به گزارش خبرنگار ایرنا، بر اساس آماری که معاون پژوهش دانشگاه شیراز دوشنبه دوازدهم آذر ۱۴۰۳ در نشست خبری خود به خبرنگاران داد، در یکسال گذشته نزدیک به ۱۰۰ میلیون یورو در سطح کشور برای دسترسی به منابع علمی و خرید، تعمیر و تکمیل تجهیزات آزمایشگاهی هزینه شده و از این مبلغ، سهم دانشگاه شیراز برای تعمیر، نوسازی و خرید تجهیزات آموزشی و پژوهشی ۱.۵ میلیون یورو معادل یکهزار و ۱۷۰ میلیارد ریال بوده است.
علی حفیظی بیان کرد: در چند سال گذشته خرید تجهیزات آزمایشگاهی در دانشگاه شیراز، قابل توجه نبوده، شمار قابل توجهی از تجهیزات نیازمند تعمیر است و امسال یکهزار میلیارد ریال تجهیزات برای آزمایشگاه‌های این دانشگاه در دست خرید است و نزدیک به ۱۵۰ میلیارد ریال صرف تعمیر تجهیزات و ۲۰ میلیارد ریال نیز صرف نوسازی زیرساخت‌ها خواهد شد.
او بیان کرد: بر اساس برنامه‌ریزی انجام شده در حوزه پژوهش و فناوری دانشگاه‌ها شیراز، قرار است پژوهش‌ها به سوی مطالعات نیاز محور جهت‌دهی شود و ضمن حفظ مرجعیت علمی دانشگاه در کشور،استادان ترغیب شوند رساله‌های دکتری و پایان نامه‌های کارشناسی ارشد را که شمارشان در یکسال به حدود یکهزار و ۶۰۰ مورد می‌رسد، به سوی مسائل و نیازهای جامعه و صنعت هدایت کنند تا برون‌داد بیشتری داشته باشند.یعنی علاوه بر پژوهش و مطالعه در مرزهای علم، به سوی رفع نیازهای جامعه و صنعت حرکت کنند.
رشد ۶ برابری قراردادهای پژوهشی دانشگاه شیراز، پیامد پیگیری یک برنامه بلند مدت
به گفته معاون پژوهش و فناوری دانشگاه شیراز، در برنامه ریزی بلند مدت پژوهشی این دانشگاه تلاش شده تا رسالت‌ها و اولویت‌های پژوهشی در سطح دانشکده‌ها و پژوهشکده‌ها و حتی در سطح اعضای هیات علمی به طور نظام مند بر روی موضوعات مشخصی متمرکز شود و حمایت‌های مالی نیز از این بخش تخصصی‌تر باشد.
حفیظی گفت: از ۹۸ فعالیت در زمینه برنامه‌های پژوهشی استادان منطبق بر سیاستگذاری پژوهشی است و امروز دانشگاه شیراز به نقطه‌ای رسیده که آرام آرام تمام حمایت‌های پژوهشی تعریف شده را به سوی حمایت‌های هدفمند و اولویت دار سوق می دهد.دانشگاه شیراز در همه این سال‌ها در مسیر حمایت از پایان‌نامه‌های نیاز محور گام برداشته است و رشد خوبی در این زمینه داشته است.
به گفته معاون دانشگاه شیراز امسال میزان قراردادهای دانشگاه حدود ۶ برابر شده است، یعنی از ۲۰۰ میلیارد ریال در ۱۴۰۱، در هشت ماه گذشته سال ۱۴۰۳ به حدود یکهزار و ۱۷۰ میلیارد ریال رسیده است.
او افزود: دانشگاه شیراز در رتبه‌بندی‌های جهانی نیز رشد خوبی یافته؛ در توسعه علوم میان رشته‌ای اول کشور شد و در رتبه ۱۳۲ جهان قرار گرفت و در رتبه بندی شانگهای به عنوان قدیمی‌ترین و معتبرترین رتبه‌بندی دانشگاهی دنیا نیز در هشت موضوع در میان ۵۰۰ دانشگاه برتر دنیا و در مهندسی عمران و دامپزشکی در جایگاه نخست کشور قرار گرفت.
حفیظی اضافه کرد: بر اساس رتبه‌بندی تایمز، دانشگاه شیراز در میان دانشگاه‌های آسیایی از ۲۵۱-۳۰۰ در سال گذشته، به رتبه ۱۶۰ بهبود پیدا کرده و ۶ مجله علمی پژوهشی این دانشگاه نیز به صورت بین‌المللی منتشر می‌شود.
ارتباط دانشگاه شیراز با صنایع فارس
معاون پژوهش و فناوری دانشگاه شیراز گفت: به دنبال ورود صنایع به دانشگاه هستیم تا استادان، دانشجویان و مراکز پژوهشی را به طور مستقیم به بخش تحقیق و توسعه صنعت متصل کنیم و توافقات خوبی نیز انجام شده است.
به گفته او نخستین قرارداد دانشگاه در حوزه استفاده از قانون جهش تولید دانش بنیان در دانشگاه شیراز در مجموعه فراسان منعقد شده است.
حفیظی این را هم اضافه کرد که ۲۹ پژوهشکده و مرکز پژوهشی دانشگاه شیراز موفق شده‌اند به محصولات و بروندادهایی در سطح ملی برسند.
ارتباط برد برد دانشگاه شیراز با صنعت نفت کشور
چنانکه مدیران حوزه پژوهش و فناوری دانشگاه شیراز گفتند، این دانشگاه بر اساس برنامه راهبردی خود بر چالش‌های ملی و استانی متمرکز شده و مقالات علمی و بروندادهای پژوهشی سه سال گذشته نیز نشان دهنده همین تمرکز و برنامه ریزی است.
به گفته مدیر امور فناوری و طرح های کاربردی دانشگاه شیراز، میزان قراردادهای این دانشگاه از حدود ۲۱۰ میلیارد ریال در ۱۴۰۲ به یکهزار و ۱۷۰ میلیارد ریال به علاوه ۴۳۹ هزار یورو در سال ۱۴۰۳ رسیده است.
مهدی اسکروچی گفت: این دستاورد حاصل رویکردی است که توجه به تخصص های استادان دانشگاه را جدی گرفته و تلاش شد تا با تکیه بر ضوابط و مقررات، ارتباط آنها با صنعت تسهیل شود.
او از میان قراردادهای پرشمار دانشگاه شیراز با جامعه و صنعت به ۲ قرارداد با شرکت نفت فلات قاره اشاره کرد که به گفته او دستاوردهای درخشانی داشته است.یکی از این پژوهش ها، ساخت ابزاری بود که پژوهشگران دانشگاه شیراز، هفت سال بر روی ساخت آن تلاش کردند و اردیبهشت امسال بر روی چاهی در میدان مشترک نفتی با کشورعراق نصب و منجر به برداشت ۱۳ برابری از این چاه در هشت ماه گذشته شد.
مدیر دفتر ارتباط دانشگاه با صنعت دانشگاه شیراز ادامه داد: یکی دیگر از این قرادادها معطوف به چالش مچالگی چاه ها بود که سبب از بین رفتن چاه های نفت می شد؛ فلات قاره قراردادی ۱۰ میلیارد ریالی با دانشگاه شیراز منعقد کرد و در حفر نخستین چاه با استفاده از دستاوردهای پژوهشی این قرار داد ۲.۵ میلیون دلار هزینه حفر این چاه کمتر و صرفه جویی شد و این برآمد پژوهش دانشگاه شیراز بود.
ارتباطات پژوهشی دانشگاه شیراز، فراتر از مرزها
دانشگاه شیراز پیش و پس از انقلاب اسلامی از دانشگاه‌های پیشرو در ارتباطات بین‌المللی بوده و همین روند در سالهای اخیر نیز ادامه داشته است، طوریکه به گفته معاون پژوهش و فناوری این دانشگاه، ارتباطات نظام مند و مشخصی با دانشگاه‌های روسیه و چین دنبال شده و در حال پیگیری از سرگیری روابط با برخی از دانشگاه‌های اروپایی است.
حفیظی افزود: در روزهای گذشته تیم ۱۵ نفره از استادان و دانشجویان روس در آزمایشگاه‌های دانشگاه شیراز مشغول تحقیق و بودند و آموزش دیدند و به تازگی تیمی از دانشجویان شیراز نیز برای انجام پایان نامه خود به دانشگاه سن پترزبورگ اعزام شدند.
فلات قاره قراردادی ۱۰ میلیارد ریالی با دانشگاه شیراز منعقد کرد و در حفر نخستین چاه با استفاده از دستاوردهای پژوهشی این قرار داد، ۲.۵ میلیون دلار در هزینه حفر این چاه صرفه جویی شد؛ این برآمد پژوهش دانشگاه شیراز بود.
او ادامه داد: بزودی در مدرسه زمستانی دانشگاه شیراز، استادان و دانشجویان روس برای آموزش دیدن به دانشگاه شیراز می آیند و در قالب مدرسه تابستانی نیز ۲ تیم دانشجویان و استادان شیراز به روسیه اعزام شدند.
معاون دانشگاه شیراز گفت: در عرصه پژوهش و فناوری امسال پس از پنج‌سال توقف، فرصت مطالعاتی استادان احیا شد و ۱۰ نفر ازآنان ارزیابی و به دانشگاه‌های معتبر اروپایی، آمریکایی و آسیایی اعزام شدند تا دوره‌های ۶ ماهه تا یکساله خود را بگذرانند.
راه‌اندازی پنجمین مرکز محاسبات سریع کشور در دانشگاه شیراز
معاون پژوهشی دانشگاه شیراز گفت: چهار مرکز جدید در دانشگاه شیراز ساخته می شود که هر یک به نوعی نیازهای بخش‌های مختلف زنجیره پژوهش نیاز محور را تامین می‌کند؛ به گفته او با توجه به تحول فناوری و گرایش به سمت پژوهش‌های محاسباتی و هوش مصنوعی، مقرر شده دانشگاه شیراز یکی از بزرگترین مراکز محاسبات سریع کشور را راه اندازی کند.
حفیظی گفت: در مرحله نخست هشتاد و در مرحله دوم ۵۰۰ میلیارد تجهیزات برای راه‌اندازی این مرکز خریداری خواهد شد و باقیمانده نیز در مرحله سوم تکمیل می‌شود.
او افزود:این مرکز برای محاسبات سریع علوم مختلف از تحلیل اجتماعی داده‌های علوم انسانی گرفته تا علوم پایه، کشاورزی و دامپزشکی و علم سنجی و بویژه برای علوم مهندسی کاربرد دارد و قابلیت خدمات رسانی به کل کشور را خواهد داشت
معاون دانشگاه شیراز اضافه کرد که این مرکز که طی چند ماه آینده راه اندازی می‌شود، عملا پنجمین مرکز محاسبات سریع بزرگ کشور خواهد بود.
دیگر تحرک دانشگاه شیراز در مسیر تقویت زیرساخت‌های پژوهش و فناوری خود، راه‌اندازی مرکز تخصصی تجهیزات آزمایشگاهی است که به گفته حفیظی این مرکز برای نخستین بار در دانشگاه‌های کشور ایجاد خواهد شد و اکنون در مرحله تجهیزات و گردآوری نیروی انسانی متخصص است.
او افزود: مرکز رشد شماره ۲ دانشگاه شیراز نیز با نگرشی نوین ایجاد می‌شود و اینک در حال پذیرش و استقرار تیم‌ها فناور است.
او همچنین وعده راه‌اندازی آزمایشگاه ساخت سریع دانشگاه شیراز تا پایان ۱۴۰۳ و با حمایت سرمایه گذار خصوصی در خارج از دانشگاه داد و گفت: این مرکز در مرحله نخست با اعتبار ۱۰۰ هزار دلار تجهیز می‌شود.
حفیظی درباره کاربرد آزمایشگاه ساخت سریع دانشگاه شیراز، گفت: این مرکز، حلقه اتصال شرکت های دانش بنیان و تولید است؛ جایی که یک شرکت به محصول می‌رسد اما کارخانه برای ساخت در اختیار ندارد، این مرکز می‌تواند امکان ساخت تعداد محدود را به او بدهد تا ببیند می‌تواند بازار را به دست آورد یا خیر.
بایدها و شایدهای توسعه جایگاه پژوهشی ایران و دانشگاه شیراز
بر اساس آمار ارائه شده، بودجه سالانه وزارت علوم، دانشگاه‌ها و پژوهشکده‌ها در کل کشور در سال ۱۴۰۲ معادل یک میلیارد دلار بوده است، در حالی که وقتی اعتبارات ۱۰۰ دانشگاه برتر دنیا را بررسی می‌کنیم، تقریبا هیچ یک از این تک دانشگاه‌ها، کمتر از یک میلیارد دلار بودجه نداشته‌اند؛ این توضیحات را معاون دانشگاه شیراز ارائه کرد و گفت: این یعنی کل نظام آموزش عالی کشور معادل هیچ یک در دانشگاه های دارای رتبه زیر ۱۰۰ در جهان، بودجه ندارد، با این حال، رتبه تولید علم کشور بر اساس رتبه بندی وب آو ساینس ۱۷ و در اسکوپوس ۱۶ است.
در برنامه هفتم توسعه چشم انداز بلندی برای جایگاه علمی ایران در سطح منطقه و دنیا تصویر شده است، اما باید دید آیا با میزان بودجه اختصاص یافته و نوع حمایت‌های تعریف شده، میتوان به چنین جایگاهی دست پیدا کرد یا نیاز به اصلاح و تحول است.
امروز باید بودجه گذاری در حوزه پژوهش به صورت هدفمند انجام شود و آنجا که این پژوهش‌ها به حل مسائل کشور کمک می‌کند، بیشتر حمایت شود؛ هر چند به عقیده مسئولان حوزه پژوهش دانشگاه جامع شیراز، زیرساخت‌های پژوهشی کشور نیز نیازمند بروزرسانی شود.
دانشگاه شیراز بیش از ۳۵۰ آزمایشگاه آموزشی و پژوهشی دارد که امسال یکهزار و ۱۷۰ میلیارد ریال صرف خرید، تعمیر و نوسازی تجهیزات آن خواهد شد؛ اما به گفته معاون پژوهشی این دانشگاه، این تنها برای سرپا نگه داشتن آنها و نه قرار گرفتن در مرزهای علم است، هر چند که نیاز برآورد شده برای همین هدف نیز حدود پنج هزار میلیارد ریال است.