به گزارش ایرنا، در جامعه ما فرهنگ و عادات غذایی نادرستی نهادینه شده و متاسفانه مصرف مواد خوراكی خطرناك چندین برابر مصرف جهانی است و مصرف ماده مقوی به عنوان ماهی كمتر از نیمی از میانگین مصرف جهانی است.
داشتن برنامه غذایی سالم یكی از الزامات امروز جامعه است زیرا اگر به تغذیه و ایمنی غذایی پرداخته شود مانند این است كه در آینده خدمات درمانی، خدمات مراقبتی و دیگر هزینه ها از بین می رود.
بنابر آمار موجود مصرف سرانه آبزیان در جهان تا سال 2016 به 20 كیلوگرم رسید این میزان برای ایران 10 كیلوگرم بوده است، این آمار مبین عقب ماندگی نسبت به سایر كشورهاست.
این در حالی است كه به تاكید كارشناسان 33 درصد تركیب پروتئین حیوانی سبد خانوار باید از نوع آبزیان باشد تا سلامت خانوار و جامعه تضمین شود.
برخی از كارشناسان، عواملی از جمله شرایط اقتصادی را عامل پایین بودن سرانه مصرف آبزیان در ایران نسبت به كشورهای توسعه یافته را كنونی می دانند و معتقدند دولتمردان باید به این امر اهتمام ویژه داشته تا امنیت و ایمنی غذایی در كشور رقم زده شود.
بحث امنیت غذایی یكی از مباحث مهم امروز كشورهای در حال توسعه و توسعه یافته است چرا كه این مقوله سلامت جامعه را رقم زده و جامعه ای سالم را در اختیار انسان ها قرار می دهد.
برخی از صاحبنظران بر این باورند جامعه سالم را این گونه می دانند كه در هر جامعه ای و در هر سطح از توسعه یافتگی نیازهای اساسی جامعه در شرایط برابر در دسترس همگان قرار بگیرد زیرا سلامت اجتماعی، جسمی و روانی مولفه های یك جامعه سالم است.
به این منظور باید در سطح جامعه به ابر پروژه سلامت جامعه و جامعه سالم پرداخته شود به همین دلیل و به گفته صاحبنظران ضرورت سند جامع استراتژیك برای این موضوع در سطح بالادستی احساس می شود كه در این سند رضایتمندی اقتصادی، محیط، فرهنگ، امنیت غذایی، زیر ساخت ها، روش زندگی و سلامت آن باید در نظر گرفته شود.
كارشناسان 'امنیت غذایی' را دسترسی همه مردم و در تمامی نقاط به غذای كافی برای داشتن یك زندگی سالم می دانند كه در راستای آن باید به سه نكته از جمله پایداری در دریافت غذا، پایداری در دسترسی، موجود بودن غذا برای همگان توجه ویژه ای صورت بگیرد، هزینه های غذایی و در دسترس بودن و كیفیت از جمله زیر مجموعه های امنیت غذایی یك جامعه است.
كشورهای بلژیك، چین، دانمارك، فرانسه، آلمان و یونان از حدود 113 كشور جهان بیشترین امنیت غذایی را شامل می شوند كه متاسفانه در این راستا نامی از كشور ایران به چشم نمی خورد كشورهای سنگال و ماداگاسكار بیشترین توسعه را در راستای امنیت غذایی دارند.
**ایران رتبه 82 را در راستای امنیت غذایی دارد
رییس كمیسیون كشاورزی، آب و محیط زیست اتاق بازرگانی اصفهان با بیان این كه در چنین شرایط دیپلماسی سیاسی، امنیت غذایی استراتژیك است كه توجه چندانی به آن نشده است،افزود: براساس آخرین آمار از سال 93، ایران رتبه 82 را از بین 125 كشور جهان در راستای امنیت غذایی داشته است.
حمیدرضا قلمكاری با تاكید بر اینكه باید بحث امنیت غذایی به عنوان یك استراتژی در نظر گرفته شود، گفت : امنیت غذایی با ایمنی غذایی ارتباط مستقیمی دارد كه باید توجه ویژه ای به این مقوله صورت بگیرد.
اقداماتی كه برای مصرف سالم مواد غذایی صورت می گیرد ایمنی غذایی نام دارد كه هدف از آن به حداقل رساندن بیماری های ناشی از موادغذایی است،كارشناسان بر این باورند كه دسترسی به غذای ایمن ركن اساسی امنیت غذایی است و امنیت و ایمنی غذایی رابطه ای دوسویه دارند.
وی با اشاره به تعریف توسعه بیان كرد: توسعه به معنای برآورده كردن نیازهای زمان حال بوده بدون اینكه توانایی نسل های آینده در برآورده سازی نیازهای اساسی با مخاطره مواجه شود بنابراین باید تمامی اقدامات مبتنی بر توسعه یافتگی به معنای واقعی باشد.
رییس كمیسیون كشاورزی، آب و محیط زیست اتاق بازرگانی اصفهان ادامه داد: سازمان ملل متحد 17 اصل برای توسعه پایدار در نظر گرفته كه شاخص ترین و مهم ترین آن ها امنیت و ایمنی غذایی است كه ایران در این زمینه باید تلاش كند تا به استاندارد جهانی دست یابد.
وی با بیان اینكه بحث تغذیه و اقتصاد 2 روی یك سكه هستند، بیان كرد: جایگاه خوراك آبزیان در سبد و هزینه خانوار حدود سه درصد است اگر به تغذیه و ایمنی غذایی پرداخته شود مانند این است كه در آینده خدمات درمانی، خدمات مراقبتی و دیگر هزینه ها از بین می رود.
قلمكاری بیان كرد: آن چه كه امروز ضرورت آن احساس می شود، شاخص كیفیت زندگی و افزایش امید به زندگی است، همچنین بحث امنیت غذایی باید به صورت بین بخشی مورد بررسی قرار بگیرد.
وی با اشاره به یكی از اقدامات ایالات متحده آمریكا در راستای امنیت غذایی خاطرنشان كرد: در این اقدام كه از سال 1994 تا 2010 انجام گرفت هزینه ای بالغ بر 70 میلیارد دلار جهت كاهش بیماری های قلبی هزینه شد و با پرداختن به بحث غذاهای سالم و مرگ و میر ناشی از بیماری ها از 32 درصد به 4 درصد كاهش پیدا كرد.
به گفته وی، داشتن برنامه غذایی سالم یكی از الزامات امروز جامعه است و باید غذا و هوای سالم مورد توجه جدی قرار بگیرد.
** بیش از 120 درصد مازاد بر مصرف استان مواد پروتئینی تولید می شود
معاون بهبود تولیدات دامی سازمان جهاد كشاورزی اصفهان با بیان اینكه استان اصفهان در مركز كشور و استانی صنعتی و با بارندگی كم و نیز خشكسالی های متعدد است، گفت: اما در زمینه مواد پروتئینی كه یكی از مباحث مهم در امنیت غذایی با كیفیت برای آحاد جامعه است، این استان شاخص و سرآمدترین استان بین دیگر استان های كشور است.
امیرحسین افیونی افزود: اگر در مجموع مواد پروتئینی از جمله شیر، گوشت سفید، ماهی، گوشت بوقلمون و تخم مرغ را مدنظر قرار دهیم، در بین 31 استان كشور استان اصفهان بیشترین میزان تولید را به خود اختصاص داده است به گونه ای كه بسیاری از كارخانه ها و صنایع تبدیلی مواد اولیه خود را برای صادرات از این استان تامین می كنند.
وی تصریح كرد: در زمان حال بیش از 120 درصد مازاد بر مصرف استان تولید مواد پروتئینی داریم كه تامین كننده دیگر استان ها است این در حالیست كه برخلاف مشكلات موجود وضعیت تولید را با امنیت و كیفیت بالا حفظ كرده ایم.
معاون بهبود تولیدات دامی سازمان جهاد كشاورزی استان اصفهان تصریح كرد: در زمان حال و در این استان با توجه به خشكسالی های اخیر و با توجه به محدودیت منابع آبی با استفاده از علم تكنولوژی تولید آبزیان نسبت به سنوات قبل افزایش پیدا كرده است.
وی، سیاست سازمان جهاد كشاورزی را مبنی بر تولید باكیفیت، تولید مرغوب و تولید در راستای صادرات محور دانست و خاطرنشان كرد: در زمینه كلیه مواد پروتئینی قابلیت صادرات را داریم اما ای در حالیست كه برخی قوانین دست و پاگیر و قوانین موقتی برنامه های دراز مدت را با مخاطره مواجه كرده است.
افیونی ادامه داد: در استان اصفهان لبنیات، تخم مرغ، گوشت بوقلمون و ماهی قزل آلا بسته بندی، منجمد و صادر می شد كه امیدواریم این روند ادامه داشته باشد تا شاهد تولید و صادرات پایدار در این زمینه باشیم.
** آبزی پروری به عنوان اشتغال زایی خُرد در دنیا مطرح است
مدیر شیلات و امور آبزیان سازمان جهاد كشاورزی اصفهان گفت: میزان مصرف سرانه آبزیان ارتباط مستقیمی با امنیت غذایی دارد همچنین وزارت جهاد كشاورزی 2 وظیفه برعهده سازمان شیلات قرار داد كه یكی از آنها بحث آبزی پروری و دیگری آبزی مصرفی است كه برخلاف مشكلات موجود و كم آبی ها در سال گذشته در كشور 480 هزار تن آبزی پروری صورت گرفت.
مجتبی فوقی با بیان اینكه آبزی پروری یكی از شاخص های اساسی توسعه یافتگی در كشور است، ادامه داد : سال گذشته تولید آبزی پروری از تولید گوشت قرمز در دنیا پیشی گرفت و اكنون براساس گزارش فائو آبزی پروری به عنوان یك راهكار اساسی برای طرح زدایی و اشتغال زایی خرد مطرح است.
مدیر شیلات و امور آبزیان سازمان جهاد كشاورزی اصفهان با اشاره به اینكه در 10 سال گذشته تولید آبزیان در دنیا كاهش پیدا كرده است، تصریح كرد: این در حالی است كه آبزی پروری 8.7 درصد رشد داشته است، البته مشكلی كه در سال های اخیر وجود داشته این است كه در منابع دریایی افزایش صید و صیادی وجود نداشته و سایز ماهی ها كوچك و تنوع آن ها كاهش پیدا كرده است.
وی بیان كرد: سیاست در زمینه توسعه آبزیان در دنیا بر مبنای آبزی پروری است، زیرا 88 درصد از آبزیانی كه در دنیا تولید می شود مصرف انسانی دارند و تنها 12 درصد آن به مصرف غیرانسانی می رسد.
فوقی ادامه داد: در دهه 70 و 80 نیمی از آبزیان تولیدی در دنیا به مصرف غیر انسانی رسیده است كه دلیل رشدكنونی آشنایی مردم و پی بردن به خواص آبزیان است و در زمان حال میزان ضایعات ماهی روند نزولی را طی كرده است.
وی گفت: در زمان حال 45 درصد از آبزیان در دنیا به صورت زنده یا تازه، 31 درصد منجمد، 12 درصد فرآوری و 12 درصد به صورت عمل آوری مصرف می شود.
به گفته، مدیر شیلات و امور آبزیان سازمان جهاد كشاورزی اصفهان نحوه مصرف آبزیان برای سال های آتی باید مدنظر قرار بگیرد.
وی با بیان اینكه در كشورهای در حال توسعه عمده مصرف آبزیان به صورت تازه است، بیان كرد: 54 درصد از مصرف آبزیان در كشورهای در حال توسعه به صورت تازه مصرف می شود در صورتی كه 57 درصد از مصرف آبزیان در كشورهای توسعه یافته به صورت منجمد است به این دلیل كه كشورهای فقیر، تولید كننده آبزیان و كشورهای غنی مصرف كننده هستند.
** لزوم حمایت از صنایع تبدیلی و كنسرو توسط دولت
كارشناس ارشد مهندسی علوم و صنایع غذایی، نایب رییس سندیكای صنایع كنسرو ایران گفت: باید از صنایع تبدیلی به ویژه صنعت كنسرو حمایت شود كه دلایل بسیاری در این راستا مطرح است اما مهم تر از همه از بین بردن ضایعات در محصولات كشاورزی، دامی و شیلاتی است.
مسعود بختیاری افزود: یكی از راهكارها برای به حداقل رساندن ضایعات، استفاده از صنایع تبدیلی از جمله صنعت كنسرو ماهی است زیرا مواد غذایی از جمله ماهی به شدت فساد پذیر است.
وی ادامه داد: از طریق صنایع تبدیلی و كنسرو می توان، محصول ماهی را با حفظ پیشگیری های تغذیه ای فارغ از زمان و مكان در هرجا و هر زمان در اختیار مصرف كننده قرار داد و ماندگاری محصولات را افزایش داد.
نایب رییس سندیكای صنایع كنسرو ایران ادامه داد: كشور ما به دلیل شرایط جغرافیایی و اقلیمی همواره در معرض آسیب های ناشی از حوادث غیرمترقبه و بلایای طبیعی از جمله سیل و زلزله و جنگ است بنابراین صنعت كنسرو به عنوان صنعت استراتژی همواره باید مورد اهتمام دولتمردان واقع شود.
وی اضافه كرد: طبق آمار وزارت جهادكشاورزی و سازمان خواروبار و كشاورزی ملل متحد از حدود 117 میلیون تن تولیدات كشاورزی در ایران سالانه بیش از 30 درصد (بیش از 30 میلیون تن) در هنگام و پس از برداشت دچار ضایعات می شود و از بین می رود كه نشان می دهد باید اهتمام جدی به مبحث صنایع تبدیلی ورزیده شود.
بختیاری درباره اینكه مواد نگهدارنده در تن ماهی و كنسرو استفاده می شود، افزود: به دلیل وجود فرآیند حرارتی در تولید این فرآورده، از هیچ گونه ماده نگهدارنده ای استفاده نمی شود و علت ماندگاری طولانی كنسروها وجود فرآیند حرارتی یا استرلیزاسیون تجارتی است كه در فرآیند سترون تجارتی تحت دمای 121درجه سانتی گراد و فشار معین در زمان حداقل 60 دقیقه، همه میكروارگانیسم های بیماری زا از بین می روند.
وی با بیان اینكه باید به توسعه مصرف آبزیان كمك كنیم، اظهارداشت: در كشور ما فرهنگ و عادات غذایی نادرستی نهادینه شده و مصرف مواد خوراكی خطرناك چندین برابر مصرف جهانی است و مصرف ماده مقوی به عنوان ماهی كمتر از نیمی از میانگین مصرف جهانی است.
** جایگزینی آبزیان در سبد غذایی خانوار نیازمند فرهنگ سازی است
مدیركل دفتر بهبود كیفیت و بازار سازمان شیلات ایران، جایگزین كردن مصرف آبزیان در سبد غذایی خانوار نیازمند فرهنگ سازی است و گفت: مصرف سرانه آبزیان در جهان تا سال 2016 به 20 كیلوگرم رسیده كه این میزان برای ایران 10 كیلوگرم بوده است.
عیسی گلشاهی افزود: این میزان مصرف ماهی نشانه عقب ماندگی نسبت به سایر كشورهاست كه در راستای همگون كردن سبد غذایی خانوار و جایگزینی آبزیان تلاش می شود.
وی با بیان اینكه 33 درصد تركیب پروتئین و حیوانی سبد خانوار باید از نوع آبزیان باشد تا سلامت خانوار و جامعه مورد تایید قرار بگیرد، تصریح كرد: میزان كل تولیدات شیلاتی از 838 هزار تن در سال 91 به بیش از یك میلیون و 200 هزار تن در سال 96 رسید است.
مدیركل دفتر بهبود كیفیت و بازار سازمان شیلات ایران خاطرنشان كرد: میزان تولیدات آبزی پروری از 338 هزار تن در سال 91 به بیش از 477 هزار تن در سال 96 رسیده است.
گلشاهی با اشاره به ارزش صادرات محصولات شیلاتی یادآور شد: ارزش صادراتی این محصول از 261 میلیون دلار در سال 91 به بیش 507 میلیون دلار در سال گذشته رسیده است.
وی با اشاره به برنامه تولیدات آبزی پروری افزود : برنامه سامان شیلات ایران دستیابی به 811 هزار تن تولید آبزیان پرورشی در سال از افق برنامه ششم توسعه است همچنین برنامه این سازمان دستیابی به 14.8 كیلوگرم مصرف سرانه آبزیان در سال است.
به گفته وی با توجه به كاهش ذخایر آب شیرین كشور و خشكسالی های اخیر، سیاست اصلی سازمان شیلات ایران در برنامه ششم توسعه و در بخش آبزی پروری، توسعه آبزی پروری در آب های شور و لب شور به خصوص آبزی پروری دریایی، توسعه پرورش میگو و انواع گونه های سریع الرشد و اقتصادی است.
مدیركل دفتر بهبود كیفیت و بازار سازمان شیلات ایران با اشاره به جایگاه شیلات در جهان افزود: در سال 2013 برای اولین بار تولیدات آبزی پروری از صید پیشی گرفت و میزان كل تولیدات شیلاتی جهان در سال 2016 برابر با 203 میلیون تن بوده كه 110 میلیون تن از طریق آبزی پروری . 92 میلیون تن از طریق صید تامین شده است.
گلشاهی اضافه كرد : حدود 229 هزار نفر در سال 96 و در بخش آبزیان اشتغال ایجاد شد همچنین مجموع تجارت خارجی در این زمینه 700 میلیون دلار، ارزش پایه تولیدات در محل شناور و آبزی پروری مزرعه پنج میلیون دلار است و ارزش تجارت خارجی و داخلی و ارزش افزوده در این راستا 11.2 میلیارد دلار و نشان دهنده محور از بین برنده فقر و تولید ثروت است و تراز تجاری آبزی پروری 308 میلیون دلار بوده است.
به گزارش ایرنا، در كشورهای در حال توسعه آبزیان به عنوان ابزار توسعه و رشد اقتصادی شناخته می شوند همچنین به آبزیان به عنوان از بین رفتن فقر و تولید ثروت نگاه می شود.
برنامه جهاد كشاورزی برای دستیابی به حدود 40 گرم سرانه پروتئین حیوانی مصرفی روزانه در سال است كه این مهم در راستای افق برنامه ششم توسعه رخ آمده است.
مردم برای مصرف آبزیان نیاز اساسی به آموزش ندارند بلكه باید به مردم آموزش داده شود تا مانند سایر مواد غذایی مصرفی از تركیبات گیاهی در كنار آبزیان به عنوان سلامت روانی استفاده كنند.
سال گذشته یك میلیون و 200 هزار تن شیلات در كشور تولید شد اما باید گفت كه متاسفانه میزان مصرف سرانه آبزیان در كشور مناسب نیست، در كشور ما نصف مصرف آبزیان در كشورهای دیگر مصرف می شود، میانگین جهانی مصرف آبزیان 20 كیلوگرم و در كشور ما حدود 10 تا 11 كیلوگرم است.
براساس آخرین آمار استخراج شده از سال 96 در استان اصفهان هفت هزار و 300 تن انواع آبزیان تولید شده است كه از این میزان 5 هزار و 500 تن متعلق به ماهیان سردآبی بوده و بقیه صید ماهی در منابع آبی و تولید ماهیان گرمابی در استخر ذخیره آب كشاورزی بوده است.
9913/6026/
اصفهان- ایرنا - مصرف سرانه آبزیان در كشور كمتر از نیمی از میانگین جهانی است كه باید برای همگون كردن سبد غذایی خانوار و جایگزینی آبزیان فرهنگ سازی شود تا سلامت جامعه افزایش یابد.