به مناسبت روز جهانی جمعیت
تنظیم خانواده، آسایشی برای فردا
..................................................
تهران ، خبرگزاری جمهوری اسلامی 87/04/19
اجتماعی.روز جمعیت.جمعیت
شعار روز جهانی جمعیت در سال 2008 میلادی به تنظیم خانواده اختصاص یافته
و وزارت بهداشت با این شعار که این یک حق است، کاری کنیم که به عمل
درآید به استقبال آن رفته است .
هر ساله به مناسبت روز جهانی جمعیت (یازدهم ژوییه )، هفته ای به این مناسب
از 20 تا 26 تیر ماه، نامگذاری می شود. انتخاب این موضوع به دلیل نیاز
جهانی به برنامه تنظیم خانواده است. جمعیت جهان هر سال 78 میلیون تن
افزایش می یابد و پیش بینی شده که تا سال 2050 میلادی از شش میلیارد و 700
میلیون تن فعلی به 9 میلیارد و 200 میلیون تن برسد، که بیش از سه برابر
جمعیت 50 سال پیش خواهد بود.
سازمان ملل برآورد کرده است که اگر نسبت تولدها بدون تغییر بماند، جمعیت
جهان تا سال 2050 به حدود 11 میلیارد و 900 میلیون نفر خواهد رسید.
مخالفان افزایش جمعیت استدلال می کنند که رشد جمعیت بصورت تصاعدی بیش از
رشد مواد غذایی است و این مساله در آینده موجب بروز قحطی در جهان می شود.
کارشناسان به دنبال تحقق جمعیت متناسب در دنیا هستند، جمعیت متناسب از
نظر وسعت، در محدوده ای قرار دارد که تواناییها و خلاقیتهای بشر در آن
شناخته شده و امکان بروز می یابد و می توان سطح زندگی بالایی برای افراد
آن فراهم آورد.
برای نیل به این منظور، کنترل نرخ رشد و تنظیم خانواده، ضروری است.
تنظیم خانواده، بر اساس تعریف سازمان جهانی بهداشت، مشتمل بر اقدامهایی
است که افراد و زوجها را یاری می دهد تا از داشتن فرزند ناخواسته جلوگیری
کنند، فاصله بین فرزندان خود را تنظیم کنند، زمان تولد فرزندان را با سن
و شرایط دیگر خود تطبیق دهند و آگاهانه درباره تعداد فرزندان خود تصمیم
بگیرند.
خدماتی که این اهداف را میسر می سازد عبارت از آموزش و مشاوره درباره
تنظیم خانواده، تامین وسایل جلوگیری از حاملگی، کمک به کسانی که دچار
ناباروری هستند و شناخت روشهای جلوگیری از حاملگی، که آگاهی از مزایا و
معایب هر روش می تواند زوجها را در زمینه انتخاب مناسب ترین روش در
پیشگیری از تولدی ناخواسته راهنمایی کند.
در سراسر جهان حدود 200 میلیون زن خواستار آن هستند که از حاملگی
پیشگیری کنند یا آن را به تاخیر اندازند. اما از وسائل پیشگیری موثر
استفاده نمی کنند، چون به آنها دسترسی ندارند و یا از عوارض جانبی آن بیم
دارند و با اعتراض خانواده هایشان روبه رو می شوند.
صندوق جمعیت سازمان ملل متحد، برای تضمین دسترسی همگانی به بهداشت
باروری و حق تمامی مردم برای اینکه قادر باشند درباره تعداد و زمان تولد
فرزندان خود تصمیم بگیرند، فعالیت می کند. ارائه و تامین حمایت همگانی از
برنامه تنظیم خانواده، برای انجام این کار ضروری است.
صندوق جمعیت سازمان ملل متحد با دولت ها، جامعه مدنی و سایر کارگزاری
های سازمان ملل متحد همکاری می کند و در زمینه پیش بینی نیازها، تامین
وسایل بهداشت باروری و ایجاد هماهنگی در توزیع آنها، جلب و بسیج پشتیبانی
و ایجاد ظرفیت تدارکاتی هر کشور نقش اساسی را ایفا می کند.
این صندوق اجرای برنامه های تنظیم خانواده را در 140 کشور بر عهده دارد
و به بیمارستان ها و پایگاه های بهداشتی که به میلیون ها مرد و زن خدمت
می کنند، وسایل پیشگیری ارائه می دهد.
حدود 200 میلیون زن در سراسر جهان، بویژه در کشورهای فقیرتر، هنوز
نیازهایی تامین نشده به وسایل پیشگیری موثر دارند. تامین نیازهای آنان هر
سال حدود 3/9 میلیارد دلار هزینه در بر دارد و می تواند از 23 میلیون
تولد ناخواسته و برنامه ریزی نشده، 22 میلیون سقط جنین اجباری، 142 هزار
مرگ مرتبط با حاملگی (از جمله 53 هزار مورد مرگ ناشی از سقط جنین نا امن )
و مرگ 4/1میلیون نوزاد جلوگیری کند.
براساس گزارش نمایندگی صندوق جمعیت ملل متحد در جمهوری اسلامی ایران،
دسترسی به وسائل پیشگیری، زنان را توانمند می کند و می تواند زندگی آنان
را نجات دهد. پیشگیری می تواند هر سال مانع از مرگ 7/2 میلیون نوزاد شود،
فقر را کاهش دهد، از رشد جمعیت کم کند، از فشار بر محیط زیست بکاهد و
وجود جهانی با ثبات را محقق سازد.
برخورداری از توانایی برنامه ریزی درباره تعداد فرزندان و زمان بچه دار
شدن، حق مسلم بشر است، اما این حق هنوز بویژه نزد فقیران و افراد کم
بضاعت تحقق نیافته است.
انتظار می رود که در 15 سال آینده با فعال شدن جنسی میلیون ها جوان، و
معمول و پذیرفته شدن خانواده های کوچکتر در بسیاری از کشورها، تقاضا برای
برخورداری از امکانات تنظیم خانواده افزایش یابد. برخورداری از توانایی
انتخاب زمان حاملگی و تعداد فرزندان، به زنان امکان می دهد که به یک حق
بشری بنیادی خود دست یابند. اعمال این حق، معمولا به کاهش چشمگیر میزان
باروری منجر می شود.
محققان برآورد می کنند که دسترسی همگانی به برنامه تنظیم خانواده، می
تواند هر سال زندگی حدود 175 هزار زن را نجات دهد. افزایش فاصله تولدها
به حداقل 36 ماه می تواند مانع از مرگ یک میلیون و 800 هزار کودک کمتر از
پنج سال شود.
به گزارش صندوق جمعیت ملل متحد، تامین نیازهای برآورده نشده مربوط به
برنامه تنظیم خانواده می تواند در آمریکای لاتین و حوزه دریای کارائیب تا
35 درصد، در کشورهای عرب و شرق جنوب آفریقا 20 درصد و در آسیا و غرب
آفریقا 15 درصد از باروری کم کند.
با کاهش میزان باروری، زنان بیشتری به نیروی کار می پیوندند. رشد کمتر و
کندتر جمعیت، فشار کمتری بر منابع طبیعی محدود از جمله آب سالم و زمین
قابل کشت وارد می کند.
داشتن فرزندان کمتر و سالم تر می تواند از فشار اقتصادی بر خانواده های
کم بضاعت بکاهد و به آنها امکان دهد بیشتر برای مراقبت های بهداشتی و
تحصیلات هر فرزند سرمایه گذاری بپردازند و در شکستن حلقه فقر آنها را یاری
دهد.
ایجاد ائتلافی گسترده از گروه ها و افراد حامی در سطوح جهانی، منطقه ای،
ملی و محلی، تامین منابع مالی کافی و مداوم برای ارائه اطلاعات و خدمات
مربوط به برنامه تنظیم خانواده، مشارکت مردان در ترویج برنامه تنظیم
خانواده، تبلیغ و آموزش مزایای داشتن خانواده های کوچک تر به مردم از
طریق رسانه های ارتباط جمعی و ... از جمله اقدامات صندوق جمعیت سازمان
ملل متحد در زمینه کمک به تنظیم خانواده است.
در زمان حاضر، سن نیمی از مردم کره زمین زیر 25 سال است. حدود یک
میلیارد و 800 میلیون نفر در گروه سنی 10 تا 25 سال قرار دارند، که
بزرگترین نسل نوجوانان و جوانان را در طول تاریخ تشکیل می دهند و حدود 85
درصد آنها در کشورهای در حال توسعه زندگی می کنند.
تصمیم گیری این نسل درباره رفتارهای جنسی و زاد و ولد، در میزان جمعیت،
روند رشد و رفاه آینده کره زمین جنبه حیاتی دارد. اگر چه بیشتر افراد در
نوجوانی به بلوغ جنسی می رسند، اما این جوانان غالبا به خدمات تنظیم
خانواده و آموزش های مورد نیازشان دسترسی ندارند.
آمار جمعیت در ایران
----------------------
نخستین سرشماری عمومی نفوس و مسکن در ایران در سال 1335 اجرا شد، که در
آن زمان جمعیت ایران بیش از 18 میلیون نفر سرشماری شد.
در ایران هر 10 سال یکبار سرشماری های عمومی نفوس و مسکن انجام می شود،
که آخرین آن در سال 1385 صورت گرفت. در این سال، جمعیت ایران بالغ بر 70
میلیون نفر شمارش شد. بر این اساس، در 50 سال گذشته جمعیت کشور بیش از
7/3 برابر شده و افزایش جمعیت در نقاط شهری بیش از نقاط روستایی بوده
است.
در سال های مورد بحث، جمعیت نقاط شهری هشت و یک دهم و روستایی یک و هفت
دهم برابر شده است.
الهام فتحی، کارشناس آمارهای جمعیت در مورد تعداد جمعیت در ایران می
گوید: متوسط رشد سالانه جمعیت کشور در فاصله 1335 تا 45، سه و سیزده صدم
درصد بوده که در فاصله سال های 75 تا 85 به یک و 61 صدم درصد کاهش یافته
است.
فتحی با اشاره به اینکه بیشترین رشد افزایش جمعیت بین دهه 55 تا 65
گزارش شده است
، تصریح می کند: دهه قبل از آن، به خاطر اجرای سیاست های برنامه تنظیم
خانواده، رشد جمعیت شهری کم شد. اما در این سال ها (دهه 55 تا 65) برنامه
های تنظیم خانواده اجرا نشد و باعث افزایش رشد جمعیت کشور شد. پس از آن
در اواخر دهه 60 با اجرای این سیاست، رشد جمعیت سیر نزولی را طی کرد.
دفتر آمارهای جمعیت، نیروی کار و سرشماری در مرکز آمار ایران، آخرین
آمار جمعیت ایران را برحسب سن و جنس و وضع سکونت در آبان ماه 1385 اعلام
کرد که بر اساس این آمار، کل جمعیت مرد و زن در کشور 70 میلیون و 495
هزار 782 نفر بود.
از این تعداد 35 میلیون و 866 هزار و 362نفر را مرد و بقیه را زن تشکیل
داده است. 48 میلیون و 259 هزار و 964 نفر از جمعیت یاد شده در نقاط شهری
و بقیه در نقاط غیر شهری ساکن هستند.
براساس این گزارش برخی کارشناسان جمعیت شناسی احتمال افزایش شدید
باروری در سال های آینده را مطرح می کنند و معتقدند با رسیدن متولدان دهه
اول انقلاب به سن باروری، بار دیگر با افزایش زاد و ولد در کشور، مواجه
خواهیم شد.
دکتر حبیب ا... زنجانی کارشناس جمعیت شناسی نیز در خصوص روند رشد جمعیت
ایران در سال های آینده، معتقد است که ایران در آینده پدیده ازدحام جمعیت
دهه 60 را تجربه نخواهد کرد.
به گفته وی بروز پدیده ازدحام جمعیت، نیازمند دو پارامتر اصلی است، یکی
فزونی تعداد زنان در سن باروری در دو گروه سنی 20 تا 24 و 25 تا 29 ساله
است که این پارامتر در کشور وجود دارد و پارامتر دیگر سطح باروری بالا یا
حداقل ثابت مانده سطح باروری است.
وی می افزاید: واقعیت این است که سطح باروری در ایران بشدت کاهش پیدا
کرده است و این روال در آینده ادامه پیدا خواهد کرد، با این سطح باروری
پایین، فزونی تعداد زنان در دو گروه سنی یاد شده نمی تواند میزان زاد و
ولد را بشدت افزایش دهد.
این استاد جمعیت شناسی دانشگاه تهران معتقد است، بر اساس آخرین آمار
جمعیت در سال 85، رشد جمعیت کشور برغم اقدامات صورت گرفته در 15 سال
گذشته همچنان بالاست و متاسفانه برای نیازهای آتی جمعیت فعلی کشور نیز
پیش بینی های لازم صورت نگرفته است.
وی با تاکید بر اینکه سیاست های جامع جمعیتی بایستی توام با نگرش به
نیازهای اصلی مردم اعم از مسکن، اشتغال، تحصیل و تامین اجتماعی باشد،
رسیدن به توسعه پایدار را نیازمند به سیاست جامع و همه جانبه جمعیتی و
آمایش سرزمین می داند.
8071/گروه گزارش
شماره 016 ساعت 13:48 تمام
