برگزاري هر نوع آزمون در دوره ابتدايي ضد تربيتي است

رضوان حكيم زاده روز يكشنبه در گفت و گو با خبرنگار ايرنا اظهار داشت: اين رويكرد با اهداف نظام تعليم و تربيت و آموزش عمومي همخواني ندارد زيرا قرار نيست به بچه ها ياد بدهيم كه در يك رقابت نفس گير بايد برنده شوند.
وي با اشاره به اينكه قطعا جامعه فردا با افرادي كه از رهگذر رقابت ها برجسته شده اند اداره نخواهد شد، بلكه توسط همه شهروندانش اداره مي شود، تصريح كرد: مدرسه بايد جايي باشد كه تمامي دانش‌آموزان موفقيت را تجربه كنند و در يك نظام همكاري محور است كه ارزش هاي آنها مورد تائيد و احترام قرار مي‌گيرد.
حكيم زاده كه در حكمي به تازگي از سوي وزير آموزش و پرورش به عنوان مسئول نظارت بر استفاده نكردن از كتب غيردرسي و كمك آموزشي و عدم برگزاري آزمون‌هاي غيرضروري در دوره ابتدايي منصوب شده است، افزود: رويكرد اصلي ما در معاونت ابتدايي با توجه به سند تحول بنيادين، نگاه تخصصي به تربيت است.
وي اظهار داشت: اگر بپذيريم تعليم و تربيت يك علم است و بايد نگاه تخصصي به آن به ويژه در دوره ابتدايي وجود داشته باشد بايد متناسب با اقتضائات دوران كودكي به اين مهم پرداخته شود؛ زيرا هدف ما حافظه محوري و حافظه پروري نيست.قرار است خلاقيت بچه ها پرورش پيدا كند و مهارت هاي اصلي شامل مهارت‌هاي پايه خواندن، نوشتن و مهارت هاي زندگي مورد نظر سند برنامه درسي ملي را فرا بگيرند.
معاون وزير آموزش و پرورش گفت: برگزاري آزمون هاي مختلف و تست در كيفيت آموزش دوره ابتدايي و نام ارزشيابي توصيفي تاثير گذاشته بود به همين دليل با دستور وزير آموزش و پرورش استفاده از كتاب هاي كمك درسي و آزمون ها در مقطع ابتدايي ممنوع اعلام شد كه اين كار يك گام اساسي در تصحيح اشتباهي است كه پيش از اين در دوره ابتدايي اتفاق افتاده است.
حكيم زاده در تشريح چالش‌هاي پيش روي اجراي اين مصوبه، يكي از چالش هاي اساسي در اين مساله را ناآگاهي برخي خانواده ها و تبليغاتي دانست كه از صدا و سيما پخش مي شود و افزود: كودكان ما تبديل به نسلي شده‌اند كه مجبورند همه كاري را انجام بدهند به جز كارهايي كه متناسب با سنين كودكي آنهاست و بسياري از خانواده‌ها تصور مي كنند برگزاري اين آزمون‌ها به نفع فرزندانشان است از اين رو ما بايد روي تغيير نگرش خانواده ها كار كنيم.
به گفته وي پشت اين اتفاقات منافع برخي موسسات سودجو وجود دارد كه فعاليت آنها وابسته به نگرش غلط خانواده ها است به اين نحو كه با بمباران ذهني و تبليغاتي اينگونه القا مي كنند كه رمز موفقيت فرزندانشان در گرو استفاده از كتاب هاي كمك آموزشي و كلاس هاي كنكور است.
معاون آموزش ابتدايي وزير آموزش و پرورش در خصوص برخي انتقادات نسبت به ارزشيابي توصيفي در دوره ابتدايي گفت: اساس كار در ارزشيابي توصيفي سنجش آموخته‌ها و مقايسه با خود دانش آموز و ارزشيابي به مثابه يادگيري است و با دريافت بازخوردها مشخص مي‌شود دانش آموز در چه بخش‌هايي نياز به كمك دارد.
حكيم زاده ادامه داد: پژوهش ها نشان مي دهد ارزشيابي توصيفي با اين نگرش در ايجاد فضاي بهداشت رواني و كاهش استرس دانش آموزان موفق عمل كرده است.
حكيم زاده با اشاره به اهميت و سختي كار معلمان در دوره ابتدايي نيز اظهار داشت: 49 هزار كلاس چند پايه داريم كه بيشتر در مناطق محروم و عشايري هستند اما معلمان ما به ويژه در دوره ابتدايي همواره با حسن نيت و تلاش مضاعف كار مي كنند و شايد كوتاهي از ما بوده كه فعاليت هاي آنها را نشان نداده ايم.
وي در خصوص كوچ اجباري برخي معلمان از مقاطع بالاتر به مقطع ابتدايي براي اجراي شتابزده 3-3-6 نيز گفت: تعدادي از نيروها از دوره متوسطه به صورت اجباري به دوره ابتدايي فرستاده شدند و به دليل بي تجربگي در نحوه برخورد با دانش آموزان در سنين پائين كار براي اين گروه از معلمان بسيار سخت شده كه نارضايتي برخي از معلمان را به همراه داشته است.
معاون وزير آموزش و پرورش با بيان اينكه براي جبران كمبود معلم در دوره ابتدايي يكي از اقدامات همين بود كه معلمان را از دوره متوسطه دوم به ابتدايي سرازير كنيم، يادآورشد: اين در حالي است كه كار معلم متوسطه با ابتدايي بسيار متفاوت است زيرا معلم در دبيرستان مسئول يك درس است اما معلم ابتدايي كودكي را تحويل مي گيرد كه هنوز وارد چرخه آموزش نشده و در عين حال بايد درس هاي مختلفي را به او آموزش دهد.

* مهارت آموزي دانش آموزان يك ضرورت انكارناپذير
معاون آموزش ابتدايي وزارت آموزش و پرورش گفت: تكاليف مهارت محور در راستاي كمك به افزايش كيفيت دوره ابتدايي در سند برنامه درسي ملي مهارت آموز پيش بيني شده است اما برخي اين مهارت‌ها را به مهارت‌هاي شغلي تقليل مي دهند در حالي كه اشتغال وظيفه آموزش و پروش نيست.
وي افزود: بر اساس سند تحول بنيادين مهارت‌هاي زندگي داراي نكات بسيار مهمي است كه اگر در گذشته به آنها توجه مي شد مشكلات امروز را نداشتيم، افزايش طلاق، ندانستن حل مساله و كنار آمدن با افراد متفاوت و همزيستي مسالمت آميز از جمله آموزش هايي است كه جزو حوزه هاي مغفول برنامه درسي محسوب مي‌شود كه بايد به طور جدي به آن توجه شود.
حكيم زاده به سوء برداشت‌ها در خصوص آموزش مهارت‌هاي زندگي در مدارس اشاره كرد و بيان داشت: به جاي دست ورزي و قرار گرفتن در موقعيت هاي اصلي آنها را تبديل به دانش كرديم و به جاي اينكه دانش آموزان را به صورت عملي درگير مسئوليت پذيري كنيم، كتاب پژوهش و تفكر در اختيار آنها قرار داديم حال آنكه بايد از طريق علوم و رياضيات به بچه ها ياد بدهيم چگونه مشاركت كنند، كنجكاو و مسئوليت پذير باشند و اين مهارت ها را در بستر واقعي زندگي ارائه دهند.
وي ادامه داد: دانش‌آموزان بايد ساعت هاي يادگيري خارج مدرسه را به جاي رونويسي، قصه و كتاب بخوانند، و به جاي تكرار دانش و مسائل درسي در كنار خانواده خريد كنند و مديريت منابع، حساب و كتاب ياد بگيرند زيرا چه بسا اگر دانش‌آموزان فرمول‌هاي شيمي و فيزيك را ندانند اتفاقي نمي افتد اما بايد بدانند چطور آگاهانه صحبت كنند، مشاركت فعال داشته باشند و هيجاناتشان را كنترل كنند. سواد رسانه اي و تفكر انتقادي داشته باشند.
معاون آموزش ابتدايي وزير آموزش و پرورش بر اهميت حضور و مشاركت خانواده در نظام تعليم و تربيت تاكيد كرد و گفت: خانواده‌ها شركاي اصلي تعليم و تربيت هستند و حتي در مرحله تدوين اهداف درسي بايد مشاركت كنند و مطالباتشان در نظر گرفته شود.

* براي توسعه يافتگي چاره اي جز سرمايه گذاري در آموزش و پرورش نداريم
معاون وزير آموزش و پرورش با اشاره به تجربه كشورهاي توسعه يافته در زمينه تامين منابع انساني گفت: اگر قصد داريم به توسعه يافتگي رسيده و درآمد بالا داشته باشيم چاره اي جز سرمايه گذاري در آموزش و پرورش نداريم.
حكيم زاده سهم كيفيت و كميت آموزش و پرورش در دستيابي كشورها به رده‌هاي اول توسعه يافتگي را قابل توجه دانست و افزود: مقايسه بين جوامع توسعه يافته و كمتر توسعه يافته نشان مي‌دهد لزوما داشتن درآمد بالا باعث توسعه يافتگي نمي‌شود.
وي اظهار داشت: اغلب كشورهاي توسعه يافته صرفا از راه سرمايه گذاري در آموزش و پرورش ثروتمند شده اند نه منابع طبيعي و در اين ميان برخي كشورها با وجود دارا بودن درآمد بالا در رديف جوامع توسعه يافته دسته بندي نمي شوند كه از جمله آنها مي توان به كشورهاي حاشيه خليج فارس اشاره كرد.
حكيم زاده در خصوص وضعيت نظام آموزشي در ايران نيز با بيان اينكه تا جايي كه مربوط به نهادهاي قانون‌گذار و سياست‌گذار بوده آموزش و پرورش اولويت نبوده و نيست، ادامه داد: شايد يكي از دلايل مهم اين مساله آن باشد كه از نظر علمي تلاش كافي براي نظام مند كردن و ترسيم سهم سرمايه‌گذاري در آموزش و پرورش تلاش نشده است.
وي با تاكيد بر اينكه بايد اين درك عمومي به وجود بيايد كه اگر مي‌خواهيم محيط زيست مناسب، استفاده درست از منابع طبيعي و كاهش تلفات رانندگي داشته باشيم، چاره اي جز سرمايه گذاري و توجه ويژه به آموزش و پرورش نداريم، گفت: نگاه تخصصي به دستگاه تعليم و تربيت وجود ندارد و دليل اين ادعا آن است كه اگر چنين نگاهي وجود داشت نمايندگان مجلس راضي نمي شدند 120 هزار نيروي نهضت سواد آموزي كه هيچ گونه تخصصي در تدريس ندارند را وارد دوره ابتدايي كنند.
معاون آموزش ابتدايي وزارت آموزش و پرورش بر نقش تاثيرگذار رسانه‌ها در افزايش فهم و درك عمومي از نظام آموزشي تاكيد كرد و ادامه داد: رسانه ها اين قابليت را دارند كه با ايجاد دغدغه ملي و گفتمان عمومي، تغيير نگرشي در ميان دولتمردان شكل بگيرد تا نهادهاي قانونگذاري همچون مجلس، دولت، سازمان برنامه و بودجه و سازمان امور استخدامي به اين بينش برسند كه راهي جز سرمايه گذاري در آموزش پرورش وجود ندارد.

* نرخ پوشش پيش دبستاني در مناطق محروم و دو زبانه به بالاي 90 درصد رسيد
حكيم زاده با بيان اينكه تا زماني كه نگاه هزينه اي به آموزش و پرورش داشته باشيم مهمترين مسائل آن به پيش پا افتاده ترين موضوع تبديل مي‌شود، تصريح كرد: يكي از موارد حائز اهميت در نظام آموزشي دوره پيش دبستاني است موضوعي كه در كشورهاي توسعه يافته مورد توجه قرار گرفته و اكنون نرخ پوشش در اين دوره را به 100 درصد يا بالاي 90 درصد رسانده اند اين در حالي است كه در كشور ما نرخ پوشش با تلاش هاي بسيار به 71 درصد رسيده است.
حكيم زاده يادآورشد: همچنين سهم سرمايه گذاري دولت در كشورهاي توسعه يافته در دوره هاي مختلف تحصيلي از پيش دبستاني تا پايان متوسطه بسيار بيشتر از آموزش عالي است در حالي كه در كشورهاي در حال توسعه يا كمتر توسعه يافته اين توجه وجود ندارد و چه بسا اين سهم در دانشگاه ها بالاتر از دوره پيش دبستاني و آموزش عمومي است.
حكيم زاده تصريح كرد: يكي از اقدامات مناسب دولت يازدهم اختصاص اعتبار ويژه براي الزامي كردن پيش دبستاني در مناطق محروم و دو زبانه مانند خوزستان، ايلام، خراسان جنوبي و سيستان و بلوچستان است كه پوشش پيش دبستاني در اين مناطق به بالاي 90 درصد رسيد.
وي با بيان اينكه دوره پيش دبستاني به چند دليل از ديگر دوره هاي تحصيلي مهم تر است، اظهار داشت: تحقيقات علوم شناختي و مغز نشان مي‌دهد تحولات اساسي در ظرفيت يادگيري در پنج سال اول كودكي خواهد بود و اگر در اين دوره محرك هاي خاصي را ارائه نكنيم سرمايه اصلي كشور را ناديده گرفته ايم.
حكيم زاده تصريح كرد: در حوزه علوم اجتماعي و رفتاري نيز پژوهش ها نشان مي دهد حضور در پيش دبستاني در ورود به دانشگاه، كسب مهارت هاي كلامي و اعتماد به نفس افراد تاثير مستقيم دارد و اين افراد كمتر درگير آسيب هاي اجتماعي مي شوند.
وي با اشاره به اينكه عده اي تصميم داشتند دوره پيش دبستاني را از آموزش عمومي جدا كنند، اين كار را تهديدي براي عدالت آموزشي دانست و افزود: در سال هاي 90 و 91 به دليل ورود بخش خصوصي در اين دوره تعداد نوآموزان به شدت كاهش پيدا كرد اما با حمايت هاي انجام شده در دولت يازدهم اكنون اين امكان فراهم شده كه در مناطق محروم 8 و 9 و مناطق عشايري و حاشيه هاي شهرهاي پرجمعيت دوره پيش دبستاني دولتي را داشته باشيم.
معاون آموزش ابتدايي وزير آموزش و پرورش رسالت اصلي نظام آموزشي بر اساس سند تحول بنيادين به عنوان نقشه راه را هويت بخشي، تربيت در تراز حيات طيبه و شهروند مسئول دانست و گفت: براي تحقق اين مهم صرفا رقابت يك يا چند نفر براي انتخاب تعداد نخبه نيست بلكه هدف دستيابي همگان به برنامه ريزي آموزشي و تربيتي است و در اين ميان يادگيري يك دانش آموز نبايد مانع يادگيري ديگري باشد.
حكيم زاده با بيان اينكه فهم درستي از آموزش همگاني وجود ندارد، افزود: در دوره آموزش عمومي بايد شرايط به گونه اي باشد كه همه كودكان و نوجوانان به تمام اهداف آموزشي دست پيدا كنند و همه در كنار هم حركت كنند.
حكيم زاده در ادامه بر لزوم تمركززدايي در آموزش و پرورش تاكيد كرد و اظهار داشت: اولين گام در اين رابطه باز تعريف نقش معلم و مدير است و بايد مديران و معلمان را نه به عنوان مجريان دستورات ستاد بلكه به عنوان كارگزاران اصلي نظام تعليم و تربيت ببينيم و اگر اين احترام و اعتماد نهادينه شود ستاد مركزي دخالتي در امور مدرسه نخواهند داشت.
وي با بيان اينكه يكي از كمبودهاي اساسي اين است كه ما معيارهاي برون داد نظام مدرسه را تعريف نكرده و شاخص هايي نداريم كه مدرسه را از نظر عملكرد تربيتي ارزيابي و مقايسه كنيم، يادآورشد: بايد كمك كنيم درون دادهاي مدارس مانند معلمان و امكانات در مناطق محروم و كمتر برخوردار در راستاي تحقق عدالت آموزشي باشد.
معاون وزير آموزش و پرورش تاكيد كرد: اگر اين تغيير نگرش شكل بگيرد و اين باور ايجاد شود كه مدير مدرسه شخص قابل اعتمادي است و در كنار آن نيز سازمان هاي بيروني در دادن مجوزها، فرصت ها و انتخاب مديران توسط آموزش و پرورش در چارچوب هاي مناسب همكاري كنند مي توان اميدوار بود كه مدارس از سيستم متمركز خارج شوند.
علمي**1883**1440