سه لا و کولیره ناسکه از جلوه های ماه میهمانی خدا در کردستان
..................................................
خبرگزاری جمهوری اسلامی 90/05/10
دین.رمضان.جلوه های ان در کردستان.داخلی
مهاباد- با فرارسیدن ماه رمضان، شهرها و روستاهای مناطق کردنشین، حال و
هوای دیگری به خود می گیرد و خواندن سه لا و پختن کولیره ناسکه از جلوه
های خاص این مناطق در ماه میهمانی خداست.
به گزارش خبرنگار ایرنا، در کردستان، مومنان با غبار روبی مساجد و پاک
کردن شیشه پنجره ها، شستن فرش و قالی و سجاده ها و پاشیدن عطر و گلاب فضای
مساجد را معطر و آن را روحانی و عرفانی می کنند.
در این ماه اقشار مختلف مردم کردستان اعم از زنان و مردان، جوان و پیر و
حتی کودکان نیز شوق و شور و حالی دیگر دارند و بازاریان آمدن این ماه را
بهانه کرده و خریداران را به خرید بیشتر و متنوع تر تشویق می کنند.
آمدن خرما، بامیه و زولبیا، فرنی و مشکفی به سفره کردستانی ها، فضایی
دیگر داده و تحمل چندین ساعت گرسنگی را برای روزه داران به ویژه کودکان و
نوجوانان روزه دار بیشتر می کند.
در روستاهای این مناطق، چند نفر مسوول بیدار کردن مردم هنگام سحر هستند و
به طور معمول خادم مسجد که به آنها مجیور می گویند با خواندن یک شعر
عرفانی مومنان را بیدار می کند و بعد از پایان این نوحه که به آن سه لا می
گویند دو یا سه نفر با نواختن دف و دهل به این بیدار شدن برای خوردن
سحری و اقامه نماز صبح، فضایی عرفانی و ملکوتی می دهند.
در روستاهای کردستان این گونه رسم است که خانواده ها در روز 29 و 30
شعبان نوعی از نان های محلی به نام کولیره ناسکه درست کرده و به عنوان
هدیه ای به مناسبت فرارسیدن رمضان برای همدیگر می فرستند و در این میان
رقابتی برای ظرافت و طعم شیرین کوله ره ها که با نوعی گیاه به نام کاخلی
رنگ زردی به آنها داده می شود، صورت می گیرد.
کردستانی ها به این خاطر که نخستین روز رمضان که بدنشان آمادگی کافی
ندارد، گرسنگی به آنها فشار نیاورد، رسم دارند که در نخستین سحری خود که
به آن پارشیو می گویند کولیره ناسکه صرف کنند.
مردم کرد بر این باورند که خداوند در این ماه خیر و برکت را به آنها
ارزانی می دارد، فعالیت های خود را متوقف نمی کنند و مانند ماه های دیگر
به کار و تلاش مشغول هستند.
قبل از افطار، مردها برای اقامه نماز جماعت مغرب به مسجد رفته و در آنجا
بعد از نماز با خرما و یک لیوان آب روزه خود را می شکنند و در این هنگام
خانم ها در خانه سفره افطار را پهن کرده و منتظر آمدن مردها هستند و پس
از رسیدن آنها خوردن شام و افطار در جمع صمیمی خانواده ها شروع می شود.
شبها بعد از خوردن افطار، مردها و زنان برای نماز عشاء دوباره به مسجد
رفته و نماز تراویح و وتر را نیز اقامه می کنند افراد میانسال و پیر که
نمی توانند به مسجد بروند این نمازها را در خانه به صورت فرادا انجام می
دهند.
در این فصول که شب طولانی تر است مردها و زنان از مسجد به خانه های همدیگر
می روند که به آن شونشینی می گویند و در این شب نشینی میزبان از
میهمانان خود با میوه و شیرینی و خشکبار که به آن شوچه له می گویند
پذیرایی می کند.
در برخی مناطق، این شونشینی به صورت چرخه ای بوده و هر شب تصمیم می گیرند
که فردا شب به خانه کی بروند و به طور کامل تا پایان رمضان به تمامی
خانه ها سر می زنند.
در روز 27 رمضان مردم دوباره کولیره ناسکه می پزند و برای همدیگر می
فرستند و کم کم خود را برای عید سعید فطر که در اینجا به نام چژنی ره
مزان مشهور است، آماده می کنند.
در غروب آخرین روز رمضان، مردها بر بالای بام ها رفته و هلال ماه را در افق
نگاه می کنند و در قدیم رسم بود که اگر در روستایی این هلال مشاهده می
شود چند نفر به روستاهای اطراف رفته و خبر رویت را به آنها می گفتند و
فردای آن روز جشن بود.
در این روز فعالیت های مردم تعطیل می شود و مردان و زنان صبح زود برای
نماز عید به مسجد رفته و پس از اقامه نماز مردم به صورت دسته جمعی به
قبرستان رفته و برای شادی روح اموات خود فاتحه می خوانند.
درروستاها بعد برگشتن از قبرستان، مردها به صورت دسته جمعی به در خانه
های همدیگر رفته و از هم حلالیت می خواهند و اگر در بین دو نفر در قبل
عداوتی بود به احترام این روز با هم آشتی می کنند.
خانواده های کردستانی مانند دیگر مسلمانان برای افراد تحت تکفل خود مبلغی
را به عنوان سرفتره به مستمندان می دهند و اگر کسی با عذر شرعی نتواند
روزه بگیرد باید کفاره آن را پرداخت کند که میزان سرفتره و کفاره از سوی
عالمان دینی تعیین می شود، البته ناگفته نماند که زنان حامله و مادران
شیرده از گرفتن روزه معاف هستند.
خانواده ها بعد از آن سفره عید را پهن کرده و با هم غذای عید که بیشتر
برنج با خورشت گوشت صرف کرده و به هم عید مبارکی می گویند.
در بعد از ظهر عید مردم به دیدار دوستان، آشنایان و اقوام خود می روند و
از اینکه رمضان را به صورت رضایتمندانه سپری کرده اند خوشحال و خشنود
هستند.
گزارش: عبدالله رحمانی
7512/645/587
شماره 092 ساعت 18:08 تمام
