دلالان مدیریت بازار میوه را بر نمی تابند/ گزارشی از ناهمگونی قیمت و

دلالان مدیریت بازار میوه را بر نمی تابند/ گزارشی از ناهمگونی قیمت و عرضه میوه در شهر تهران # تهران ، خبرگزاری جمهوری اسلامی 17/06/78 ناهمگونی قیمت میوه وتره بار و افزایش " بی ضابطه " نرخ آن در مغازه های سطح شهر تهران ، یکی از دشواری هایی است که همیشه و بویژه این روزها موجب گلایه شهروندان شده است.
با وجود حدود سه هزار واحد فروش میوه دارای پروانه ونزدیک به هفت هزار واحد فروش میوه وتره بار بدون پروانه در سطح شهر تهران ، به گفته رییس اتحادیه صنف فروشندگان میوه وسبزی تهران " هیچ نهادی نمی تواند کنترل موثری را براین واحدها کند".
یک فعال در بازار فروش کلی میوه وتره بار " مرکزی " تهران گفت: قیمت نهایی را دربازار،نه سیستم عرضه وتقاضا که تصمیم دلالان میوه که بصورت غیر آشکار در میدان مستقرند ، تعیین می کند.
وی می گوید: صدها مغازه دار و حتی غرفه دار سازمان میادین و میوه وتره بار شهرداری،میوه خود را ازمیدان مرکزی تهیه می کنند و با توجه به ضابطه مندی قیمت در میادین شهرداری ، اجناس با کیفیت به کسانی تعلق می گیرد که قیمت بالاتر دلالان را بپذیرند.
روال کار برای خرید کلی میوه توسط خرده فروشان به این شکل است که پس ازمراجعه به میدان مرکزی، میوه مورد نظر را از اتحادیه بارفروشان میوه خریداری و فاکتور دریافت می دارند.
ماموران سازمان بازرسی و نظارت برقیمت نیز که درمحل میدان مرکزی حضور دارند پس ازرویت فاکتورخرید و زدن مهر تایید،اجازه خروج ازمیدان را صادر می کنند و بااین شیوه به ماموران مستقر در شهر کمک می کنند تا در خرده فروشی ،نظارت داشته باشند.
واقعیت این است که در بدو ورود میوه به میدان میوه وتره بار، نرخ گذاری به وسیله دلالان صورت می گیرد و اتحادیه نیز فاکتورهای خود را نه براساس سیستم عرضه وتقاضا بلکه براساس نرخ گذارده شده توسط دلالان صادر می کند.
برهمین اساس ماموران سازمان بازرسی ونظارت مستقر درمیدان مرکزی کنترل خود را براساس فاکتورهااعمال می کنند و در سطح شهر نیز مغازه داران موظف به اعمال سود منطقی از 15 تا 35 درصد برحسب کیفیت هستند.
به اعتقاد این فعال بازار میوه و تره بار ،چاره کاربرای کاهش قیمت میوه فقط و فقط درنرخ گذاریهایی است که درمیدان مرکزی و به دست دلالان صورت می گیرد.
در برخی مناطق شهر تهران و فروشگاههای بزرک " شهروند " درحال حاضر نرخ میوه 100 درصد بیشتر از میادین تره بار شهرداری به فروش می رسد و این درحالی است که هم فروشندگان میادین شهرداری و هم فروشندگان آزاد ، اجناس خود را با فاکتور یکسان از یک محل تهیه می کنند .
بااین حال هنوز این سوال برای هر خریداری وجود دارد که با وجود چنین کنترلی "چرا نرخ میوه مغازه های شهر چنین تفاوت فاحشی با میادین میوه شهرداری دارد"؟ یک فعال بازار میوه تهران در پاسخ به این سوال می گوید: کلی فروشان میوه با هماهنگی دلالان ،برخی از میوه های با کیفیت بالا را به دور از چشم ناظران به قیمت بالاتری خارج این سیستم به فروش می رسانند .
وی می گوید:کیفیت بالای چنین میوه های گرانی به هرمیزان بالاتر رود ، قیمت و کیفیت میوه های میادین میوه وتره بارپایین تر می آید ،زیرا در میدان مرکزی به دور از چشم ناظران اقدام به جداسازی و درجه بندی خاص میوه ها می شود.
با این وجود "کاوه" مدیرروابط عمومی سازمان بازرسی ونظارت برقیمت وکالا، همچنان بر توضیح این نکته به خبرنگار ما اصرار دارد که " مغازه های سطح شهرتهران باید میوه های خود را از اعضای اتحادیه که درمیدان مرکزی میوه وتره بار مستقرهستند خریداری کنند و ازآن ها فاکتور معتبر دریافت کنند تا ماموران نظارت برقیمت سازمان بازرسی بتوانند برقیمت آنها نظارت کافی را داشته باشند".
نگاهی گذرا به تاریخ نو پای تاسیس میدان مرکزی شهر که به سال 1374 بر می گردد، نشان می دهد هدف اصلی ساخت این مجموعه بزرک، جمع آوری میادین کوچک و بزرک از سطح شهر و انتقال آن به یک نقطه با هدف سرویس دهی مناسب و توزیع یکسان میوه با کیفیت قابل قبول برای شهر تهران بوده است.
گزارش های رسیده از فعالیت این مرکز حکایت از آن دارد که در حال حاضر کنترل و نظارت دقیقی بر کار حجره داران و افرادی که میوه را به صورت عمده خرید و فروش می کنند، صورت نمی گیرد.
بنا به گفته بسیاری از کارشناسان "دلالان" و "حجره داران" درمیدان مرکزی میوه و تره بار تهران هر روز پس از قیمت گذاری "دلخواه" برروی انواع میوه، دست رنج کشاورزان را وارد بازار مصرف می کنند و شهروندان تهرانی نیز در نقاط مختلف شهر، این میوه ها را با قیمت های متفاوت خریداری می کنند.
برخی از شهروندان معتقدند: وجود تعداد زیاد "دلالان" در این میدان باعث شده است تا تولیدکنندگان واقعی میوه، با تحمل هزینه کاشت، داشت، برداشت و حمل و نقل وقتی دسترنج خود را به این میدان می رسانند، گرفتار دلالان شده و مجبور می شوند محصولات خود را به هر قیمتی که آنها تعیین می کنند، به فروش برسانند.
کارشناسان می گویند:به رغم اینکه مالکیت میدان بزرک میوه بر عهده "سازمان میادین میوه و تره بار" تهران است ، اما این سازمان توان نظارت اجرایی مفید رابراین میدان ندارد و نحوه نظارت بر توزیع و فروش انواع میوه توسط "هیات عالی نظارت بر اصناف و کمیسیون نظارت تهران" انجام می شود و نظارت آن از طریق "اتحادیه بارفروشها" اعمال می شود.
پیشترمدیرعامل سازمان میادین میوه وتره بارشهرداری درگفتگویی با خبرگزاری جمهوری اسلامی در مورد اتحادیه بارفروشان گفته بود :" اتحادیه بارفروش ها به عنوان یک گروه صنفی و تشکیلاتی و بر اساس یک شیوه سنتی و تاریخی با سابقه 70 ساله در شهر تهران شیوه های نادرستی را در سود دهی خود به کار می برد".
به گفته وی "این گروه با مساعدت مالی به کشاورز به غیر از سلف خری، فروش میوه را در انحصار خود می گیرد به نحوی که پس از به بار نشستن محصول ، تولیدکننده مجبور می شود میوه خود را به این افراد تحویل دهد".
وی معتقد است : " این افراد10 درصد از کل فروش میوه را در انحصار خود داشته و سود مساعده مالی به کشاروز را نیز برداشت می کنند".
مدیرعامل سازمان میادین میوه وتره بارهمچنین گفته است "اغلب این افراد محصول کشاورزان را به پایین ترین قیمت خریداری می کنند و پس از مناسب شدن کشش بازار همان میوه را به بالاترین قیمت به فروش می رسانند".
به گفته مدیر عامل سازمان میوه و تره بار"این سیستم به طور طبیعی با هر نوع نوآوری و تحول در نظام توزیع مخالف است و سعی دارد این مخالفت را به یک نوع مقاومت تبدیل کند که این امر در نهایت به ایجاد بحران منجر می شود".
مدیرعامل سازمان میادین میوه و تره بارهمچنین می گوید: " نفوذ برخی از دلالان به میادین باعث شده تا آنها به کم فروشی، مخلوط فروشی و یا فروش میوه با کیفیت پایین روی آورند".
وی افزود: نرخ گذاری قیمت میوه در میادین شهرداری از سوی سازمان میادین میوه و تره بار صورت می گیرد و مبنای قیمت گذاری نیز میزان عرضه و قیمت آن در سطح میدان مرکزی و متوسط نرخ خرده فروشی می باشد.
یک کارشناس سازمان بازرسی و نظارت کشور نیز درباره نحوه برخورد با میوه فروش های متخلف به گروه گزارش خبرگزاری جمهوری اسلامی گفت : براساس برنامه های اعلام شده در سازمان بازرسی ونظارت ،" میوه وتره بار " مشمول کالای طرح تعزیرات نمی شود، برهمین اساس این سازمان نمی تواند در خصوص قیمت گران میوه در سطح شهر با مغازه داران برخورد کند .
احمدیان افزود: اتحادیه صنف فروشندگان میوه وسبزی هر ماهه با بازرسی و نظارت از طریق عاملان خود بر نحوه فروش میوه به متخلفان تذکر می دهد.
وی افزود : قیمت میوه برای خرده فروشان در میدان مرکزی گران تر از سایر خریداران است .
وی همچنین گفت : متاسفانه در میدان بزرک میوه وتره بار در جنوب تهران دلالان بیش از کشاورزان حضور دارند و آنان محصولات کشاورزی را چند برابر قیمت واقعی آن به خرده فروش ها عرضه می کنند .
رییس اتحادیه صنف فروشندگان میوه وسبزی از عملکرد میادین اقماری شهرداری تهران انتقاد کرد و گفت : هدف اصلی احداث میادین شهرداری کم کردن بار ترافیکی شهر و انتقال میوه وتره بار ازتولیدکننده به مغازه داران به صورت عمده بود که به هیچ عنوان این موضوع تحقق پیدا نکرد.
وی درادامه گفت : میادین اقماری شهرداری تهران نه تنها از هدف اصلی خود بکلی دور مانده اند، بلکه خود مصرف کننده میوه وتره بار میدان مرکزی شهر شده اند و نقش واسطه و دلال را ایفا کرده و در حال حاضر فقط به خرده فروشی روی آورده اند.
به رغم تمام این اظهارات مسوولانه و کارشناسانه هنوز بسیاری از شهروندان در سطح شهر تهران یا مجبور به خرید میوه با کیفیت پایین از میادین میوه وتره بار شهرداری هستند ویا مجبور به خرید میوه های با کیفیت وقیمت بالا از مغازه های شهر .
(50 /189/11)