به گزارش ایرنا؛ قلعه "سلیمان خان بوربور" یکی از بناهای باارزش و تاریخی ملایر است که سال ۱۳۸۵ به‌شماره ۱۶۴۸۹ در فهرست میراث ملی به ثبت رسید، طی روزهای گذشته دست به دست شدن فیلمی در فضای مجازی حکایت از تخریب بخشی از این بنای تاریخی از سوی افرادی ناشناس داشت.
قلعه "سلیمان خان بوربور" در اسلامشهر آق‌گل از توابع بخش جوکار واقع شده و با ملایر حدود ۵۰ کیلومتر فاصله دارد، این قلعه از چند بخش مجزا که هر کدام از بخش‌ها، یک قلعه محسوب می‌شوند و همگی درون حصاری رفیع قراردارند، تشکیل شده و ۱۰ برج خشتی به فواصل معین در حصار تعبیه شده است،
مساحت قلعه ۱۱ هزار و ۲۶۵ مترمربع است و در محوطه درونی حصار یه قلعه جداگانه دارد که قلعه شمال شرق مربوط به محمودخان فرزند مصطفی خان بوده و دالان طویلی تا برج شمالی ادامه دارد و در طرفین دالان کوچه‌هایی همچون قلعه‌های عظام‌الملک، محمودخان و سلیمان‌خان قرار گرفته، داخل این قلعه یک باب حمام اختصاصی وجود دارد که به صورت طاق و تویزه ساخته شده و دارای خزینه نیز بوده است.
در حیاط اندرونی آن نیز حوض سنگی وجود دارد که آب قنات وارد آن می‌شده و ساکنان از آن استفاده می‌کردند، در گوشه شرقی حیاط حمام قدیمی وجود دارد که با طاق آجری ساخته شده و طاق حمام سرد آن فرو ریخته، سه جبهه این حیاط دارای نمای زیبای آجری است که قسمت‌هایی از آن سالم است و اتاق‌های ضلع جنوبی همگی دارای تزئینات گچی است.
تخریب بخش اعظمی از قلعه سلیمان‌خان طی یک دهه اخیر
ساختمان ضلع جنوبی قلعه مربوط به سلیمان خان بوربور بوده که دارای اندرونی و بیرونی زیبایی بوده و تقریبا چیزی جز دیوار از آن باقی نمانده است، ضلع شمال غربی قلعه نیز ساختمانی مرکب از اندرونی و بیرونی دیده می‌شود که قبلا نسبتا سالم و مسکونی و متعلق به عظام‌الملک معروف به قوام همایون بوده و سلمان خان پس از چندی تمامی قلعه را از مالکان خریداری می‌کند.
ورودی اصلی قلعه در ضلع جنوبی و در غرب برج وسط حصار تعبیه شده که با یک سر در ورودی زیبای آجری از طریق یک در چوبی وارد یک هشتی پوشیده چهار طاقی می‌شویم و از آنجا وارد یک ورودی طویل کوچه مانند که تا انتهای قلعه ادامه دارد و مجموعه‌های ساختمانی در طرفین آن ساخته شده است.
در حال حاضر پس از گذشت یک دهه بخش اعظم این مجموعه تاریخی تخریب شده و فقط ضلع شمال غربی سالم و مسکونی است و با توجه به اینکه در جای‌جای قلعه آجرکاری‌هایی زیبا در نماهای بنا و تزئینات گچ‌بری در بدنه‌های داخل اتاق‌ها به وفور دیده می‌شود و به واسطه مجاورت با تلاب فصلی آق‌گل، نیاز است با برنامه‌ریزی صحیح و با تغییر و بازسازی بخش‌های مورد نیاز، به یکی از جاذبه‌های گردشگری و یک مرکز توریستی و تفریحی تبدیل شود.
ساخت مسکن؛ تهدیدی جدی برای قلعه سلیمان‌خان بوربور
این در حالیست که طی سال‌های اخیر در بخشی از مرکز قلعه سلیمان خان بوربور توسط بنیاد مسکن واحد مسکونی با مصالح جدید احداث شده و با وجود اینکه تعمیرات موضعی در بخشی از قلعه که هنوز پابرجاست، انجام گرفته و مابقی در اثر عدم رسیدگی در حال فروپاشی است، در عین حال که عوامل جوی و نفوذ رطوبت بنا را در معرض تخریب قرار داده است.
ورود میراث فرهنگی به ماجرای تخریب قلعه سلیمان خان بوربور
در همین راستا مدیرکل میراث‌فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی همدان در گفت و گو با خبرنگار ایرنا اظهار کرد: طی روزهای گذشته فیلمی در فضای مجازی مبنی بر تخریب قلعه تاریخی واقع در اسلامشهر آق‌گل ملایر منتشر شد که بلافاصله بعد از رویت این موضوع، تیم‌تحقیقاتی از همدان و ملایر به محل مورد نظر اعزام شد.
«محسن معصوم‌علیزاده» گفت: بر اساس شواهد موجود و تحقیقات محلی و اولیه از روستاییان توسط یگان حفاظت میراث فرهنگی و همچنین تیم اعزامی، مشخص شد که سه ضلع از بخش‌های مختلف این قلعه دچار تخریب شده است.
وی ادامه داد: در همین رابطه مقرر شد طی سه روز آینده پس از انجام تحقیقات راهبردی، گسترده و کارشناسی، اگر مشخص شود که عوامل انسانی در این تخریب دخیل هستند، به طور قطع با دستور مقام قضایی پیگیری‌های قانونی انجام و با متخلفان برخورد می‌شود.
اعزام تیم تحقیقاتی برای بررسی چگونگی تخریب قلعه سلیمان‌خان
مدیرکل میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی همدان با اشاره به ثبت ملی قلعه سلیمان‌خان بوربور در سال ۱۳۸۵ به عنوان یک آثار تاریخی فاخر در استان، افزود: اگرچه مالکیت این قلعه شخصی است و در اختیار میراث فرهنگی نیست، اما از شهروندان و روستاییان درخواست داریم در سراسر استان نسبت به حفظ داشته‌های تاریخی خود اهتمام ویژه‌ای داشته باشند.
معصوم علیزاده آثار باستانی و تاریخی را بخشی از هویت ملی و فرهنگی و تمدن فاخر ایرانی دانست و افزود: حفظ این آثار جزء وظایف شهروندان و ساکنان این منطقه و البته میراث فرهنگی است و انتظار داریم در نقاط دارای بناهای تاریخی، به عنوان مدافعان اصلی وارد میدان شوند و اجازه تخریب آثار باستانی را ندهند.
وی خاطرنشان کرد: نیاز بود قلعه تاریخی سلیمان‌خان بوربور توسط شهرداری و مسوولان مربوطه طی سال‌های گذشته احیا شود، چرا که با سرمایه‌گذاری در این قلعه و احیای آن، این اثر تاریخی می‌توانست به عنوان یک پایگاه مهم گردشگری در رشد و توسعه منطقه و جذب توریسم مثمرثمر باشد و میراث فرهنگی نیز حامی و پشتیبان این اقدام بود.
اجازه نمی‌دهیم بناهای تاریخی در استان تخریب شود
مدیرکل میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی همدان ادامه داد: در حوزه مرمت آثار تاریخی اعتبارات میراث فرهنگی بسیار محدود است اما برای مرمت آثار طبقه‌بندی می‌شوند و بناهایی که در مالکیت میراث فرهنگی است، در اولویت مرمت قرار دارند.
معصوم علیزاده با تاکید بر اینکه بر حسب ضرورت برای حفظ آثار میراث فرهنگی مهم که مالکیت شخصی نیز دارد برابر قانون ورود پیدا می‌کنیم،گفت: چنانچه ثابت شود عوامل انسانی در تخریب این اثر تاریخی فاخر دخیل بوده‌اند، به طور جد و بر اساس دستور مقام قضایی ورود پیدا می‌کنیم.
وی خاطرنشان کرد: قانون تمهیدات لازم را در برخورد با افرادی که به آثار تاریخی آسیب می‌رسانند، اندیشیده و ما نیز به عنوان متولی امر هرگز اجازه تخریب آثار تاریخی را در سطح استان نمی‌دهیم.
به گزارش ایرنا؛ تاکنون بیش از ۳۴۰ اثر و بنای تاریخی در شهرستان ملایر شناسایی شده که از این تعداد بیش از ۲۴۰ اثر آن در فهرست آثار ملی کشور به ثبت رسیده است.