به گزارش خبرنگار ايرنا، اين طرح با شماره 4324 كه از روز گذشته در صحن مجلس نمايندگان بررسي آن آغاز شد، روز پنجشنبه با 252 راي مثبت در مقابل 167 راي منفي به تصويب رسيد.
23 نفر از دموكرات ها به اين طرح، راي مثبت دادند و چهار نفر از جمهوريخواهان هم با آن مخالفت كرده اند.
طراحان اين طرح مدعي هستند كه برجام فرصتي را براي كشوري فراهم كرده است كه حامي تروريسم است و به پولشويي مبادرت دارد.
آن ها با استفاده از گزارش هاي رژيم صهيونيستي و همچنين گروهك منافقين، حمايت ايران از بشار اسد، حزب الله، حماس و انصارالله يمن را از ديگر موارد اتهامي عليه ايران معرفي كرده اند.
اين درحالي است كه به دنبال برنامه جامع اقدام مشترك (برجام) كه ميان ايران و 6 كشور جهان با پشتوانه قطعنامه شوراي امنيت سازمان ملل متحد منعقد شد، ايالات متحده وفق تعهدات خود در بخش 4 بايد تحريم ها را متوقف، لغو يا با هدف لغو آن ها اصلاح كند كه عبارتند از تحريم هاي ناظر به اشخاص غيرآمريكايي. در مورد بخش هاي4 ، 7.6 اين برجام، منظور از 'شخص غير آمريكايي' عبارت است از هر فرد يا شخص حقوقي به استثناي 1 (هر شهروند ايالات متحده، فرد خارجي مقيم دائم آمريكا، شخص حقوقي تاسيس شده طبق قوانين ايالات متحده يا در حدود صلاحيت ايالات متحده (شامل شعبه هاي خارجي)، يا هر شخص در داخل ايالات متحده، و 2 (هر شخص حقوقي كه تحت مالكيت يا كنترل يك شخص آمريكايي باشد. در مورد شماره 2 جمله فوق، يك شخص حقوقي در صورتي 'تحت مالكيت يا كنترل' يك شخص آمريكايي تلقي مي شود كه: 1 (حداقل 50 درصد از سهام از لحاظ ارزش يا قدرت راي را در اختيار داشته باشد؛ 2 (اكثريت كرسي هاي هيات مديره شركت را در اختيار داشته باشد؛ يا 3 (به شكل ديگري اقدامات، سياست ها يا تصميم هاي شخصي آن شركت را كنترل كند. اشخاص آمريكايي و شركت هاي خارجي تحت مالكيت يا تحت كنترل آمريكايي كمافي السابق مشمول منع كلي مراوداتي كه وفق اين برجام مجاز شده اند، خواهند بود مگر اينكه از دفتر نظارت بر دارايي هاي خارجي وزارت خزانه داري آمريكا (افك) مجوز گرفته باشند.
همچنين مطابق بند1-5 اجازه فروش هواپيماي مسافربري تجاري و قطعات و خدمات مربوطه به ايران از طريق اعطاي امتياز در موارد زير داده خواهد شد: الف) صادرات، فروش، اجاره يا انتقال هواپيماي مسافربري تجاري انحصارا با كاربري غير نظامي، ب) صادرات، فروش، اجاره يا انتقال قطعات يدكي و قطعات عمده براي هوايپماي مسافربري تجاري به ايران ، و ج) ارائه خدمات تبعي، از جمله ضمانت، نگهداري، و خدمات تعمير و بازبيني هاي ايمني براي كليه موارد مذكور، مشروط به اينكه قطعات و خدمات مجوز داده شده انحصارا براي هوانوردي تجاري مسافري مورد استفاده قرار گيرند.
** گزارش اول وزارت امور خارجه ايران
متعاقب اجراي برجام، وزارت امور خارجه ايران در 26 فروردين 95 در گزارش سه ماهه اول به مجلس شوراي اسلامي آورده است :وزارت خزانه داري آمريكا طي بيانيه اي رسمي در روز اجراي برجام شرايط اعطاي مجوز براي صادرات، صادرات مجدد، فروش، اجاره يا انتقال هواپيماي غيرنظامي، قطعات و خدمات جانبي آن را مشخص كرد.
پس از آن، سه مجوز عام در اين رابطه صادر شد: (1مجوز عام در مورد معامله نهادهاي تحت كنترل يا مالكيت اشخاص آمريكايي با اشخاص ايراني كه اجازه مي دهد شركت هاي غيرآمريكايي كه مالكيت بيش از 50 درصد سهام آن، اكثريت هيات مديره يا به نحوي ديگر كنترل آن به دست اشخاص آمريكايي است، تحت شرايطي با ايران وارد معامله شوند. (2مجوز عام در مورد اجازه مذاكره و انعقاد قرارداد صادرات هواپيما، قطعات و خدمات آن به ايران كه اجازه مي دهد اشخاص آمريكايي مشروط به اخذ مجوز موردي از دفتر كنترل دارايي هاي وزارت خزانه داري با ايران وارد تجارت در اين حوزه شوند.
**گزارش دوم
اين مساله در گزارش دوم وزارتخارجه به 26 تيرماه 95 هم بازتاب داشت كه در آن آمده است: تهيه قطعات هواپيما به طور مستقيم و به قيمت ارزانتر ميسر شده )به عنوان مثال خريد ارابه فرود( و امنيت پروازها به دليل دسترسي به قطعات و تعميرات مورد نياز و تهيه آنها از تامين كنندگان اصلي ارتقا يافته است .
برخي شركت ها از جمله لوفت هانزا در حوزه تعمير موتور و ارابه هاي فرود هواپيما همكاري مجدد خود را با ايران اير آغاز كرده اند.
از ديگر موضوعات مطرح شده دراين گزارش، انعقاد قراردادهاي مهم براي نوسازي ناوگان هوايي كشور : قرارداد خريد 118 هواپيما با ايرباس در حال نهايي شدن است. چند سرفصل از قرارداد 500 صفحه اي هنوز توافق نشده و در حال مذاكره است. همچنين تفاهم اوليه با شركت بوئينگ براي تامين 80 هواپيما به ارزش 6/17 ميليارد دلار به دست آمده است. مذاكرات براي انعقاد قرارداد متعاقباً آغاز مي شود.
با ATR ايتاليا هم قرارداد خريد 20 هواپيما نهايي شده است. اين شركت منتظر مجوز اوفك مي باشد.
**گزارش سوم
در گزارش سوم وزارت امور خارجه به مجلس شوراي اسلامي به 26 مهرماه 95 در بخش حمل و نقل مي خوانيم: يكي از تحولات مهم سه ماه گذشته، صدور مجوز فورش تعداد قابل توجهي هواپيماي مسافربري به ايران از سوي وزارت خزدانه داري آمريكا براي شركت هاي هواپيمايي ايرباس و بوئينگ بود.
بر اساس مجوزهاي صادره، ايرباس مي تواند تعداد 17 فرونده هواپيماي مسافربري را بر اساس قرداد منعقده بي مابين به طرف ايراني تحويل نمايدو تحويل اين هواپمايها بخشي از قرارداد جامع ايران با شركت ايرباس براي خريد 118 فروند هواپيماي مسافربري بوده و ايرباس درخواست مجوز براي 101 فروند ديگر را به صورت محزا به عمل آورده است.
علاوه بر اين ، بوئينگ مجوز صاردات 80 فرونده هواپيماي مسافربري به ايران را دريافت كرده است. تفاهم اوليه ايران اير با بوئينگ براي خريد 88 فروند هواپيماي مسافربري است.
وزارت خزانه داري آمريكا يك مجوز عمومي در مورد پرواز شركت هاي هواپيمايي خارجي به ايران صادر كرد كه در نتيجه آن طي سه ماه گذشته شركت هاي هواپيمايي خارجي بيشتري همچون هواپيمايي تايليند يا بريتيش ايرويز پروازهاي مستقيم خود به ايران را از سر گرفتند. اضافه مي شود كه از زمان اجراي برجام تا كنون تعداد پروازها يا مسيرهاي پروازي به ميزان قابل توجهي افزايش يافته است. البته مجوز عمومي مذكور ابهاماتي را نيز در برخي حوزه ها ايجاد كرده كه در حال پيگيري است.
**گزارش چهارم
در آذرماه 95، قرارداد خريد 80 فروند هواپيماي مسافربري با شركت بوئينگ نهايي وامضاء شد. اين قرارداد شامل50 فروند هواپيماي بوئينگ 737 و 30 فروند هواپيماي بوئينگ 777 مي باشد و قرار است اين هواپيماها ظرف 11 سال آينده تحويل هواپيمايي جمهوري اسلامي ايران شوند. اين قرارداد، علاوه بر تامين بخش قابل توجهي از نيازهاي خطوط هوايي كشور طي يك دهه آينده، نشانه مهمي براي ساير كشورها و شركتهايِ متقاضي همكاري اقتصادي با ايران تلقي مي گردد. انعقاد اين قرارداد مي تواند برخي ترديدها در مورد آينده برجام و نگراني هاي موجود را كمرنگ كرده و اين پيام روشن را به جهانيان منتقل كند كه امكان برنامه ريزي بلندمدت براي فعاليت هاي اقتصادي با ايران وجود دارد.
در دي ماه سالجاري، قرارداد خريد 100 فروند هواپيماي ايرباس نهايي و امضا شد. اين قرارداد شامل 46 فروند هواپيماي ايرباس 321-320 ،38 فروند هواپيماي ايرباس 330 و 16 فروند هواپيماي ايرباس 350 مي باشد و قرار است اين هواپيماها ظرف 10 سال آينده تحويل هواپيمايي جمهوري اسلامي ايران شود.
اولين فروند از اين هواپيما )ايرباس A321 )روز پنجشنبه 23 دي 1395 وارد كشور شد و پيش بيني مي شود تا قبل از پايان سال 1395 ،دو فروند ديگر ايرباس نيز تحويل شود.
همچنين در دي ماه سالجاري، قرارداد خريد 20 فروند هواپيماي ATR نهايي شده و بزودي قرارداد آن امضا خواهد شد. پيش بيني مي شود طي سه ماه آينده، چند فروند از اين هواپيما جهت استفاده در پروازهاي داخلي، تحويل هواپيمايي جمهوري اسلامي ايران شود.
علاوه بر قرارداد ايرباس با هواپيمايي ايران اير )كه در سطور پيشين به آن اشاره شد( برخي از شركت هاي هواپيمايي داخلي مشغول مذاكره با شركت ايرباس براي خريد تعداد ديگري هواپيماي مسافربري هستند. مذاكراتي در خصوص خريد تعدادي هواپيماي مسافربري از شركت هاي امبرائر، بمبارديه، ميتسوبيشي و سوخو، نيز در جريان است.
مجوز عمومي جِي (J )وزارت خزانه داري آمريكا اصلاح شد و بدين ترتيب ابهام ايجاد شده براي شركت هاي هواپيمايي خارجي در مورد مجاز بودن برقراري پرواز مشترك با شركت هاي هواپيمايي ايراني رفع گرديد. لازم به ذكر است طي چند ماه گذشته برخي از شركت هاي عمده هواپيمايي از جمله لوفتانزا، با تفسير بسيار محتاطانه از برخي مفاد مجوز عمومي جِي، مذاكرات خود براي انجام پروازهاي مشترك )موسوم به sharing-Code )با 'ايران اير' را متوقف كرده بودند و برخي ديگر نيز اعلام كرده بودند كه قراردادهاي مربوطه را تجديد نخواهند كرد. اكنون با اصلاحيه جديد، امكان تداوم اين همكاري ها با 'ايران اير' فراهم شده است.
**گزارش پنجم
در ماه هاي اسفند 1395 و فروردين 1396 دومين و سومين فروند از هواپيماهاي ايرباس كه از نوع پيشرفته A330 هستند تحويل شركت هواپيمايي جمهوري اسالمي ايران )هما( شده و عملياتي گرديدند. پيش بيني ميشود تا پايان سال 1396 ،حداقل 4 فروند ديگر از هواپيماهاي ايرباس و حداقل يك فروند هواپيماي بوئينگ تحويل هما گردد.
همچنين قرارداد نهايي خريد 20 فروند هواپيماي 600-ATR72 بين هما و شركت سازنده امضا شد و قرار است 4 فروند از اين هواپيماها طي يك ماه آينده و تعدادي ديگر تا پايان سال 2017 تحويل شود.
علاوه بر موارد ذكر شده، طي يك ماه اخير مذاكرات شركت هواپيمايي آسمان با شركت بوئينگ به تفاهم نهايي منتهي شد كه بر اساس آن قرار است تعداد 30 فروند هواپيماي بوئينگ 737 مكس اس )قابل افزايش تا 60 فروند( كه از جديدترين و مدرنترين توليدات شركت بوئينگ مي باشد، به تدريج و از سال 2019 به هواپيمايي آسمان تحويل شود.
**گزارش ششم
در سه ماه گذشته روند نهايي شدن و اجراي بسياري از توافق ها و تفاهم هايي كه طي 15 ماهه نخست اجراي برجام قطعي شده بود، ادامه دارد. در اين مدت چهار فروند از هواپيماهاي خريداري شده از شركتATR-( ATR72- 600 )تحويل هواپيمايي جمهوري اسالمي ايران شده است. همچنين قرارداد شركت هواپيمايي آسمان با شركت بوئينگ براي خريد 30 فروند هواپيماي بوئينگ 737 مكس اس )قابل افزايش تا 20 فروند( نهايي و امضا شد. برخي ديگر از شركت هاي هوايي كشورمان همچون »ايران اير تور« نيز در حال مذاكره به منظور انعقاد قرارداد خريد هواپيماي مسافربري از بوئينگ و ايرباس هستند.
**گزارش هفتم
اين روند اما با روي كار آمدن دونالد ترامپ رئيس جمهوري تندرو و ضد برجام آمريكا و البته ضد هرآنچه كه باراك اوباما تصويب كرده بود، شكل ديگري به خود مي گيرد و در گزارش هفتم وزارت امور خارجه به تاريخ 26 مهرماه 96 هم انعكاس يافته است.
در اين گزارش ضمن اعلام بدعهدي هايي كه تا كنون آمريكا نسبت به اجراي تعهدات برجامي خود داشته است، درباره فروش هواپيما اين گونه مي گويد: «تاخير غيرموجه از سوي وزارت خزانه داري آمريكا در صدور مجوزهاي لازم براي فروش يا اجاره هواپيماي مسافربري به ايران»
با اين حال اگر چه با توجه به تركيب مجلس نمايندگان و اكثريت جمهوريخواهان طبيعي به نظر مي رسيد كه طرحي براي اخلال در روند معاملات اقتصادي و فروش هواپيماي بوئينگ به ايران تصويب شود اما بايد منتظر ماند و ديد كه اين طرح در سنا كه جمهوريخواهان چندان بر دموكرات ها غلبه ندارد هم به تصويب خواهد رسيد يا خير؟
بر اساس بندهاي مصرح در برجام، چنان چه اين طرح منجر به ممنوعيت فروش هواپيما به ايران شود، نقض برجام محسوب شده و آن گاه اين طرف هاي ديگر برجام و ايران هستند كه بايد درباره چگونگي ادامه آن تصميم بگيرند.
1429*شبس*1613*انتشار دهنده: عبدالله غفاري
نيويورك- ايرنا- نمايندگان مجلس آمريكا طرحي موسوم به «تشديد نظارت بر دسترسي هاي مالي ايران» تصويب كردند كه هدف نهايي آن اخلال در فروش هواپيماي مسافربري بوئينگ به ايران است.