#
اصفهان ، خبرگزاری جمهوری اسلامی 02/02/85
داخلی.فرهنگی .مناسبت .بزرگداشت شیخ بهایی
سوم اردیبهشت ماه روز بزرگداشت "بهاء الدین محمدحسین بن عبدالصمد عاملی
حارثی همدانی" معروف به (شیخ بهایی )، فقیه،حکیم، ریاضی دان، منجم ، شاعر،
ادیب، مورخ و محقق است.
حکیم شیخ بهایی در سال 953 ه . ق در" بعلبک" لبنان متولد شد.
"شیخ بهایی " در کودکی با پدر خود به ایران آمد و مدتی در قزوین و نزد
پدرش به تعلیم پرداخت.
از اساتید شیخ بهایی می توان " ملا عبدالله مدرس یزدی "مولف کتاب "حاشیه
بر تهذیب منطق "و "ملا علی مذهب " و " ملا افضل قاضی " و "حکیم عمادالدین
محمود" را نام برد.
او دراندک مدتی در سایه نبوغ ذاتی، علامه دهرشد و در علوم معقول و منقول
شروع به تالیف و تصنیف نمود و در حکمت ، طب ، ریاضی، عرفان، ادب و نجوم و
هر علم دیگر حتی رمل و طلسمات استاد و صاحب نظر بود.
"شیخ بهایی " در هر یک از معارف و علوم زمان خود حتی در جفر و رمل و
طلسمات کتابی جداگانه تالیف کرده و در هر علمی مقام استادی دارد.
همه کتابهای شیخ بهایی مختصر و مفید است و همه با فصاحت و بلاغت نوشته
شده و لطافت روح و ظرافت طبع مولفش باجلوه مخصوص نمایان است.
این دانشمند علاوه بر مراتب نبوغ علمی از لحاظ اخلاق و تهذیب نفس و تقوی
نیز بی نظیر بود و به همه مهر می ورزید و همه را از کنار تخت شاه عباس گرفته
تا کلبه حقیر کمترین فقیر، ارشاد می کرده است.
گفته می شود،شیخ بهایی سی سال به سیاحت و سفر مشغول بوده و درضمن دیدار
ممالک اسلامی با علماء و حکماء و اقطاب و مشایخ ملاقات کرده است.
همسر شیخ بهایی دختر "شیخ زین الدین علی منشار عاملی" است ، که پیش از
شیخ بهایی ، "شیخ الاسلام " اصفهان بوده و بعد از وفات او این منصب به شیخ
بهایی می رسد.
شیخ بهایی در چهارم شوال 1030 ه . ق بیمار شد و هفت روز رنجور بود تا
اینکه در 12 شوال 1030 ه . ق درگذشت.
گفته می شود با رحلت شیخ بهایی اعیان شهر جنازه او رابرداشتند و ازدحام
مردم تا اندازه ای بود که میدان نقش جهان جا نبود ، جنازه او را ببرند.
جنازه وی در مسجد جامع عتیق با آب چاه غسل داده شد و علما بر او نماز
گذاردند و به مشهد بردند و به وصیت او ، در پایین پای حضرت یا در جایی
که هنگام توقف در مشهد آنجا درس می گفت به خاکش سپردند.
از شاگردان "شیخ بهایی " می توان " شیخ جواد بن سعد الله بغدادی " و "ملا
محمد محسن فیض کاشی "،"میرزا رفیع الدین محمد طباطبایی نائینی "،"ملا محمد
شریف رویدشتی "و "ملا محمد نقی مجلسی "را نام برد.
از مولفات "شیخ بهایی " می توان کتاب " اربعین حدیث "، " اسرار البلاغه"،
"تشریح الافلاک "،"تحفه حاتمیه در اسطرلاب "،"جبر ومقابله"،"صراط المستقیم"،
و مثنویات او از "شیر و شکر "،"طوطی نامه "،"گربه وموش "، "نان و پنیر" و
"نان و حلوا" واشعار فارسی و عربی را نام برد.
طومار شیخ بهایی برای تقسیم آب "زاینده رود "در اصفهان یکی از اقدامات
ارزنده این دانشمند است که در دوره صفویه تنظیم شده است.
طبق این طومار آب "زاینده رود "به 33 سهم تقسیم می گردد ، که به وسیله
نهرهایی که اصفهانیها آن را مادی می نامند ، آب به قرا ، قصبات و دهات می
رسد.
سوم اردیبهشت ماه سالروز ولادت شیخ بهایی است ،که به پاس زحمات این دانشمند
فقیه نامگذاری شده و به همین مناسبت "روز اصفهان" نیز نام گرفته است.
2357/607/542