فرهنک وبافت شهری مشهد،مانعی برای استفاده از دوچرخه بعنوان وسیله نقلیه (1)

فرهنک وبافت شهری مشهد،مانعی برای استفاده از دوچرخه بعنوان وسیله نقلیه (1) # مشهد،خبرگزاری جمهوری اسلامی 02/09/83 داخلی.اجتماعی.دوچرخه. گزارش از خانم مریم اکبری همگان اعم از مردم و مسوولان شهری بخوبی به این واقعیت واقف شده اند که خیابان های مشهد دیگر ظرفیت پذیرش این تعداد خودرو و وسیله نقلیه موتوری را ندارد. ورود میلیونی زائر ومسافر به این شهر در روزها وفصول پیک، مشکلات ترافیکی جدی را برای این کلانشهر درپی داشته است. مشکلات ترافیکی بوجود آمده در مشهد، هزینه های اقتصادی و خسارات جبران ناپذیر اجتماعی فراوانی را برای مردم و مسوولان این شهر ایجاد کرده است. اختصاص هزینه های فراوان برای ساخت و تعریض معابر و خیابان ها، ایجاد جو ناامنی برای شهروندان، افزایش تصادف های جرحی، فوتی و خسارتی، هدر رفتن ساعتها وقت وانرژی از شهروندان، صرف میلیون ها ریال برای کاهش آلودگی هوای شهر مشهد و هزاران مورد پنهان و پیدای دیگر از تبعات افزایش وسایل نقلیه موتوری و خودروهای شخصی در سطح شهر مشهد است. گسترش استفاده ازدوچرخه بعنوان وسیله نقلیه مورد استفاده درسفرهای شخصی در سطح شهر مشهد با دو مشکل اساسی روبرو است. یکی ازاین موانع نبود زیرساخت های مناسب برای استفاده ازدوچرخه و نامناسب بودن معابر و خیابانها برای این وسیله نقلیه است. مدیر دفتر مطالعات و برنامه ریزی حمل ونقل سازمان ترافیک مشهد بسیاری از معابر سطح شهر را برای استفاده از دوچرخه مناسب نمی داند. این درحالیست که باید عرض مسیر دوچرخه رو برای خیابان های یکطرفه 2/1 متر و برای خیابان های دوطرفه 8/1 تا 5/2 متر باشد. مهندس "حسن محسنیان" براین اساس معابر مشهد را به دو دسته تقسیم کرد. وی ادامه داد : برخی خیابانها و معابر مانند بلوار وکیل آباد، ملک آباد، خیابان کوهسنگی، بلوار شهید منتظری وبلوار شهید صادقی دارای مسیرهای ویژه دوچرخه هستند. وی یادآورشد: دربرخی از خیابان های شهر هم امکان ایجاد مسیرهای مجزا وجود دارد که باید در این خصوص اقدام شود. کارشناس ارشد راه و ترابری و حمل ونقل تصریح کرد: در برخی خیابان ها هم بعلت محدودیت عرض، نمی توان مسیر مجزا درنظر گرفت و باید مقداری از آسفالت خیابان را به مسیر دوچرخه رو تبدیل کرد. محسنیان پارک خودروها در خیابان های شهر را بدون هیچگونه توجیه اقتصادی دانست وافزود: درحالی که شهرداری هزینه زیادی را برای تعریض خیابان، ایجاد حریم وسایر موارد می پردازد، بخش زیادی ازاین فضا برای پارک خودروها استفاده می شود. این کارشناس درادامه به تشریح راهکارهایی برای کاهش سفر با وسایل نقلیه موتوری پرداخت و گفت: در این راستا باید از مدهای سفر غیر موتوری پیروی کرد. وی "پیاده روی" و "دوچرخه سواری" از عمده این مدها ذکر کرد وافزود: اگر بتوان بستر مناسبی برای این منظور ایجاد کرد و در کنارش فرهنک سازی صورت بگیرد، می توان درصد قابل ملاحظه ای از سفرهای شهری را بویژه به لحاظ زمانی کاهش داد و به مدهای دوچرخه سواری و پیاده روی تبدیل کنیم. وی تصریح کرد: متاسفانه برغم آنکه دربسیاری ازکشورها، دوچرخه سواری بعنوان مد عمده انجام سفرهای شهری مطرح است، درایران به این مد توجه نشده است. این کارشناس افزود: در ایران پیاده روی از ایمنی زیادی برخوردار نیست و دوچرخه قبل ازآنکه بعنوان یک وسیله حمل ونقل مطرحشود، تنها به چشم وسیله ای برای ورزش و تفریح به آن نگریسته می شود. وی بااشاره به نتایج یک پژوهش درسطح شهر مشهد گفت: دراین پژوهش فرض شده، اگر در یک ساعت اوج ترافیک در صبح ، 10 درصد از سفرهای صورت گرفته در سطح شهر مشهد با وسیله نقلیه شخصی به دوچرخه تبدیل شود ، چه اتفاقی می افتد. به گفته وی ، نتایج بیانگر این بود که طی این یک ساعت، مصرف بنزین از 151 هزارو 300 لیتر به 143 هزارو 300 لیتر(معادل هشت هزار لیتر) کاهش می یابد.
مهندس محسنیان ادامه داد: اگر این هشت هزار لیتر صرفه جویی در بنزین را درمقیاس سال وبا قیمت هر لیتر، 26 سنت حساب کنیم، به رقم 55 میلیارد ریال صرفه جویی درمصرف بنزین طی یک سال خواهیم رسید. وی تصریح کرد: اگر برای افزایش یک کیلومتر سرعت در شبکه خیابانهای شهر مشهد ازطریق ساخت معابر جدید، معادل 300 میلیارد ریال هزینه صرف شود، با این انتقال 10 درصدی، 160 میلیارد ریال صرفه جویی درهزینه های عمرانی خواهیم داشت. مدیر دفترمطالعات سازمان ترافیک مشهد گفت: براساس نتایج این پژوهش، با تبدیل 10 درصد سفرها از وسایل نقلیه موتوری به دوچرخه، زمان سفرانجام شده از 39 هزار وسیله ساعت به 38 هزار وسیله ساعت می رسد که این معادل 23 میلیارد ریال صرفه جویی در وقت افراد است. محسنیان خسارات ریالی ناشی از تصادفات جرحی ، خسارتی و فوتی در سال 82 درمشهد را 274 میلیارد ریال ذکر کرد وافزود: این رقم غیر از هزینه استهلاک خودرو، تعمیر و نگهداری، آلودگی هوا و غیره می باشد. این مسوول استفاده از دوچرخه را بعنوان یک وسیله نقلیه پاکیزه در کاهش آلودگی هوا بسیار موثر دانست وگفت: با تبدیل 10 درصد وسایل نقلیه شخصی به دوچرخه دریک ساعت از صبح، طی یکسال هشت میلیون کیلوگرم گاز مونوکسید کربن (CO) ، 600 هزار کیلوگرم هیدروکربن های سوخته و 100 هزار کیلوگرم اکسیدهای نیتروژن از هوای شهر مشهد کاهش می یابد. وی به نتایج یکی دیگراز پژوهش های صورت گرفته در سطح شهر مشهد اشاره کرد و گفت: براساس این پژوهش پیش بینی شده درسال 85 ، در یک ساعت اوج ترافیک، 54 هزار وسیله سفرو 108 هزار نفر سفر انجام می گیرد. وی درادامه به مزیت استفاده از دوچرخه درسفرهای شهری اشاره کرد و گفت : این وسیله مصرف سوختی نداشته وتاثیر ترافیکی اش بین سه تاپنج دهم یک وسیله شخصی است. محسنیان ضریب سرنشین دوچرخه را 1/1 ذکر کرد و افزود : این وسیله برای تردد به فضایی تقریبا یک سوم وسایل شخصی نیازدارد، ضمن آنکه فضای مورد نیاز برای پارک کردن آن یک دهم وسیله نقلیه شخصی است. این کارشناس یادآورشد: ایمنی تردد با این وسیله بالا و درخیابان های شلوغ و متراکم نیز می تواند با سرعت بالاتری تردد کند. به گفته وی همچنین ایجاد زیرساخت های مناسب برای دوچرخه سواری، هزینه های عمرانی و جاری کمتری نسبت به سایر وسایل نقلیه شخصی دارد. این مسوول درخصوص زیرساخت های مورد نیازاظهار داشت: ایجاد مسیرهای ویژه دوچرخه سواری در خیابان های شریانی، تامین تجهیزات مورد نیاز برای دوچرخه سواری مانند علائم افقی وعمودی، خط کشی ها و چراغها،ایجاد ایستگاه های مناسب برای پارک دوچرخه و کرایه دادن آن به شهروندان و ایجاد کارگاه های تعمیر و نگهداری این وسیله از جمله این زیرساختها است. این کارشناس خاطر نشان ساخت : طبق مطالعات جامع حمل و نقل درون شهری ، دوچرخه درمیان سایر وسایل نقلیه شخصی، 7/8 درصد کل سفرهای شهری را به خود اختصاص می دهد. به گفته وی این درصد اغلب به سفرهای تحصیلی دانش آموزان و سفرهای کاری کارگران اختصاص دارد. این مسوول تصریح کرد: هم اکنون باتوجه به استقبال مردم، می توان در مسیر میدان شریعتی تا پارک کوهسنگی، به مردمی که برای استفاده از پارک در این مسیر تردد می کنند، دوچرخه کرایه داد واین کار را برای مسیر میدان شهدا تا حرم مطهر نیز انجام داد. وی افزود: متاسفانه باعدم استقبال مردم از مسیرهای دوچرخه رو شهر، این ذهنیت درمردم ومسوولان بوجود آمده که این طرح با موفقیت روبرو نخواهد شد. وی خاطرنشان کرد: درعین حال برای موفقیت یک طرح باید کل ملزومات آن وجود داشته باشد و مثلا اگر زیرساخت ها درست نباشد، طرح دوچرخه سواری از سوی شهروندان با استقبال مواجه نمی شود. به گفته وی، ایجاد شبکه یکپارچه شهری برای دوچرخه سواری، بسترسازی مناسب و فرهنک سازی در این زمینه، همپای هم نتیجه خواهد داد. مدیردفتر مطالعات سازمان ترافیک مشهدپیشنهاد داد: باید بابرگزاری همایش، سمینار وتهیه گزارش های توجیهی، مدیران جامعه را بفکر انداخت تا با برنامه ریزی مناسب، زمینه را برای استفاده از این وسیله نقلیه فراهم کنند. یکی از راهکارها برای رفع معضل ترافیک درمشهد، الگوگرفتن از کلان شهرهای سایر کشورها است. در بسیاری ازاین شهرها با وجودیکه جمعیت شهری و مسافر وارد شده به آنان چند برابرمشهد می باشد، لیکن براحتی توانسته اند مشکل ترافیک را درخود مهار کرده و تحت کنترل درآورند. یکی از راهکارهای اتخاذ شده توسط مدیریت شهری دراین کلان شهرها، جایگزین کردن وسیله سبک وکم حجمی مانند دوچرخه بجای وسایل نقلیه موتوری در سطح شهر و تشویق مردم به استفاده ازاین وسیله برای سفرهای درون شهری است. دراین میان بودند کسانی که تلاش فراوانی برای بهینه کردن محیط شهر وآماده سازی فضاهای مناسب برای استفاده از دوچرخه انجام دادند، ولی بدلیل فقدان فرهنگسازی در این زمینه، تلاش آنان به نتیجه کامل نرسید. ادامه دارد... 2714/658/