سازمان اورژانس کشور به عنوان یکی از مهمترین سازمان‌های خدمت رسان با مشکلات فراوانی دست و پنجه نرم می‌کند که مهمترین آنها، فرسودگی عجیب ناوگان آمبولانس و کمبود نیروی انسانی کارآزموده است؛ این در شرایطی رخ داده که حوادث مختلف در کشور ما رخ می‌دهد و نیاز به خدمت رسانی اورژانس در بازه‌های زمانی مختلف افزایش پیدا می‌کند.
علاوه بر این در ماه‌هایی از سال به دلیل افزایش سفرها، تصادف‌های جاده‌ای رخ می‌دهد که اورژانس پای کار انتقال مصدومان این حوادث به مراکز درمانی است. در زمان‌هایی مانند آلودگی هوا در پایتخت و کلانشهرها نیز، نیروهای اورژانس کشور در میادین اصلی شهرها مستقر می‌شوند و حواس‌شان به همه چیز هست. در مناسبت‌ها و مراسمی مانند اربعین و مسابقه‌های فوتبال نیز اورژانسی‌ها حضور دارند.
اما وضعیت ناوگان اورژانس در طول سال‌ها بر اساس برنامه‌ریزی مدون و صحیحی به روز رسانی نشده و شاید برخی خریدها در گذشته نیز مناسب نبوده که اکنون آمبولانس‌های خریداری شده در گذشته، دچار مشکلاتی شده‌اند.
وضعیت ناوگان اورژانس چطور است؟
بابک یکتاپرست «سخنگوی سازمان اورژانس کشور» در گفت‌وگو با پژوهشگر ایرنا درباره وضعیت ناوگان اورژانس می‌گوید: اکنون سازمان اورژانس کشور تعداد ۵ هزار و ۵۰۰ آمبولانس در اختیار دارد که ۳ هزار مورد فرسوده است و بیش از ۱۵ سال عمر دارد و این در حالی‌ست که آمبولانس‌ها با وجود ۳ شیفت کار در ۲۴ ساعت، بعد از ۱۰ سال باید از رده خارج شوند.
در سال‌های گذشته آمبولانس‌های دیزل وارد کشور شد، اما در کشور ما به دلایل مختلفی مانند سوخت و آب و هوا، این آمبولانس‌ها دچار مشکلات موتوری شدند و هر بار تعمیر موتور آمبولانس‌ها حدود ۲۰۰ میلیون تومان هزینه در بر دارد.
اکنون سازمان اورژانس کشور تعداد ۵ هزار و ۵۰۰ آمبولانس در اختیار دارد که ۳ هزار دستگاه فرسوده است و بیش از ۱۵ سال عمر دارد
وی ادامه می‌دهد: در زمینه موتورلانس‌ها وضعیت بهتر است و حدود ۴۸۰ موتورلانس در کشور داریم که ۲۰۰ مورد در تهران موجود هستند. موتورلانس‌ها برای فرار از ترافیک وارد ناوگان اورژانس کشور شد. البته در برخی شهرها مانند یزد که کوچه‌های باریک دارند نیز از موتورلانس‌ها استفاده می‌شود. گاهی در برخی مناطق و برخی روزها مانند نوروز، حجم ترافیک به حدی است که به هیچ عنوان آمبولانس‌ها قابلیت تردد ندارند.
یکتاپرست می‌گوید: همچنین در مناطقی که حتی امکان عبور موتورلانس نیز وجود ندارد، اورژانس دونده ایجاد شده است. اورژانس دونده در مناطقی مانند بازار تهران شکل گرفته که تجهیزات لازم را در اختیار دارند و به دلیل ازدحام جمعیت، به سرعت خود را به صورت پیاده به موقعیت اعلام شده می‌رسانند.
سخنگوی سازمان اورژانس کشور ادامه می‌دهد: تعداد اتوبوس آمبولانس‌ها نیز در کشور ۸۲ مورد است. در برخی برنامه‌ها و مراسم، از اتوبوس آمبولانس به عنوان درمانگاه استفاده می‌شود. همچنین در تصادف‌های زنجیره‌ای یا حوادث انفجاری و حوادثی که آوار دارد یا تعداد مصدومان در آنها بالاست یا برنامه‌های جمعیتی مانند اربعین یا مسابقه‌های فوتبال از اتوبوس آمبولانس‌ها استفاده می‌شود. در این اتوبوس آمبولانس‌ها هم زمان می‌توان به ۱۰ تا ۱۱ نفر خدمت رسانی کرد.
یکتاپرست می‌گوید: در کل کشور ۶۳ مرکز اورژانس داریم که هر کدام از مراکز حداقل یک اتوبوس آمبولانس دارند و در تهران یا کلانشهرها تعداد اتوبوس آمبولانس‌های موجود بیشتر است. البته از نظر اتوبوس آمبولانس در ناوگان اورژانس اکنون مشکلی وجود ندارد و عمده مشکلات در زمینه آمبولانس‌ها است.
خیران سلامت به داد اورژانس رسیدند
سخنگوی سازمان اورژانس کشور می‌گوید: به تازگی خیران به کمک اورژانس آمده‌اند که به طور مثال هفته گذشته یکی از خیران، ۱۳۰ میلیارد تومان به ناوگان اورژانس کمک مالی کرد که بدین وسیله، ۱۰ آمبولانس و ۱۰ موتورلانس خریداری شد و همچنین موتور ۱۰ آمبولانس قدیمی به طور کامل تعویض شد. به این ترتیب ناوگان اورژانس بابل یکی از بهترین ناوگان‌ها از لحاظ آمبولانس محسوب می‌شود.
وی ادامه می‌دهد: خیران تعهد داده‌اند که تا هزار میلیارد تومان برای خرید آمبولانس کمک کنند که اولویت بعدی این شخص، استان مازندران و سپس استان سیستان و بلوچستان است. همچنین سایر خیران نیز وارد این حوزه شده‌اند و قرار است برای بهبود وضعیت ناوگان اورژانس کمک کنند.
به تازگی خیران به کمک اورژانس آمده‌اند که به طور مثال هفته گذشته یکی از خیران، ۱۳۰ میلیارد تومان به ناوگان اورژانس کمک مالی کرد که بدین وسیله، ۱۰ آمبولانس و ۱۰ موتورلانس خریداری شد و همچنین موتور ۱۰ آمبولانس قدیمی به طور کامل تعویض شد
جمع بندی
نمایندگان مجلس شورای اسلامی در جلسه علنی نوبت صبح سه‌شنبه ۲۵ مهر ماه ۱۴۰۲ و در جریان بررسی جزییات لایحه برنامه هفتم توسعه، با بند الحاقی ماده ۶۹ این لایحه موافقت کردند. بر اساس بند «ج» ماده ۶۹ قانون برنامه هفتم توسعه کشور، از ابتدای سال دوم برنامه، کلیه شرکت‌های تولیدکننده و واردکننده خودرو و موتورسیکلت مکلفند حسب مورد به‌ازای فروش هر دستگاه خودرو، ماشین‌آلات سنگین و سبک و موتورسیکلت، یک درصد از قیمت فروش خود را پس از گردش خزانه، جهت خرید و تحویل آمبولانس و موتورلانس به نسبت پنجاه درصد برای جمعیت هلال احمر جمهوری اسلامی ایران و پنجاه درصد برای سازمان فوریت‌های پزشکی اورژانس کشور اختصاص دهند.
به نظر می‌رسد این قانون هنوز اجرایی نشده، چون قانون برنامه هفتم توسعه امسال برای اجرا ابلاغ شده است.
سازمان اورژانس کشور در شرایطی پای ثابت حوادث و تصادف‌ها ایستاده که نتوانسته تیماری برای زخم‌های پیکر خود پیدا کند. اگر سازمان شدن اورژانس کشور را نقطه عطفی برای آن بدانیم، ادامه مسیر در سال‌های اخیر چندان رو به رشد نبوده است. ارتقای زیرساخت‌ها، تجهیزات و آمبولانس‌ها از جمله نیازهای حیاتی این سازمان است که هر مصدوم یا بیماری روزی گذرش به تلفن سه رقمی ۱۱۵ خواهد افتاد.
وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی در دوره جدید با مشکلات فراوانی دست به گریبان است که شاید مسائلی مانند دارو، وضعیت پرستاران و دستیاران پزشکی در اولویت‌های اول باشد؛ اما غفلت گذشتگان از به روز رسانی و تجهیز به هنگام ناوگان اورژانس کشور، یکی از آن پاشنه آشیل‌هایی است که در صورتی که مسئولان کنونی باید قبل از ان که نظام سلامت زمین‌گیر شود، تدبیر کار داشته باشند.