکت کرده و در ردیفی جلوتر و بالاتر از استان ما قرار گرفته اما این هم تجربه ای برای ما نشده است درحالیکه غنی ترین ثروت ها را داریم.
محرومیت استان با وجود داشتن غنی ترین ظرفیت ها، عقب ماندگی در بسیاری از حوزه ها، دسترسی کمرنگ به بازارهای جهانی ما را برآن داشت تا در خصوص ظرفیت های فراموش شده توسعه آذربایجان غربی پای صحبت عین الله شریف پور، کارشناس سابق امور اقتصادی استانداری آذربایجان غربی و همچنین عضو اسبق کمیسیون اقتصادی مجلس شورای اسلامی بنشینیم.
ایرنا: آذربایجان غربی را چگونه استانی معرفی می کنید؟
شریف پور: در نخستین تعریف از این استان باید گفت آذربایجان غربی از موقعیت جغرافیایی ممتازی برخوردار است و این موقعیت ممتاز همواره او را متمایزتر از استان های دیگر قرار داده و به آن بهایی دیگر بخشیده و جایگاه آن را زیباتر کرده است.
به جرات می توان گفت آذربایجان غربی استانی با پتانسیل ها، زیبایی ها و ثروت های بی پایانی است که می تواند در حوزه های مختلف تبدیل به قطب شود از حوزه های اقتصادی گرفته تا فرهنگی و ورزش و اجتماعی.
هرکدام از ثروت های این سرزمین به خودی خود منبع درآمدی بی نظیر برای این استان هستند و می توانند در حوزه های مختلف تحول بزرگی ایجاد کرده و حیاتی دوباره به استان بدهند.
ایرنا: نخستین ظرفیت فراموش شده توسعه استان چیست؟
شریف پور: مرزی بودن آذربایجان غربی طلایی ترین فرصتی است که می تواند این استان را به بازارهای جهانی وصل کند و زمینه ساز مراوادات تجاری، اقتصادی و کشاورزی شود اگر با جدیت حرکت شده و برنامه ریزی شود.
مرز ظرفیت و مزیت بی بدیل آذربایجان غربی است و می توان گفت کمتر استانی همانند آذربایجان غربی از این مزیت بهره مند است؛ این استان با چند کشور هم مرز است که هم مرزی و همجواری با آنها عاملی مهم در تبادلات اقتصادی است و می تواند افقی روشن برای استان بگشاید.
هرچند قدمهایی برداشته شد و بازارچه هایی راه اندازی شد اما هیچکدام از این بازارچه ها نتوانستند به اهداف مورد نظر دست یابند و محلی برای فروش تولیدات تولیدکنندگان استان، هنرمندان صنایع دستی که همواره دنبال بازار بوده اند، باشند.
بلکه آنچه مشاهده شد فضایی سوت و کور و بی رونق و خالی بودن بازارچه ها از تولیدات تولید کنندگان داخلی و عدم تبادلات مرزی دراین بازارچه ها بود؛ حتی جمهوری خودمختار نخجوان هم فرصت مناسبی برای تبادلات مرزی بود اما تدابیرخوبی برای این تبادلات اتخاذ نشد و بازارچه های مرزی راه خود را گم کردند.
درحالیکه همین بازارچه ها می توانستند پل ارتباطی باشند بین این استان و کشورهای همجوار و تولیدات هنرمندان این استان را راهی بازارهای جهانی کنند اما هم ظرفیت مرز و هم بازارچه های مرزی هردو فدای عدم آگاهی شدند.
ایرنا: پس از مرز کدام ظرفیت توسعه، مورد توجه قرار نگرفته است؟
شریف پور: صنعت گردشگری ظرفیت دیگر توسعه استان است؛ آذربایجان غربی به دلیل برخورداری از جاذبه های تاریخی از پتانسیل بالای گردشگری برخوردار است.
هرکدام از این آثار تاریخی سالانه می توانند گردشگران بی شماری را به سوی خود جذب کرده و در آمد بالایی نصیب استان کنند؛ درآمدی که می تواند چرخ های اقتصاد استان را جلا داده و به آن حیاتی دوباره ببخشد.
هر گردشگری که به استان می آید، با خود سرمایه می آورد ولی ما نتوانسته ایم از این ظرفیت استفاده کنیم و بسترهای لازم را برای رشد آن فراهم کنیم.
سالانه هزاران نفر از استان و کشور عازم کشور همجوار شده و برای بازدید از جاذبه های آن هزینه می کنند اما هیچوقت به اندازه افرادی که به کشور همسایه می روند، این تعداد گردشگر وارد استان نمی شود.
در حالی که آثار تاریخی و جاذبه های تاریخی و طبیعی این استان بسیار فراتر از کشور همسایه و همجوار است.
ایرنا: کدام پتانسیل توسعه استان، به راحتی از دست می رود؟
شریف پور: آذربایجان غربی هم به دلیل همجمواری با چند کشور و علاوه برآن داشتن پزشکان مجرب، تعرفه درمانی پایین، مراکز درمانی مجهز بهترین مقصد برای گردشگران سلامت یا به عبارتی "توریسم درمانی" است.
ارومیه و خوی از جمله شهرهای استان هستند که از زیر ساخت های درمانی خوبی برخوردار هستند و علاوه براین ماکو، پیرانشهر، سردشت و سلماس نیزبسترهای خوبی برای توریسم درمانی دارند.
بیمارانی از کشورهای همجوار برای درمان می توانند این استان را انتخاب کرده و به مداوای بیماری خود بپردازند و چه بسا این کار نیز صورت می گرفت اما عدم ساماندهی و نظارت براین صنعت باعث شده سودجویان به سودهای کلان دست یابند.
اقداماتی که ضروری بود دراین حوزه صورت گیرد صورت نگرفته و همین امر باعث شده تا اقتصاد استان از درآمد این صنعت هم بهره ایی نبرد.
ایرنا: سهم آذربایجان غربی از ظرفیت معادن چقدر است؟
شریف پور: آذربایجان غربی صاحب غنی ترین معادن همانند معادن طلا و تیتانیوم است اما محصول تولیدی این معادن به صورت خام صورت می گیرد درحالی که باید فراوری شوند.
محصولات تولیدی معادن فراوری نمی شوند و سنگ های تزئینی نیز به همدان و اصفهان داده می شود و کارگاه هایی در نزدیکی این معادن ایجاد نشده است و این معادن نقش آفرین در توسعه استان نیستند.
درگذشته هم برخی این معادن را قبضه کرده بودند؛ تولید حاصل از معادن باید به محصول نهایی تبدیل شود تا بتواند به استانها و کشورهای دیگر صادر شود اما این امکان وجود ندارد.
با وجود ظرفیت بالای معادن در استان درآمدی نصیب استان نمی شود که برای دسترسی به این درآمد باید امکانات و زیر سلاخت های لازم برای فراوری مهیا شود.
ایرنا: آیا قطب تولید کشاورزی بودن استان کمکی به توسعه می کند؟
شریف پور: آذربایجان غربی قطب تولبد انواع محصولات کشاورزی است اما با این وجود این محصولات به سختی می توانند به بازارهای هدف منطقه راه یابند.
در علم اقتصاد مساله ای وجود دارد تحت عنوان قبل از اینکه چیزی را تولید کنید، ابتدا بازار آن را پیدا کنید و ببینید در داخل و خارج نزدیکترین بازار کجاست اما این کار در استان ما صورت نمی گیرد و علاوه براین محصولات تولیدی از بسته بندی مناسب برخوردار نیستند.
در بسته هایی که نامناسب و نامطلوب است، میوه صادر می شود که بدون تردید چنین بسته بندی و میوه ای خریدار نخواهد داشت.
همچنین حمایت از تولید در قالب شعار باقی مانده است در حالیکه از تولید و تولید کننده باید حمایت شود و مسوولان در کنار تولید کننده باشند نیاز سنجی کنند و ببینند کجا خلاء وجود دارد تا آن خلاء را جبران کنند.
تولیدات کشاورزی استان در صوت ساماندهی، هدایت و تامین بسترهای لازم قدرت رقابت با همتایان خود در منطقه را می توانند داشته باشند اما نه بسته بندی مناسب وجود دارد و نه حمایت از تولید کننده بنابراین این بخش نیز نمی تواند در توسعه استان تاثیرگذار باشد.
ایرنا: راههای ارتباطی کمکی به توسعه استان می کنند؟
شریف پور: راههای ارتباطی روستایی وضعیت مطلوبی ندارند؛ همین کم بهره بودن از راه مناسب نیز باعث می شود روستایی و کشاورز نتوانند به راحتی تردد کنند.
باید گفت توسعه راهها و جاده های روستایی نقش مهمی در حمل و نقل و تردد تولید کنندگانی دارند که در روستاهای دور افتاده زندگی می کنند و بی توجهی به آن نمی تواند روستایی را در توسعه استان سهیم کند.
همین بی بهره بودن از راه مناسب نیز اجازه نمی دهد روستایی و کشاورز به راحتی رفت و آمد کند .
ایرنا: تنوع قومیتی در توسعه استان نقشی دارد؟
شریف پور: تنوع قومیتی بیشترین و بهترین نقش را در توسعه استان ایفا می کند، این استان با داشتن اقوام و ادیان مختلف جایگاهی متمایزتر از سایر استان ها دارد و هریک از این اقوام آداب و رسوم، فرهنگ و آثار تاریخی و فرهنگی مختص خود را دارند.
بدون شک گردشگران و مهمانانی که از کشورهای همجوار می آیند، شیفته آداب و رسوم و آثار تاریخی این اقوام شده و به دنبال آن تبادلات تجاری و فرهنگی شکل می گیرد که هردو سود آور برای استان است.
تنوع گویش، فرهنگ و آداب و رسوم همه در جذب گردشگر موثر هستند؛ زیرا هرگردشگر با خود سرمایه ای می آورد بنابراین وجود اقوام مختلف و زندگی آنها برای او جذاب خواهد بود اما به شرطی که به این مهم توجه شده و بسترهای لازم فراهم شود.
تنوع قومیتی اگر به عنوان ظرفیتی غنی مورد توجه قرار گیرد، کمک بزرگی به توسعه خواهد کرد اما این مهم باید محقق شود.
به گزارش ایرنا، آذربایجان غربی استانی برخوردار از غنی ترین ثروت هاست که هرکدام در صورت توجه و حمایت می توانند توسعه استان را موجب شوند اما در طول سالیان متمادی بی توجهی،کم توجهی و نادیده گرفتن ارزشمندترین داشته ها باعث شده این استان نتواند آن گونه که شایسته است به قله توسعه برسد و ماحصل این بی توجهی گسترش مهاجرت های بی رویه از روستاها به حاشیه شهرها، حاشیه نشینی، بیکاری، نبود واحدهای تولیدی و کارخانجات پیشرفته در شهرهای مختلف و رتبه نامناسب استان در بسیاری از شاخص هاست.