غلام عباس خاکسار روز دوشنبه در گفت و گو با خبرنگار ایرنا از آغاز عملیات مرمت ۶ بنای تاریخی در گرمسار و آرادان از محل اعتبارات تملک دارایی این شهرستانها خبرداد و افزود: طرحهای مرمت بناهای تاریخی شهرستان گرمسار شامل مرمت موزه اقوام به ارزش هفت میلیارد ریال، بازسازی بقعه امامزاده چنداب ایوانکی به ارزش ۶ میلیارد ریال و مرمت استحفاظی قلعه قاطول به ارزش یک میلیارد ریال است.
وی با اشاره به طرحهای مرمت بناهای تاریخی در آرادان بیان کرد: مرمت سقف، دیوارها، کفسازی و اصلاح زیرساختی خانه تاریخی «معتمدی» با اعتبار چهار میلیارد و ۲۰۰ میلیون ریال آغاز شد.
وی گفت: ۲ تفاهمنامه با هدف مرمت بازار تاریخی و آبانبار قدیمی روستای هدف گردشگری دهنمک در شهرستان آرادان به ارزش هفت میلیارد و ۲۰۰ میلیون ریال منعقد شد.
سرپرست میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی گرمسار و آرادان با بیان اینکه سه طرح عمرانی بهسازی و اصلاح زیرساختی در این حوزه نیز اجرا شد، اضافه کرد: این طرحها شامل آسفالت راه و تامین آب بهداشتی در منطقه گردشگری بنهکوه در گرمسار و آسفالت راه دسترسی به کاروانسرای تاریخی دهنمک و برقرسانی به بنای تاریخی قصر پنهان بهرام است که با اعتبار افزون بر ۱۰ میلیارد ریال انجام شد.
تاریخچه طرحها و بناهای در دست مرمت گرمسار و آرادان
به گزارش ایرنا، گرمسار غربی ترین شهر در استان سمنان است که به دلیل حضور اقوامی چون ترک، کرد، لر، گیلک و عرب، تنوع قومیتی فراوانی را در خود جای داده است و به «جزیره اقوام» شهرت دارد.
دهنمک یکی از روستاهای استان سمنان امروزی است، این روستا بخشی از ایالات «ورن» از ایالات ۱۶ گانه دوران باستان محسوب میشود. استان سمنان از دیر باز یکی از شهرهای چهاردهمین ایالت تاریخی «ورن» یا ورنه از تقسیمات ۱۶ گانه اوستایی در دوران باستان بوده است.
تاریخچه دهنمک گویای این نکته است که در گذشته آخرین نقطه مرز غربی ایالت قومس و مرز شرقی ری بوده است.
بازار آرادان مربوط به اوایل دوران قاجار و به شماره ۳۵۴۹ در فهرست آثار ملی کشور به ثبت رسیده است. سالهای گذشته دریچهها و نورگیرهای بازار نصب، آجرها و ناودانهای تخریبشده آن تعویض و پوشش پشتبام با کاهگل مرمت شد.
آب انبار صفویه کاروانسرای شاه عباسی روستای دهنمک منسوب به دوره قاجار است و پاشیر، مخزن و پوشش گنبدی مخزن که به شکل پلکانی ساخته شده از ویژگیهای آن است. البته دارای سردری نیز بوده است، پلان مخزن همانند اکثر مخازن معمول آب انبارها منطقه براساس دایره ساخته شده که قطر خارجی آن در حدود ۱۰ متر و عمق آن حدود هشت و نیم متر از سطح زمین است.
این آب انبار پوشش گنبدی بروی مخزن دارد که سطح خارجی آن به صورت پلکانی است، مصالح اصلی به کار رفته آجر و ملات محسوب می شود و با تزئینات حصیری کار شده است. در ساخت مخزن از مصالح سنگ و شفته آهکی با روکش ساروج استفاده شده است. ۲ راه دسترسی یکی در شرق و دیگری در غرب وجود دارد. این آب انبار در فهرست آثار ملی کشور و با شماره ۵۸۱۳ در سال ۱۳۸۱ به ثبت ملی رسید.
یکی از خانههای قدیمی در گرمسار خانه باقریها یا همان موزه اقوام است، که مالک آن شخصی به نام میرزا علی باقری از خانهای گرمسار بوده است. این خانه در سال ۱۳۸۹ هجری شمسی با عنوان موزه اقوام کار خود را آغاز کرد.
برخی از افراد علت نامگذاری این خانه به موزه اقوام را این طور روایت کردهاند که به دلیل سکونت اقوامی از ترک، کرد، لر، گیلک و عرب، این خانه دارای تنوع قومیتی زیادی بوده است؛ گویی که سرزمین ایران تنها در مقیاس کوچکتری باشد.
خانه معتمدی با ۲۴۳ متر زیربنا، متعلق به محمدرضا معتمدی مالک روستای علیآباد در حدود ۱۰۰ سال گذشته بوده و به شماره ۳۲ هزار و ۳۳۴ در فهرست آثار ملی به ثبت رسیده است.
امامزاده گمنام چنداب مربوط به دوره قاجار است و در شهرستان گرمسار، بخش ایوانکی، دهستان ایوانکی، داخل روستای چنداب واقع شده و این اثر در تاریخ ۲۶ اسفند ۱۳۸۷ با شماره ۲۶۰۹۰ بهعنوان یکی از آثار ملی ایران به ثبت رسیده است.
قلعه قاطول واقع در شهرستان گرمسار، روستای قاطول به شماره ۳۲۹۸۵ در فهرست آثار ملی به ثبت رسیده است.