یک چهارم جمعیت دنیا از بیماری کمخونی رنج می برند
#
تهران، خبرگزاری جمهوری اسلامی 23/07/84
خارجی.علمی.دویچه وله.کم خونی.
یکی از بیماری هایی که کمتر در مورد آن صحبت می شود، بیماری کمخونی است،
در حالیکه آمارهای سازمان بهداشت جهانی نشانگرآن است که یک چهارم جمعیت
دنیا از این بیماری رنج می برند.
به گزارش روز شنبه پایگاه اینترنتی دویچه وله، کم شدن خون بدن باعث
بیماری کمخونی نمی شود، بلکه به زبان ساده می توان گفت کیفیت خون کاهش پیدا
می کند، یعنی خون نمی تواند وظایف خود را به خوبی انجام دهد.
در بیمار کم خون تعداد دسته ای از سلول های خونی که به گلبول های قرمز
معروف هستند، کاهش پیدا می کند. گلبول های قرمز از مهمترین سلول های تشکیل-
دهنده خون هستند که در خون شناورند و وظیفه آنها حمل و نقل اکسیژن و دی-
اکسید کربن است.
تمام سلول های بدن به اکسیژن نیاز دارند و اکسیژن با تنفس وارد شش ها
می شود، سپس گلبول های قرمز اکسیژن رااز شش ها تحویل می گیرند و آنها را به
سایر سلولهای بدن می رسانند. سلول ها اکسیژن را مصرف می کنند و دی اکسیدکربن
پس می دهند. دی اکسید کربن به گلبول های قرمز شناور در خون می چسبد و به شش ها
برگردانده می شود.
در بیماری کمخونی به علت کاهش تعداد گلبول های قرمز تبادل اکسیژن و
دی اکسیدکربن بین سلول ها و خون دچار اختلال می شود و کاهش تعداد گلبول های
قرمز می تواند دلایل مختلفی داشته باشد.
گلبول های قرمز در مغز استخوان ها ساخته می شوند و اصلی ترین عنصر به کار
رفته در ساختمان گلبول های قرمز، عنصر آهن است. آهن باید از طریق مواد
غذایی به بدن برسد و اگر آهن به مقدار کافی موجود نباشد ساخت گلبول های
قرمز با مشکل مواجه می شود.
این نوع کمخونی، کمخونی ناشی از فقر آهن نامیده می شود که مهمترین علت
ابتلا به بیماری کم خونی در کشورهای در حال توسعه است. دریافت ناکافی آهن
به علت دسترسی نداشتن به مواد غذایی حاوی آهن ساخت گلبول های قرمز را کاهش
می دهد.
مواد غذایی پروتئینی مثل گوشت قرمز، مرغ، ماهی، جگر، تخم مرغ، حبوبات
مثل عدس و لوبیا و سبزیجاتی مثل اسفناج ،آهن فراوانی دارند. آهن موجود در
پروتئین های حیوانی مثل گوشت قرمز بهتر توسط بدن جذب می شوند در حالیکه جذب
آهن پروتئین های گیاهی مانند اسفناج کمتر است.
ویتامین سی جذب آهن را افزایش می دهد. مصرف مواد خوراکی حاوی ویتامین
سی مثل گل کلم، آب پرتقال و فلفل دلمه ای همراه مواد غذایی آهن دار به جذب
آهن کمک می کند و گاهی به علت مشکلات دستگاه گوارش یا مصرف برخی داروها آهن
مواد غذایی خوب جذب نمی شود.
میزان نیاز بدن به عنصر آهن بر اساس سن و جنس افراد متفاوت است. افرادی
که به خون سازی بیشتری نیاز دارند باید آهن بیشتری مصرف کنند.زنان باردار،
دختران جوان و کودکان بخصوص کودکان زیر دو سال از جمله این افراد هستند.
در نتیجه می توان گفت این افراد بیشتر مستعد ابتلا به بیماری کمخونی
هستند، اما این بیماری در هر سنی ممکن است بروز کند و در هر دو جنس زن و
مرد دیده می شود.
علائم کم خونی ناشی از فقر آهن عبارتند از رنک پریدگی پوست، خستگی زودرس،
سرگیجه، سر درد، سوزن سوزن شدن دست و پا و ریزش شدید مو و مصرف مواد
غذایی حاوی آهن و استفاده از مکمل های خوراکی مثل قرص و شربت آهن راه
درمان این بیماری است.
مصرف قرص یا شربت آهن ممکن است با تهوع، اسهال یا یبوست همراه باشد،
در نتیجه بهتر است قبل از مصرف این مکمل های خوراکی با پزشک مشورت کرد.
بی توجهی به بیماری کم خونی بخصوص در مورد کودکان با عواقب جبران ناپذیری
همراه است. کودکان به علت رشد سریع نیاز بیشتری به خون سازی دارند و باید
به میزان کافی آهن دریافت کنند.
فقر آهن و کم خونی در کودکان باعث کاهش بهره هوشی و کاهش قدرت یادگیری
می شود و به رشد مغزی کودکان صدمه می زند.
این نوع آسیب ها را بهیچوجه نمی توان با درمان های بعدی جبران کرد و داشتن
یک رژیم غذایی مناسب بهترین راه پیشگیری است.
آمار بالای این بیماری در کشور ایران غیر از گرانی گوشت مرغ و ماهی به
علت مصرف چای دقیقا بعد از غذاست. چای داغ، جذب آهن را تا حد صفر کاهش
می دهد. گوشت مرغ وماهی را که نمی توان ارزان کرد، اما می توان عادت نوشیدن
چای بلافاصله بعد از غذا را ترک کرد.
صویر/ م/1506/1566/
