به گزارش ایرنا، در جای جای استان کرمانشاه می توان ردپای هنرهای اصیلی
همچون قالی بافی، گلیم، جاجیم، جولایی، موج، چیغ، گیوه، قلمزنی، حکاکی، تسبیح
سازی، شیشه گری، حجاری، فلزکاری، نمد مالی و چرم سازی را دید.
رنگها و نقشهای به کار رفته در آنها نشات گرفته از طبیعت زیبای منطقه و
نشانی از تجلی سادگی و بی پیرایگی مردمان سخت کوش این خطه در طول تاریخ است.
آثار صنایع دستی در استان کرمانشاه به لحاظ کیفیت و تنوع در کشور منحصر به
فرد و تنها مختص هنرمندان این دیار است و در دیگر نقاط کشور نمونه های آن کمتر
یافت می‌شود و به همین دلیل دوستداران هنر از این آثار در داخل و خارج از کشور
استقبال می کنند.
تنوع آثار از جمله ویژگیهای صنایع دستی استان کرمانشاه است به طوری که می
توان ردپایی از انواع صنایع و هنرهای دستی را در این دیار یافت که در طول
تاریخ، همپای تحولات سیاسی و اجتماعی و اقتصادی متحول و به حالت امروزی درآمده
است.
اگرچه برخی از هنرهای اصیل منطقه به دلیل همین تحولات، کاربرد خود را از دست
داده و در گذر زمان به دست فراموشی سپرده شده اما بسیاری از آثار صنایع دستی
همچنان در اوج کمال و زیبایی با تلاش دستهای هنرمندان خوش ذوق و کم توقع این
دیار راه پویایی را می پیماید از جمله:
* گلیم بافی
گلیم از صنایع قدیمی ایران زمین است که قدمت آن به هزاره های قبل از میلاد
می‌رسد، بافت گلیم در کرمانشاه بیشتر در شهرستانهای ;هرسین ; و
; گیلان غرب ; و روستاهای اطراف ;جوانرود ; رواج دارد.
هرسین، از قدیمی‌ترین و مهم‌ترین مناطق بافت و تولید گلیم است شهرت گلیم هرسین
به واسطه مرغوبیت در کار و تنوع نقوش بافته شده کاربافندگان و موادمصرفی
است.
مواد اولیه برای بافت گلیم پشم است که از پشم های محلی استان تهیه می‌شود.
طرح‌ها و نقش های به کار رفته در گلیم کرمانشاه نقش ;مل چفته ;،
;چنک پشی ;، ;گل بلوری ;، ;گل نخودی ;، ;گل
قندانی ;، ;طاق وژمانی ;، ;طاق و ناو طاق ; و نقوش
حیوانی و انسانی است.
*موج بافی
; موج ; اصطلاحی کردی است که در مناطق دیگر ایران به اسم ;
چادر شب ; و ; رختخواب پیچ ; شناخته می‌شود.
قدمت و پیشینه موج بافی در کرمانشاه براساس اسناد و مدارک تاریخی به زمان
; یزدگرد سوم ; بر می‌گردد.
از موج به عنوان رختخواب پیچ، روانداز، زیرانداز، فرش کردن کف سیاه چادر یا
حمل اسباب و اثاثیه منزل به هنگام کوچ و جابه جایی عشایر و به تازگی نیز به
عنوان روتختی در زندگی شهری استفاده می‌شود.
* جاجیم بافی
جاجیم، بافته ای است با نقوش متنوع که به عنوان زیرانداز یا رویه لحاف
استفاده می‌شود.
نقشهای بکار رفته در جاجیم کرمانشاه نیز مانند دیگر دست بافتها بومی است و
از محیط اطراف و ذهن خلاق بافنده نشات می‌گیرد.
از مهم‌ترین نقوش بافته شده در جاجیم کرمانشاه چقل دم ( دم شغال ) زنک
گوشواره، بویونجه، ختایی شانه و در و کلیل (قفل) را می‌توان نام برد.
* چیغ بافی
چیغ بافی هنری است که از کنار هم قرار دادن ساقه های نی و بافتن آن توسط پشم
های رنگی به وجود می‌آید و هنر اصیل و ناب زنان و عشایر و ایلات روستایی است.
* سیاه چادر
سیاه چادر یا ;دوار ; که در اصطلاح محلی به آن ; سیه مال
; گفته می‌شود توسط زنان عشایر و روستایی از موی بز بافته می‌شود که تقریبا
خاصیت نفوذناپذیری خوبی در برابر آب دارد.
سیاه چادر معمولا هیچ وقت برای فروش عرضه نمی‌شود و تنها برای استفاده
خانوارهای عشایری مورد استفاده قرار می‌گیرد.
سیاه چادر به طریقه کاملا سنتی با عرض نیم متر و طول 10متر بافته می شود و از
به هم دوختن هشتم تا 12قطعه درست می‌شود و دارای رنگی سیاه است، برای دوام
بیشتر و نفوذ ناپذیری نسبت به آب بعد از بافت، سیاه چادر را با روغن حیوانی
چرب می‌کنند.
* نمدمالی
نمد یکی از هنرهای سنتی است که به عنوان یکی از زیراندازها و تن پوشهای اصیل
ایرانی سابقه طولانی دارد، مهم‌ترین مراکز تولید نمد در کرمانشاه، بخش ;
حمیل ; ( بروزن کمیل ) در اسلام آباد غرب ، ; سرپل ذهاب ; قصر
شیرین، کرند و هرسین است.
مواد اولیه آن کرک، آب یا آب و صابون است، نمدهای کرمانشاه به دلیل مرغوبیت
پشم گوسفندان و نوع کیفیت پشم های چیده شده در فصل بهار و تابستان که به
; پشم زنده ; یا ;خام ; معروف است از مرغوبیت خاصی برخوردار
است.
انواع محصولات نمدی شامل نمد، زیرانداز، کلاه، پالتوی نمدی یا ; فرجی ;
است و نقوش متداول روی نمد زیگزال، شمشیر، ترنج، گوزن و تبر زین است.
* گیوه بافی
گیوه بافی یا گیوه کشی از هنرهای سنتی رایج در کرمانشاه است که از گذشته های
دور به علت شرایط خاص محیطی و امکانات موجود منطقه به تولید و مصرف آن
پرداخته شده است.
در اصطلاح محلی به گیوه ; کلاش ; گفته می‌شود و نوعی پاپوش است که
زیره آن از پوست گاومیش و رویه آن از ابریشم و نخ است.
بخش ;اورامانات ;، روستای ;هجیج ; و ;نودشه ;
از مناطق قدیمی در تولید این محصول می‌باشند، تنها شهری که در کشور گیوه هایش
شهرت دارد کرمانشاه است که قدمت زیادی در گیوه کشی داشته و به گیوه
کرمانشاهی معروف است.
انواع گیوه عبارت است از گیوه زیر لاستیکی، گیوه زیر پارچه ای، گیوه
زیرچرمی، گیوه ابریشمی که مخصوص کرمانشاه و ;صحنه ; است.
شهرها و روستاهایی که گیوه در آن تولید و بافته می‌شود نودشه، روستای دل ،
روستای هجیج، روستای ناو، مریوان، پاوه، روانسر و جوانرود است.
*سازهای سنتی
ساخت سازهای سنتی از جمله تنبور از دیگر صنایع دستی مشهور استان کرمانشاه است.
تنبور یکی از آلات موسیقی قدیم ایران و سازی سنتی و عرفانی است که شش هزار سال
قدمت دارد.
آهنگ و نغمه های تنبور به صورت مقامی و دارای جذبه روحانی خاصی است، نام
محلی آن ; تمیره ; و سازی ذهی شبیه به سه تار است.
تنبور توسط هنرمندان اهل دل کرمانشاهی از سالیان دور در برخی مناطق استان
از جمله گهواره ، کنگاور ، صحنه ، اسلام آباد غرب و کرمانشاه رایج می باشد.
در ساخت این ساز از چوب درختان توت و گردو استفاد می شود.
منبت کاری، معرق، سراجی، سبد بافی، ساخت زیور آلات سنتی و صدها هنر دستی دیگر
نیز در استان کرمانشاه رواج دارد که همه و همه نمادی از روح بی آلایش و دستان
بی ریای مردمی است که عشق را در عشق می تنند و زیباییها می آفرینند.
طبق آمارهای موجود ، اکنون در استان کرمانشاه حدود 40 هزار صنعتگر در 250
رشته صنایع دستی به صورت تمام وقت و یا پاره وقت مشغول به فعالیت هستند.
7452/567/245
