بازار عرضه و تقاضای محصولات باغی چه زمانی ساماندهی می شود
..................................................
خبرگزاری جمهوری اسلامی 90/05/04
اقتصاد.کشاورزی.میوه
اصفهان - هر سال و در زمان عرضه محصولات اخبار مختلفی در خصوص بروز مشکلات
برای کشاورزان در این زمینه به گوش می رسد و همواره این پرسش برای مردم
وجود دارد که آیا زمان ساماندهی و تحول در ساختار کشاورزی کشور و عرضه و
تقاضای محصولات باغی فرا نرسیده است ؟
به گزارش ایرنا، محصولات باغی در میان تولیدات کشاورزی از جمله تولیداتی
است که به دلیل فسادپذیری بالا نسبت به سایر تولیدات باید به سرعت به
بازار مصرف برسد و تاخیر در عرضه آن به بازار، بعضا باعث از بین رفتن
محصول و زیان باغداران می شود.
از سوی دیگر همین شرایط موجب می شود تا باغداران مجبور شوند، محصول را به
قیمت کمتر از هزینه تولید به فروش برساند تا جلو ضرر بیشتر را هر چه
زودتر بگیرد و کمتر زیان دهد.
در سال زراعی جاری برخی از محصولات باغی و صیفی جات به سرنوشتی دچار شده
اند که نه تنها برای تولیدکنندگان سود ندارند که به دلیل افزایش هزینه
حمل و نقل پس از اجرای قانون هدفمندی یارانه ها، هزینه حمل و نقل برخی
محصولات بیش از هزینه تولید شده است.
شیوه سنتی کشاورزی و عرضه محصولات و تولیدات این بخش باعث شده تا هر ساله
شاهد بروز مشکلاتی برای برخی از محصولات باشیم که یا به دلیل کشت کم با
قیمت بالا عرضه می شود و یا به دلیل وفور حتی هزینه های تولید را تامین
نمی کند.
در هفته جاری قیمت یک کیلوگرم انواع میوه و صیفی جات در شهر اصفهان به
این قرار بوده است: گوجه 500 تومان، هندوانه 150تا 200 تومان، هلو 750تا
1000 تومان، زرد آلود 1200 تومان، گیلاس درجه یک 3500 تومان، انگور 1300
تومان، آلبالو 2000 تومان، گرمک و طالبی 300 تومان، خربزه 500 تومان،
شلیل 1800 تومان، سیب زمینی 400 تومان، پیاز 300 تومان و سیب گلاب 1300
تومان.
برای برخی از محصولات به خصوص هندوانه، طالبی و گرمک قیمت به گونه است که
با احتساب هزینه های حمل و نقل و میدان داری به احتمال زیاد این محصول در
مزرعه از کشاورز کمتر از 100 تومان خریداری می شود، اما آیا واقعا با
کشاورزی سنتی ما هزینه تولید این محصول همین میزان است.
دبیر اتحادیه تولیدکنندگان و صادرکنندگان محصولات کشاورزی استان اصفهان در
این خصوص می گوید: در سال های اخیر با آزاد شدن قیمت کود و سم و حذف
یارانه های سوخت، هزینه های تولید و حمل و نقل افزایش یافته است.
احمدرضا همتی افزود: در ارتباط با برخی از میوه ها مانند هندوانه و طالبی
شرایط به گونه ای است که کشاورز تمایلی به برداشت ندارد، زیرا هزینه های
عرضه این محصولات به بازار بیشتر از هزینه تولید است.
وی ادامه داد: شرایط حاضر با وجود حاکم بودن خشکسالی بر استان باعث شده
تا مازاد تولید زیادی در استان وجود نداشته باشد، اگر در شرایط سال های
نرمال از نظر بارش قرار داشتیم و میزان تولید بیشتر از میزان موجود بود،
قطعا قیمت انواع میوه از آنچه که امروز مشاهده می شود، نیز کمتر می شد.
همتی اظهار داشت: اکثر کشاورزان استان از نظر اقتصادی وضعیت مناسب ندارند
و استمرار چنین شرایطی طی یکی دو سال باعث ایجاد مشکلات جدی اقتصادی برای
آنان می شود.
وی ضعف بخش کشاورزی و فقدان زیرساخت های مناسب را از عواملی دانست که
سالانه 20 میلیون تن ضایعات میوه در این بخش را باعث می شود و اظهار داشت:
سرانه ضایعات میوه در کشور 58 کیلوگرم است که نشان می دهد میزان ضایعات
میوه در ایران بیش از تولید میوه در کل کشورهای عربی همسایه ایران می
باشد.
رییس کانون خبرگان کشاورزی استان اصفهان نیز در خصوص وضعیت تولید میوه و
سازماندهی نشدن این بخش اظهار داشت: یکی از مشکلات عمده این بخش به واقعی
نبودن قیمت ارز باز می گرددد که این عامل انگیزه صادرکنندگان را برای
سرمایه گذاری در بخش کشاورزی کاهش داده است.
اسفندیار امینی اضافه کرد: رونق صادرات و خرید تضمینی دولت از عواملی است
که سرمایه گذاری در بخش کشاورزی را تضمین می کند، اما اکنون قانون خرید
تضمینی به درستی اجرا نمی شود.
وی گفت: این امر به تولید لطمه می زند و انگیزه افزایش تولید را از بین
می برد، زیرا کشاورز هیچگونه اطمینانی ندارد که محصول تولیدی را می تواند
به فروش برساند و به همین خاطر تنها به حفظ شرایط موجود بسنده می کند.
امینی، تعدد متولیان مسایل مرتبط با بخش کشاورزی و بعضا فقدان هماهنگی
بین این متولیان را از مشکلاتی دانست که بخش کشاورزی را دچار تنش های زیاد
کرده است.
وی تصریح کرد: اگر جهاد کشاورزی و تعاون روستایی به تعهدات خود عمل کنند
و قیمت ارز نیز واقعی باشد، تولیدات کشاورزی و صادرات آن به صرفه خواهد
بود.
وی توانمندسازی تعاونی های کشاورزی به منظور ایجاد صنایع جنبی را از دیگر
راهکارهایی دانست که به تقویت بخش کشاورزی مدد می رساند.
رییس سازمان بازرگانی استان اصفهان نیز در خصوص بازار میوه و قیمت محصولات
باغی گفت: اگر وضعیت عرضه میوه در کشور را بخواهیم با وضعیت مطلوب
مقایسه کنیم، باید گفت که در این زمینه با شرایط مطلوب فاصله بسیار زیادی
داریم.
مظفر انصاری افزود: یکی از مهمترین موانع تعیین صحیح نرخ انواع میوه های
ایرانی، فقدان سیستم درجه بندی و دانه بندی (سرتینگ ) است که قیمت گذاری
اکثر تولیدات کشاورزی داخلی را دشوار کرده است.
وی ادامه داد: برای میوه های وارداتی به دلیل این که محصولات بر اساس
سیستم درجه بندی و دانه بندی (سرتینگ ) بسته بندی شده و وارد می شود، قیمت
گذاری آسان است، اما در ارتباط با تولیدات باغی داخلی امکان قیمت گذاری
دقیق وجود ندارد.
انصاری گفت: با وجود مشکلات موجود در عرضه محصولات باغی داخلی هر هفته
کمیسیون قیمت گذاری با حضور اعضای این کمیسیون تشکیل و قیمت خرده فروشی
میوه و تره بار را تعیین و ابلاغ می کند.
وی افزود: این کمیسیون به طور متوسط 15 درصد سود خرده فروشی برای میوه
های وارداتی، 25 درصد سود خرده فروشی برای میوه های ایرانی و برای صیفی
جات فسادپذیر، گوجه و پیاز نیز سود حداکثر 30 درصدی در نظر می گیرد.
انصاری ضریب کنترل قیمت ها در حوزه توزیع را بالای 90 درصد دانست، اما
متذکر شد: برخی عوامل مانند هزینه حمل و نقل باعث شده تا هزینه تولید و
عرضه میوه به بازار افزایش یابد که نهادهای متولی دیگر بخشهای مرتبط نیز
باید کمک کنند تا مشکلات مقابل روی بخش کشاورزی رفع شود.
وی مهمترین رویکرد برای واقعی شدن و قیمت گذاری دقیق میوه را حرکت به سمت
درجه بندی (سرتینگ ) از مزارع یا حداقل زنجیره بعد از آن دانست و گفت:
این بخش باید از نخستین چرخه های تولید و عرضه ساماندهی شود که این امور
در حوزه سازمان بازرگانی نیست.
مدیر میدان میوه و تره بار شهرداری اصفهان نیز در این خصوص گفت: میزان
سود حق العمل کاری غرفه داران میدان میوه و تره بار بین چهار تا پنج درصد
با توجه به نوع محصول است که این میزان سود در قیمت نهایی محصولی که به
دست مصرف کننده می رسد، تاثیر زیادی ندارد.
غلامعلی عبدلی نیز فقدان نظام درجه بندی میوه و تره بار را یکی از مشکلات
عمده در قیمت گذاری واقعی این محصولات دانست و اضافه کرد: این مسئله علاوه
بر دشواری تعیین قیمت واقعی، باعث می شود تا هر روزه شاهد ضایعات زیاد
میوه و تره بار در میدان بار باشیم.
وی افزود: در کشورهای پیشرفته که میوه با بسته بندی و درجه بندی مناسب به
میدان حمل می شود، چیزی تحت عنوان ضایعات وجود ندارد و تنها محصولات از
میدان به فروشگاه ها حمل می شود.
وی ادامه داد: هنوز هم سیستم حمل و نقل و عرضه میوه و تره بار در کشور به
صورت سنتی است، در حالی که با توجه به فسادپذیر بودن این محصولات باید
تولیدات این بخش در بهترین شرایط از نظر بسته بندی و حمل عرضه شود تا
شاهد از بین رفتن دسترنج کشاورزان نباشیم.
عبدلی همچنین بر این اعتقاد است که هزینه حمل و نقل تاثیر زیادی بر قیمت
میوه و تره بار ندارد و اگر میزان تولید محصولات مختلف متناسب با نیاز
باشد و هر سال شاهد تولید چند برابر نیاز برخی محصولات نباشیم، قیمت میوه
نیز شکل متعادل می یابد.
وی میزان ورود میوه و تره بار به بازار اصفهان را به طور متوسط روزانه شش
هزار تن اعلام کرد و اظهار داشت: بیش از هفت هزار وسلیه نقلیه برای جا به
جایی محصولات باغی و صیفی جات به میدان بار اصفهان مراجعه می کنند که
نحوه سنتی حمل از مزرعه تا میدان و از میدان تا فروشگاه ها باعث ایجاد
ضایعات زیادی به صورت روزانه در میدان میوه و تره بار اصفهان می شود.
قائم مقام رییس سازمان جهاد کشاورزی استان اصفهان و معاون تولیدات گیاهی
این سازمان در ارتباط با وضعیت تولیدات میوه استان در سال زراعی جاری گفت
: بر خلاف سال های قبل که سرمازدگی بخشی از محصول میوه استان را از بین می
برد، در سال زراعی جاری استان با سرمازدگی مواجه نشد و همین امر باعث
افزایش تولید میوه شد.
محمد نصر اصفهانی افزود: وفور محصولاتی مانند زرد آلو، هلو و گیلاس و تقلیل
قیمت این محصولات در مقایسه با سال های گذشته بر روی قیمت میوه های ارزان
تر اثر گذاشت و باعث کاهش بیشتر قیمت این محصولات شد.
وی ادامه داد: قیمت میوه و تره بار بر اساس نظام عرضه و تقاضا تعیین می
شود و با توجه به میزان فسادپذیری این محصولات، امکان نگهداری وجود ندارد
که همین عامل در کاهش قیمت موثر است.
نصر اصفهانی در خصوص حذف واسطه های میان بخش تولید و مصرف به منظور
افزایش صرفه اقتصادی کشاورزان اظهار داشت: سیستم های واسطه ای و میدان
داری در این میان چنان قدرت یافته اند که مبارزه با آنها و از میدان به
درکردن واسطه ها بعضا غیر ممکن می نماید.
وی تصریح کرد: در راستای حذف واسطه ها در میادین میوه و تره بار، غرفه
هایی در سال های قبل به کشاورزان برای عرضه مستقیم محصولات داده شد، اما
برخی از میدان دارها با تطمیع کشاورزان غرفه ها را از آنها خریداری و
آنها را حذف کردند تا استیلای انحصاری خود را بر این بخش حفظ کنند.
اما مدیر باغبانی سازمان جهاد کشاورزی استان اصفهان نیز در خصوص مباحث
مطرح شده گفت: از حدود شش میلیون تن تولیدات کشاورزی استان در سال های
نرمال، حدود 700 هزار تن آن را محصولات باغی تشکیل می دهد.
احمدرضا رییس زاده افزود: در سرمازدگی سال های 86 و 87 برخی از باغات
انار و خرمای استان کف بر شد و میزان تولید انار که در استان 120 هزار تن
بود، اکنون به 50 هزار تن رسیده است.
وی در خصوص مشکلات مقابل روی تولیدات باغی استان و مقوله عرضه و سود ناچیز
یا زیانی که نصیب بخش تولید می شود، اظهار داشت: این مقوله یک مشکل بین
بخشی است و ساماندهی آن از حوزه اختیارات یک سازمان یا دستگاه خارج است.
رییس زاده ادامه داد: از یک طرف باید ارزش افزوده محصولات کشاورزی افزایش
یابد که این بخش در حوزه بهره برداران بخش کشاورزی است و از سوی دیگر
باید محصولات در شرایط مناسب و با رعایت درجه بندی (سرتینگ ) برای عرضه
شماره 024 ساعت 12:15 تمام
