سازمان اکو در آستانه نهمین اجلاس سران (6)
#
تهران، خبرگزاری جمهوری اسلامی 12/02/85
داخلی.خارجی.سیاسی.اقتصادی.اکو
اولین کنفرانس منطقه ای اکو در خصوص سرمایه گذاری در بهمن 1381 (فوریه
2003) در جزیره کیش و دومین کنفرانس تجارت و سرمایه گذاری اکو تحت عنوان
"گسترش سرمایه گذاری مستقیم در افغانستان" در اردیبهشت 1383 (آوریل 2004)
در کابل برگزار گردید و پیش نویس موافقت نامه تشویق و حفظ سرمایه گذاری
در منطقه اکو را مورد بررسی قرار داد.
پیش نویس موافقت نامه مذکور قبلا در اولین اجلاس کارشناسان ارشد در
زمینه تجارت و سرمایه گذاری که در دی 1382 (ژانویه 2004) در آنکارا تشکیل
شده بود، مورد تجدید نظر قرار گرفت.
موافقت نامه گسترش و حفظ سرمایه گذاری در منطقه اکو در سومین اجلاس
وزرای تجارت و بازرگانی خاجی اکو که در تیر 1384 (جولای 2005) در استانبول
برگزار گردید، به تصویب رسید.
همکاریهای بین المللی اکو در بخش تجارت نیز از اهمیت زیادی برخوردار
است.
سازمان اکو بمنظور بهره مندی از تجربیات و کمکهای مالی و فنی دیگر
سازمان های منطقه ای و بین المللی تلاش می کند روابط خود با این سازمان ها
را گسترش دهد.
سازمان همکاری اقتصادی در زمینه تجارت روابط نهادینه شده ای را با
سازمان جهانی تجارت، آنکتاد، مرکز تجارت بین الملل ، کمیسیون اقتصادی ملل
متحد برای اروپا، سازمان کنفرانس اسلامی، بانک توسعه اسلامی، سازمان جهانی
گمرک، یونیدو و بانک توسعه آسیایی، اسکاپ و بانک جهانی برقرار کرده است.
-2 حمل و نقل و ارتباطات:
حمل و نقل نه تنها بازارها را به هم متصل می کند، بلکه فرهنگها و
مردمان منطقه را نیز به هم ارتباط می دهد.
استراتژی اکو در زمینه حمل و نقل و ارتباطات اقداماتی را در کوتاه مدت
، میان مدت و دراز مدت برای تسهیل حمل و نقل و ترانزیت کالا و مسافر در
منطقه اکو پیش بینی کرده است.
اکو یک استراتژی دارای جهت های سه گانه را به منظور دستیابی به اهداف
خود در بخش حمل ونقل برگزیده است.
این سازمان در مرحله اول به منظور شناسایی و اتصال حلقه های مفقوده
خطوط حمل و نقل ریلی و جاده ای و ایجاد زیر ساختهای مناسب تلاش هایی را
شروع کرده است.
با توجه به اینکه دبیرخانه اکو منابع کافی برای تامین مالی چنین پروژه
های سرمایه بری را در اختیار ندارد، کشورهای عضو متعهد شده اند که هزینه
اتصال حلقه های مفقوده موجود در حوزه قلمرو خود را از محل بودجه های ملی
خود تامین نمایند.
در مرحله دوم با بررسی و ارزیابی های منظم از طریق تشکیل گروه های
کارشناسی، کارگاه های آموزشی و فراهم آوردن امکان الحاق به موافقت نامه ها
و کنوانسیون های بین المللی تلاش هایی را به منظور هماهنک سازی قوانین و
مقررات و اتخاذ سیاست مشترک تعرفه ریلی شروع کرده است تا قطارهای مسافری
و کانتینری بتوانند براحتی از اول تا آخر مسیر را به طور پیوسته طی
نمایند.
در مرحله سوم در جهت تقویت ظرفیت سازمانی دبیرخانه اکو و کشورهای عضو
برای استفاده از کمک های فنی برخی از انجمن های شناخته شده بین المللی در
زمینه راه آهن و جاده و همینطور آنکتاد و اسکاپ اقداماتی را در دست انجام
دارد.
براساس عهد نامه ازمیر، به منظور ارتباط کشورهای عضو با یکدیگر و با
جهان خارج، سازمان همکاری اقتصادی در جهت سرعت بخشیدن به ایجاد زیر
ساختهای لازم تلاش می کند.
مطابق راهبرد همکاری اقتصادی برای منطقه اکو، حمل ونقل و ارتباطات پس
از تجارت دومین اولویت مهم همکاریهای منطقه ای در چارچوب اکو است .
در راستای اولویت های بخش حمل و نقل و ارتباطات، طرح بلند مدت آلماتی
برای توسعه بخش حمل و نقل در مهر 1372 (اکتبر 1993) به تصویب رسید.
جدای از گامهای اجرایی و کوشش های عملی که بر اساس اولویتهای ملی، دو
جانبه و منطقه ای برای اجرای مفاد این طرح صورت می گیرد، تسهیل حمل و نقل
و ترانزیت کالا و مسافر در منطقه اکو ، بهبود ارتباطات هوایی بین شهرهای
عمده و ارتباط دریایی بین بنادر عمده، مبادله فن آوری و تجربیات و نیروی
انسانی، بهبود سیستم های پستی و مخابراتی کشورهای عضو و کل منطقه و نیز
همکاری در زمینه ارتباطات رسانه ای در دستور کار سازمان قرار دارد.
اجلاس فوق العاده سران در 24 تا 23 اردیبهشت 1376 ( 14 تا 13 مه 1997)
در عشق آباد، برنامه عمل برای دهه حمل و نقل و ارتباطات اکو را بعنوان یک
موضوع فوری و با اولویت بالا مورد بررسی قرار داد و بدین ترتیب شبکه راهها
و راه آهن اکو شکل گرفت که شامل راه ها و راه آهن های موجود و در حال
ساخت و یا برنامه ریزی شده می شود.
اتصال شبکه راه ها و راه آهن ها جریان حمل ونقل در مسیر " شرق- غرب "
(شامل اروپا- قفقاز- آسیا) و کریدورهای حمل ونقل " شمال - جنوب " را باز
کرد، در حالی که پروژه های مشخص شده در طرح عمل آلماتی و بیانیه عشق آباد
(1997) افزایش ظرفیت حمل و نقل در کریدورهای فوق به استثنای مسیر کرمان
زاهدان که جریان حمل و نقل در مسیر خط جنوب راه آهن ماورای آسیا را باز
می کند.
وزرای حمل و نقل و ارتباطات تاکنون پنج نشست مختلف را به ترتیب در مهر
1372 (اکتبر 1993) آلماتی ، اسفند 1375 (مارس 1998) در عشق آباد، فروردین
1379 (آوریل 2000) در اسلام آباد، شهریور 1383 (سپتامبر 2002) در ازمیر و
مرداد 1383 (اگوست 2004) در چولپان آتا- قرقیزستان برگزار کرده اند.
قرار است ششمین نشست وزرای حمل و نقل اکو در اردیبهشت 1385 در تهران
برگزار شود. تصویب برنامه عمل برای دهه حمل و نقل اکو (-2007 1998 ) و
موافقت نامه چارچوب حمل و نقل ترانزیت از مهمترین دستاوردهای این نشست ها
بوده است.
برنامه عمل برای دهه حمل و نقل اکو ( 2007 - 1998 ) که در دومین نشست
وزیران حمل و نقل و ارتباطات (عشق آباد 1998) به تصویب رسید، در حال حاضر
با کمک سازمان های بین المللی و کشورهای عضو در حال اجرا است .
این برنامه شامل حذف موانع غیرفیزیکی در مسیرهای مهم حمل و نقل منطقه
، توسعه زیرساخت های فیزیکی در مسیرهای " شرق- غرب " ( شامل تراسیکا ) و
"شمال - جنوب" و طرحی برای توسعه ارتباطات مخابراتی و پستی در منطقه است.
موافقت نامه چارچوب حمل ونقل ترانزیت شامل یک مقدمه، 12 فصل و 45 ماده
است که در 19 اردیبهشت 1377 (9 مه 1998) در آلماتی به امضای همه کشورهای
عضو به غیر از ازبکستان رسید.
تاکنون کشورهای جمهوری آذربایجان، افغانستان، قزاقستان، قرقیزستان،
تاجیکستان و پاکستان موافقت نامه چارچوب حمل ونقل ترانزیت را تصویب کرده
و امکان لازم الاجرا این موافقت نامه بر اساس ماده 43 آن را فراهم کرده اند.
به دلیل وجود برخی تعارضات بین موافقت نامه چارچوب حمل و نقل ترانزیت
و موافقت نامه تجارت ترانزیت، جلسه کارشناسی 19 تا 18 شهریور 1382 (10 تا
9 سپتامبر 2003) در استانبول تصمیم گرفت موافقت نامه تجارت ترانزیت موقتا
به نفع اجرای موافقت نامه چارچوب حمل و نقل ترانزیت کنار گذاشته شود و
موافقت نامه اخیر به عنوان یک سند ترانزیتی اولیه و اصولی در منطقه مورد
توجه قرار گیرد.
برای اینکه موافقتنامه چارچوب حمل و نقل ترانزیت شامل تر بوده و بیشتر
موضوعات ترانزیتی مانند گمرک، جاده، راه آهن، راه آبی و همکاریهای هوایی
را پوشش می دهد. موافقت نامه تجارت ترانزیت در 24 اسفند 1373 (15 مارس
1995) توسط همه کشورهای عضو بجز ازبکستان امضا و پس از تصویب همه آنها
لازم الاجرا شده بود.
همکاری های اکو در زمینه حمل و نقل ریلی یکی از مهمترین زیر بخش های
حمل و نقل و ارتباطات است. تاکنون هشت اجلاس در سطح روسای راه آهن کشورهای
عضو برگزار شده است. هشتمین اجلاس روسای راه آهن در سال 2004 در ترکیه
برگزار شد.
نشست های روسای راه آهن که بوسیله گروه های کاری پشتیبانی می شوند ،
تصمیمات مهمی در ارتباط با حمل و نقل ریلی در منطقه و اجرای هرچه سریعتر
موافقت نامه چارچوب حمل و نقل ترانزیت اتخاذ کرده است.
رسیدن به میانگین سرعت هزار کیلو متر در روز (24 ساعت ) برای قطارهای
باری در مسیر کریدورهای حمل و نقل شمال- جنوب و شرق- غرب در منطقه اکو
یکی از اهداف تعیین شده در این اجلاسها است.
تسهیل مقررات گمرکی راه آهن، تسریع در تغییر لوکوموتیوها، دستیابی به
ظرفیت لازم برای تغییر قطر واگن ها در مبادی مرزی و برگشت سریع واگنهای
خالی و ایجاد یک منطقه اطلاعاتی ویژه راه آهنی از موارد مورد بحث در اجلاسهای
روسای راه آهن بوده است.
مهمترین دستاورد اکو در زمینه حمل ونقل ریلی ایجاد ارتباط بین شبکه های
ریلی کشورهای عضو است .
اولین قطار باری اکو پس از پایان مراحل اتصال شبکه های ریلی کشورهای
عضو به یکدیگر در 30 دی 1380 (20 ژانویه 2002) و اولین قطار مسافری در
26 تا 24 بهمن 1379 (21 تا 14 مارس 2002) در مسیر آلماتی، تاشکند، ترکمن
آباد، تهران و استانبول به حرکت درآمد.
بر اساس تصمیم سومین اجلاس روسای راه آهن ( استانبول - 1998 ) ، نقشه
راه آهنهای اکو در سال 1999 توسط جمهوری به چاپ رسید.
ادامه دارد.....
سیام / 1436ـ1415
