کشت برنج بصورت خشکه برای نخستین باردرکشور درخوزستان نتیجه داد
#
اهواز، خبرگزاری جمهوری اسلامی 20/06/84
داخلی.علمی.اقتصادی.زراعت.برنج.
برای نخستین بار در کشور، محققان خوزستانی با کشت برنج به صورت خشکه
کاری، به نتیجه رسیده وبه باور پای در آب و سر در آتش داشتن شالی پایان
دادند.
هدف محققان خوزستانی ارایه روشهای نوین برای بالا بردن سطح زیرکشت برنج
در کشور، کاهش مصرف آب، افزایش عملکرد در واحد سطح و رساندن کشور به مرز
خودکفایی دراین زمینه است.
محقق مرکزتحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی خوزستان روز یکشنبه در این
زمینه به خبرنگار ایرنا گفت: پس از اجرای موفقیت آمیز طرح آزمایشی خشکه
کاری برنج در یکی از ایستگاههای تحقیقاتی این مرکز واقع در شهرستان شوش،
اجرای آن در سطح کلان از امسال آغاز شد.
"عبدالعلی گیلانی" بابیان اینکه اجرای آزمایشی این طرح ازسال 79 آغاز شد
افزود: هم اکنون 11 هکتار از اراضی ایستگاه تحقیقاتی شوش زیر کشت برنج به
روش خشکه کاری است.
محقق مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی این استان در مورد علت تحقیق
در این زمینه گفت: از آنجا که کشت برنج در خوزستان، در دشت و در سطح وسیع
انجام می شود، نشاء یا خزانه گیری برنج برای این سطح وسیع بسیار وقت گیر و
پرهزینه است.
گیلانی افزود: بنابراین در خوزستان، 60 تا 70 درصد کشت برنج به روش
مستقیم صورت می گیرد.
این محقق اظهار داشت: معایب کشت مستقیم شامل اتلاف بذر، آب و نهاده های
کشاورزی، مشکل شدن مدیریت مزرعه، بالا رفتن هزینه تولید و بازدهی پایین
موجب شد تا روشهای دیگری برای کشت برنج مورد بررسی قرار گیرد.
وی اضافه کرد: در روش مستقیم، تسطیح زمین اهمیت فراوانی دارد که به طور
معمول کشاورزان به دلیل دانش فنی ضعیف از عهده آن به خوبی بر نمی آیند و
به همین دلیل بذرهای جوانه زده ای که به زمین پاشیده می شوند دریک سطح
قرارنمی گیرند.
گیلانی ادامه داد: ارتفاع آب روی بذرهایی که در گودی قرار می گیرند
بیشتر است و به همین دلیل این بذرها به جای آنکه ریشه در خاک بدوانند در
آب ریشه زده و عملا" از پروسه کشت خارج می شوند.
محقق مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی خوزستان گفت: همچنین بخشی از
بذرهای پاشیده شده طعمه پرندگان می شوند و بخشی از آنها نیز هنگام آبیاری
از کرتها خارج می گردند.
گیلانی افزود:در روش مستقیم بدلیل پرت زیاد بذر،کشاورز ناچار به استفاده
از 200 تا 250 کیلوگرم بذر در هکتار است که این دو برابراستاندارد آن در
کشور می باشد.
وی اظهار داشت: در روش مستقیم، بذرها از رشد همزمان برخوردار نیستند و
تراکم گیاه نیز در سطح مزرعه یکنواخت نیست.
گیلانی اضافه کرد: به همین دلیل، مدیریت مزرعه در این روش بسیار دشوار
است، زیرا تنک بودن مزرعه در برخی قسمتها،موجب اتلاف آب و رویش علفهای هرز
می شود.
وی ادامه داد: همچنین یکسان نبودن رشد بذرها، کار برداشت را با مشکل
روبه رو می سازد زیرا هنگامی که بخشی از مزرعه آماده برداشت است، بخش دیگر
هنوز خوشه نداده و به همین دلیل قطع آب 10 روز قبل از برداشت میسر نیست و
نمی توان از کمباین نیز برای برداشت استفاده کرد.
وی در مورد خشکه کاری برنج گفت: محققان این مرکز روش مذکور را تحت
مدیریتهای مختلف شامل حداقل عملیات خاک ورزی (minimum-tillage) و بدون
عملیات خاک ورزی (no-tillage)، مقادیر مختلف بذر و رژیمهای مختلف آبیاری
مورد بررسی قرار داده اند.
گیلانی اظهار داشت: در روش minimum-tillage، پس از برداشت گندم که کشت
پیش از برنج است، بعد از دو بار دیسک زدن زمین، بذر خشک برنج در عمق سه
تا چهار سانتی متری زمین خشک قرار داده می شود.
وی گفت: در روش no-tillage، پس از یکبار آب بستن زمین، دانه برنج جوانه
زده روی زمین پاشیده می شود.
این محقق افزود: در هر دوی این روشهای خشکه کاری، کلش یا ساقه گندم در
زمین وجود دارد لیکن در زمینی که حداقل عملیات خاک ورزی در آن انجام شده
کلش زودتر پوسیده شده و به خاک بازمی گردد.
وی اضافه کرد: کلش با نگه داشتن رطوبت و با تابش نور خورشید، میزان
مصرف آب را کاهش می دهد، مانع رشد علفهای هرز می شود و نیاز به استفاده از
سم برای از بین بردن علفهای هزر را به صفر می رساند.
گیلانی ادامه داد: خشکه کاری برنج، به حفظ محیط زیست کمک می کند، مانع
افت منابع آب و خاک در طول زمان می شود و تحقق هدف کشاورزی پایدار را میسر
می سازد.
وی گفت: تحقیقات نشان داده، در هر دو روش خشکه کاری، آبیاری دو روز در
میان مزرعه تا مرحله برک دادن و افزایش تدریجی ساعات آبدهی متناسب با رشد
گیاه نه تنها رشد گیاه را مختل نمی کند بلکه بازدهی تولید را می افزاید.
این محقق افزود: در روش minimum-tillage عملیات کاشت و برداشت با ماشین
میسر است.
گیلانی اضافه کرد: در هر دو روش خشکه کاری، مشکلاتی که در روش کشت مستقیم
وجود داشت به خوبی برطرف می شود، از جمله مصرف بذر به یک دهم و مصرف آب به
بیش از یک سوم کاهش می یابد ضمن آنکه بازده تولید نیز نسبت به روش مستقیم
تا دو برابر افزایش می یابد.
وی اضافه کرد: همچنین پرت نهاده های کشاورزی کمتر شده و مدیریت مزرعه
بهبود می یابد.
گیلانی گفت: نسبت به روش نشاکاری برنج نیز محصول 15 روز زودتر آماده
برداشت می شود، مصرف آب و نهاده های کشاورزی بوده و هزینه تولید کاهش می
یابد.
وی افزود: خشکه کاری برنج در استانهای خوزستان، فارس و اصفهان به خوبی
قابل اجرا خواهد بود.
این محقق اضافه کرد: هنوز نمی توان گفت کدام یک از روشهای خشکه کاری بر
دیگری برتری دارد و پاسخ به این سوال مستلزم انجام تحقیقات بیشتر است.
آمریکا دارای مدرنترین کشت برنج در جهان است و خشکه کاری برنج نیز برای
نخستین بار دراین کشور در سال 1965 انجام شد لیکن اغلب کشورهای جهان هنوز
به روش نشاکاری برنج می کارند.
نشاء کاری برای قطعات کوچک زمین مناسب است اما با وسیعتر شدن سطح زیرکشت
کار نشاء، وقت گیر و پر هزینه می شود.
خوزستان با بیش از 50 هزار هکتار سطح زیرکشت، سومین استان تولیدکننده
برنج در کشور است.
654/639
