نگاهی به آداب و رسوم نوروز در استان گیلان
..................................................
تهران ، خبرگزاری جمهوری اسلامی 89/01/01
اجتماعی.آداب و رسوم.نوروز.روز اول عید
رشت - در آخرین ساعت های سال کهنه و در آستانه حلول سال نو، سفره هفت سین
یا سفره عیدی را در اتاقی از خانه با شیرینی و تخم مرغهای رنگین، آب ،
آینه و اسفند و هفت سین سیر، سبزه ، سرکه ، سماق ، سمنو، سیب و سکه ،
قرآن کریم ، شمع و چراغ می گستراند.
به گزارش ایرنا، کودکان که حکایت ماهی و گاو ، جابجایی زمین بر شاخ گاو و
جنبیدن ماهی را در ظرف آب و یا تکان خوردن سیب و تخم مرغ را شنیده اند
چشمان منتظر را لحظه ای از سفره هفت سین بر نمی گیرند، سرانجام چشمان
خیره بر کاسه آب، حرکت را احساس می کنند و بانگ شادی بر می آورند، سال نو
شد ، ماهی تکان خورد و ...
و اینک نوروز، جشن آیبنی سال های دراز تاریخ مردمان این سرزمین،
جشن فراگیر همه سرزمین های حوزه فرهنگ ایرانی، جشن آفرینش انسان، جشن
نوزائی طبیعت و شکفتن شکوفه های درختان، جشن بنفشه های نورسته در گستره ی
جنگل های گیلان .
جشن آغاز بهار و جشنی که در آن سالهای سال، انسان و طبیعت با هم
آفرینش و نوزایی را به نیایش برخاسته اند.
یا مقلب القلوب و الابصار ، یا مدبر اللیل و النهار، یا محول الحول و
الاحوال، حول حالنا الی احسن الحال .
در خصوص ساعت تحویل سال نو باورها و آداب و رسوم خاصی در گوشه و کنار
گیلان وجود دارد .
در شهرهایی که امام زاده و زیارتگاه معتبری وجود دارد بسیاری از مردم
ساعت تحویل سال نو را در آنجا جمع می شوند .
هنگام تحویل سال باید چراغهای خانه و شمع و چراغ سفر هفت سین نیز
روشن باشد ، در برخی از مناطق گیلان از جمله در روستاهای اطراف رودبار
معتقدند در لحظه تحویل سال آبها از حرکت می ایستند و هر کس لحظه سکون آب
را دریابد ، هر مرادی که داشته باشد برآن کامران خواهد شد.
لحظه بسته شدن و از حرکت افتادن آبها را در نقاط مختلف به تفاوت در
شب عاشورا و یا شب های قدر نیز می دانند .
آمدن سبک پا و یا خوشقدم در هنگام تحویل سال نو و یا صبح نوروز
نیز در اغلب نقاط گیلان مرسوم است ، خوشقدم را از قبل انتخاب می کنند و او
صبح نوروز با قرآن ، آینه ، آب و شاخه های گل و شکوفه و شمشاد اولین کسی
است که پس از تحویل سال به خانه می آید، شاخه های شمشاد را به چفت در
خانه و اتاق می آویزد ، گل و شکوفه را در اطاقچه اتاق می گذارد ، مقداری
آب در پاشنه در می ریزد و قران ، آب و اینه را روی سفره هفت سین قرار می
دهد، مبارکباد می گوید، سکه ای برای شگون به صاحبخانه می دهد و عیدی و
شیرینی می گیرد.
خوشقدم به علت آن که تمام خانه را قدم می زند و خیر و برکت گامهایش
را به همه جای خانه می رساند خانه پازن نیز نامیده می شود.
در روستای گنجی محله شهرستان تالش اگر شب ، هنگام تحویل سال شود ،
زن خانه مقداری از غذای شب را با غذایی که هر یک از افراد خانواده از
سهم خود باقی گذاشته اند در دیگ می گذارد ، سپس همگی از اتاقی که سفره
شام در آن گسترده شده بیرون می روند، در خمره ها و انبار و هرچه در آن
ذخیره ای دارند نیز باز می گذارند تا نوروز که می آید به سفره ، انبار و
همه آنچه که در خانه هست سر بزند و برکت ارزانی دارد.
سفره عیدی نیز در برخی نقاط استان گیلان ویژگی های دارد ، سبزه ، آب
، آینه ، شیرینی ، قرآن ، شمع و چراغ از مشترکات سفره های عیدی در همه
نقاط گیلان است .
اما در منطقه تالش و برخی نقاط دیگر گیلان هفت سین را نمی چینند و در
منطقه ماسال قیچی نیز از لوازم خوان نوروزی است چون در ماسال و در میان
تالش ها رسم است که هرکس به عید دیدنی می روبد باید قدری از سر سبزه
سفره عید را بچیند تا برکت بیافزاید.
در برخی نقاط گیلان هنگام چیدن سبزه با قیچی نیت می کنند و معتقدند که
حاجت آنها برآورده می شو .
در بعضی نقاط گیلان نیز شیرینی های خاص محلی نیز از اجزای سفره عید است
، حلوای عیدی یا حلوای دنگی ماسال از این جمله است.
درست کردن این حلوا آداب و تشریفاتی دارد ، باید آن را شب هنگام درست
کنند و آن شب را با آواز خوانی به شادی تا صبح، همراه استاد حلوایی
بیدار بمانند.
حلوای عیدی را فقط در نوروز درست می کنند و از واجبات سنتی سفره
نوروزی مردم ماسال است.
در تمام گیلان رسم است که خانواده عزادار سفره عیدی نمی چیند، شیرینی
نمی گذارد و مهمانانش را با خرما و چای پذیرایی می کند.
مردم تالش برای همسایه های سوگوار خود حنا و لوازم سفره عیدی می برند
، سفره می چینند ودر آن شمع و چراغ روشن می کنند و صاحبخانه را از سوک در
می آورند. ک /4
605/516/1552/508
شماره 045 ساعت 12:38 تمام
