سرزمین آب به تمنای آب
..................................................
خبرگزاری جمهوری اسلامی 90/02/26
اجتماعی.خشکسالی.آب
شهرکرد- قطب آب بودن در شناسنامه چهارمحال و بختیاری ثبت شده است، اما
باور کردنی نیست که سرزمین آب خود دریوزه ای می شود برای آب و دیوخشکی
جسور شده و به غول ویرانگر سرسبزی و نشاط دیار آب مبدل شده است.
خشکسالی اخیر (در فاصله سالهای 1387 لغایت 1389 ) یکی از شدیدترین
خشکسالی ها درنیم قرن اخیر است که تمامی مناطق چهارمحال و بختیاری را در
بر گرفته و صدها میلیارد تومان خسارت به بخش های مختلف وارد نموده است.
چهار محال و بختیاری دارای منابع غنی آبهای سطحی (در حدود 10 درصد آب
کشور) است و نکته مهم در ارتباط با آب شرب استان این است که که بیش از
95 درصد آب شهری و رو ستایی از منابع آب زیر زمینی تامین می شود.
به دلیل برداشت بی رویه از این منابع، بیلان آب بسیاری از آبخوانهای
زیرزمینی منفی شده و مهمترین دشت های استان شامل دشتهای شهرکرد، بروجن،
فرادنبه، سفید دشت و خانمیرزا ممنوعه بحرانی هستند.
در جریان خشکسالی اخیر (سال87 و88) آب شرب 200 روستا و شهر با مشکل جدی
مواجه شد ودر حال حاضر چاههای آب شرب استان 153 حلقه است که از این تعداد
132 مورد آن فعال است.
بدنبال خشکسالی های سال های اخیر چهار محال و بختیاری از نطر آب شرب
آسیب پذیر شده و در سال های اخیر این مشکل به طور حاد خود را نشان داده
است.
مدیرعامل شرکت آب منطقه ای چهارمحال و بختیاری گفت: به دنبال بروز
خشکسالی حجم مخازن آب های زیرزمینی در این استان پنج میلیون مترمکعب کاهش
یافته است.
شکرالله عباسی در گفت و گو با خبرنگار ایرنا اظهار داشت: کاهش بارندگی ها
و استفاده بی رویه از سفره های آبی زیرزمینی از دیگر دلایل کاهش حجم
مخازن آب های زیرزمینی در این استان است.
وی تغییر شرایط اقلیمی را از معضلات کنونی جوامع بشری و تهدیدی برای زمین
دانست و افزود: چهارمحال و بختیاری به دلیل بروز پدیده خشکسالی اخیر و
همچنین تغییر نوع بارش از برف به باران به واسطه تغییر شرایط اقلیمی در
نتیجه گرمتر شدن هوا، شاهد کاهش شدید منابع آب به تبعیت از آن بروز چالش
های اساسی در آینده ای نه چندان دور می شود.
عباسی تصریح کرد: افزایش دمای کره زمین سبب ظهور و بروز تغییرات وسیعی در
طبقه بندی و مرزبندی اقلیم های مختلف زمین شده که در نتیجه آن بروز
تغییرات زمانی و مکانی بارش ها و طوفان ها را موجب شده است.
وی با بیان اینکه این استان یک درصد از مساحت کل کشور را تشکیل می دهد،
افزود: این استان 10 درصد از منابع آبی کشور را به همراه دو آبخیز مهم و
اصلی شامل زیرحوضه های کارون و زاینده رود است اما با این وجود مردم
برخی مناطق آن هم اکنون با مشکل جدی کم آبی مواجه اند.
وی افزود: اگر چه از چهارمحال و بختیاری در ظاهر به عنوان یک استان آبخیز
و برخوردار از منابع آبی سرشار نام برده می شود اما برخلاف صورت ظاهر این
استان مشکلات کم آبی بسیاری داشته و خسارات زیادی را از پدیده خشکسالی
متحمل شده است.
عباسی در ادامه پرهیز از وارد آمدن خسارات بیشتر به این منابع و تجدید
ذخایر را راهکار فراروی جلوگیری از وقوع بحران آبهای زیرزمینی عنوان کرد
و گفت: با توجه به اینکه منابع آب های زیرزمینی به عنوان ذخیره ای برای
دوران خشکسالی و کم آبی هستند به همین جهت حفاظت از آنها اجتناب ناپذیر
خواهد بود.
وی چهار محدوده شهرکرد، بروجن ـ فرادنبه، سفید دشت و جوانمردی را دشت های
ممنوعه اعلام کرد و افزود: با استناد به مطالعات انجام شده مابقی دشت های
آزاد این استان نیز به علت برداشت بی رویه منابع آب های زیرزمینی و عدم
استفاده صحیح در آستانه وقوع بحران و ممنوعیت قرار دارند.
عباسی تاکید کرد: بدیهی است در صورت عدم کنترل بهره برداری و عدم استفاده
بهینه از منابع آب های زیرزمینی استان، تداوم افت سطح آب زیرزمینی دور
از ذهن نبوده که موجب تهدید زیربناهای عمرانی، نشست زمین و عواقب خطرناک
دیگر خواهد شد که عوارض اجتماعی، اقتصادی و سیاسی گسترده ای را به همراه
خواهد داشت.
مدیرعامل شرکت آب فاضلاب روستایی چهارمحال و بختیاری از کاهش منابع آب
چاههای شرب روستایی خبرداد وگفت:به منظور تامین آب آشامیدنی روستائیان
در سال گذشته 16 حلقه چاه در این استان حفاری شد.
قاسمعلی خدابخشی اظهار داشت: افزود: خشکسالی های چند ساله اخیر مشکلات
فراوانی را برای مردم و مسوولان تامین کننده آب به وجود آورده است.
وی بیان داشت: 636 از حدود 850روستا با 387هزارنفرجمعیت معادل 83
درصد جمعیت روستایی در چهار محال و بختیاری ازآب شرب بهداشتی برخوردارند
خدابخشی گفت: براثر خشکسالی های اخیر 126 روستا با مشکل خشک شدن کامل
منبع آب شرب و بیش از 70 روستا با کاهش شدید منابع آب مواجه شده اند که
این شرکت برای تامین آب شرب مورد نیاز این 200 روستا 22 تانکر را اجاره
کرده است.
وی بیان داشت: در کل استان 61 درصد از روستاهای تحت پوشش با کمبود آب
مواجه شده اند که بیشترین درصد خشک شدن منبع شرب روستایی در شهرستان
کوهرنگ و لردگان اتفاق افتاده است.
مدیرکل هواشناسی چهارمحال و بختیاری نیز گفت: بروز پدیده خشکسالی در این
استان حدود چهار سال متوالی باعث کاهش آب رودخانه ها و سفره های
زیرزمینی شده است.
'شاهرخ پارسا ' افزود: میانگین بارش سالانه در این استان در گذشته 590
میلیمتر بوده که این میزان در سال جاری به 336میلیمتر کاهش یافته است.
وی اظهار گفت: این میزان بارندگی در مقایسه با میانگین بلندمدت دوره
مشابه در حدود 31 درصد و نسبت به میانگین بلندمدت ، حدود 37 درصد کاهش
داشته است.
پارسا گفت: میانگین بلندمدت سالانه بارندگی در سطح این استان از 250
تا یک هزار و 491 میلی متر در نوسان است، به طوری که در ارتفاعات مجاور
کوهرنگ میزان سالانه بارندگی در حدود دو هزار میلی متر برآورد شده است.
مدیرعامل شرکت آب و فاضلاب شهری چهارمحال و بختیاری نیز با تاکید بر
لزوم صرفه جویی در مصرف آب ، گفت: کاهش بارندگی در سال های اخیر سطح آب
های زیر زمینی این استان را پنج تا 15 متر کاهش داده است.
'حشمت الله هاشمی ' با بیان اینکه آب مورد نیاز تمامی شهرهای این استان
از منابع زیرزمینی تامین می شود ،افزود: 10 شهر استان در فصل تابستان با
جیره بندی آب مواجه خواهند شد،ازاین رو استفاده از آب های سطحی و انتقال
آب چشمه ها به شهرها را با هدف تامین آب شرب دربرنامه این شرکت قرار دارد
هاشمی اجرای پروژه انتقال آب بن- بروجن را ازاقدامات موثر در این راستا
برشمرد و افزود: با اجرای این پروژه در سالجاری، بیش از 50 درصد جمعیت
چهارمحال و بختیاری از آب آشامیدنی بهره مند می شوند.
مدیر مرکز تحقیقات منابع آب دانشگاه شهرکرد نیز در این باره گفت: در
سالهای گذشته مدیریت آب استان با تاکید بر استفاده از آب زیرزمینی بوده
و هر جایی که با مشکل آبی مواجه می شد، تجویز می کردند که چاه حفر شود.
حسین صمدی بروجنی افزود: هم اکنون 80 درصد آب مصرفی استان وابسته به آب
زیر زمینی است و بیش ازسه هزار حلقه چاه داریم که برداشت این چاه ها بیش
از ظرفیت آبخوانهای استان بوده است.
صمدی بروجنی با اشاره به کاهش آب زیرزمینی وبه علت برداشت بی رویه بر
ضرورت جیره بندی آب شهرهای استان تاکید کرد و افزود: جیره بندی آب خود
موجب می شود که مردم مصرف را کاهش دهند و همچنین سبب می شود در اوج بحران
خشکسالی و خشک شده چاه آب دیگر نیازی به حفر چاه نباشد.
صمدی افزود: بر اساس تجزیه و تحلیل آمار و اطلاعات شرکت آب و فاضلاب
استان مشخص شده که دبی کل منابع آب شرب شهرهای استان دراثر خشکسالی سال
87 حدود 11 درصد کاهش داشته است.
صمدی بروجنی با بیان اینکه هم اکنون در مجموع کمتراز پنج درصد پتانسیل
آب سطحی استان استفاده می کنیم، بیان داشت: برای حفظ آبهای زیر زمینی
باید استفاده از آب سطحی را افزایش یابد.
وی اظهار داشت: در صورت استفاده 10 درصدی از آبهای سطحی تمام نیازهای آبی
استان پاسخ داده می شود.
وی کاهش مصرف آب را راهکار دوم دانست و گفت: کاهش مصرف آب از طریق
روشهای بهینه سازی مصرف مانند استفاده از آبیاریهای تحت فشار، الگوی کشت
مناسب، صرفه جویی آب در مصارف شهری می تواند راهکاری مناسب با خشک شدن
آبهای زیر زمینی باشد.
مدیر مرکز تحقیقات منابع آب دانشگاه شهرکرد تصریح کرد: شهرستان کوهرنگ
و لردگان دو شهرستانی هستند که در چهار محال و بختیاری نسبت به
شهرستانهای دیگر مشکل آبی بیشتری دارند.
وی با بیان اینکه مشکل خشکسالی شهرستان کوهرنگ استان چهار محال و
بختیاری مصنوعی است ، افزود: ایجاد تونل سوم کوهرنگ موجب خشک شدن چشمه
های زیادی در این شهرستان شد و موجب اختلال در آب شرب روستاهای شهرستان
شده است.
صمدی بیان داشت: در شهرستان لردگان از 104 منبع آب، 74 منبع آب خشک شده
است و این شهرستان به خاطر بالاتر بودن تعداد روستاهای مشکل دار از نظر
آب شرب می باید به عنوان اولویت اول در مورد بحران کم آبی مورد توجه
باشد.
چهارمحال و بختیاری برغم داشتن 10 درصد از روان آبهای کشور، بخش اعظم آب
مورد نیاز خود در بخش های مختلف را ازطریق 847 رشته قنات و یک هزار و 439
دهنه چشمه تامین می کند که پدیده خشکسالی بخشی از این منابع را با خشکی
و افت شدید مواجه کرده است.
بر اساس آمار و اطلاعات آبدهی منابع آب شرب کل روستاهای استان 41 درصد
کاهش یافته که رقم بالایی است و این امر نشان از عمق بحران آب شرب روستایی
در چهار محال و بختیاری دارد به ویژه اینکه در خشکسالی اخیر حدود 200
روستا با تانکر آبرسانی می شود.
گزارش از مینا شیروانی
شماره 058 ساعت 11:29 تمام
