در سوگ امام رضا(ع)؟
مرد آسمانی در خاک طوس
..................................................
خبرگزاری جمهوری اسلامی 89/11/15
فرهنگی.امام رضا.قم
قم-پیشوای هشتم شیعیان در یازدهمین روز ماه ذیقعده سال 148 ه.ق، چشم به
جهان گشود و در دوران امامت خویش به دستور حاکم ظالم زمانش از مدینه به
طوس تبعید شد و در آنجا به دور از اهل بیتش با توطئه های دشمن به شهادت
رسید.
در شهر مدینه در خانه کوچک امام موسی بن جعفر (ع) از دامان بانویی پاک به
نامتکتم فرزندی متولد شد که او را علی نامیدند با کنیه ابوالحسن و لقب
رضا، شمس الشموس،معین الضعفا،غریب الغرباو ...
یکی از مهمترین و معروفترین لقب های امام رضا (ع)، عالم آل محمد است.
این که ازمیان همه امامان شیعه،حضرت امام رضا به این لقب شهرت یافته است
، خود دلیل برجستگی آن امام از نظر دانشهای رایج درزمان خویش و یافتن
فرصت برای آشکارسازی آن علوم می باشد.
علی بن موسی الرضا (ع) به زیور فضایل اخلاقی و کمالات نفسانی آراسته و از
هرگونه زشتی و پلیدی و رذایل اخلاقی منزه و دراین راه گفتار و رفتارش
سرمشق دیگران بود و ایشان شاگردان بسیاری را نیز تربیت کرد.
یکی از صفات برجسته آن بزرگوار عبادتهای ایشان بود به قدری با قرآن انس
داشت که هرسه روز یک بار ختم قرآن می کرد ومی فرمود:اگر بخواهم در کمتر
از سه روز هم می توانم یک قرآن ختم کنم ؟ لیکن هیچ آیه ای را تلاوت نمی کنم
مگرآنکه درباره آن آیه و موضوعی که فرود آمده و زمانی که نازل شده است ،
اندیشه می کنم.
پیشوای هشتم مانند سایرمعصومین بسیار بخشنده بودند کمااینکهابن شهر آشوب
در این باره نقل کرده است: امام رضا (ع) در روز عرفه در خراسان، تمام
اموال خود را در راه خدا بخشید.
فضل بن سهل در این باره گفت: این گونه بخشش زیان آور است، فرمود: نه،
بلکه سودآور است، هرگز آنچه را که موجب اجر و پاداش اخروی است غرامت
مشمار.
آن بزرگوار دارای سیره خاصی در زندگی بود،ابراهیم بن عباس در این باره می
نویسد:امام رضا(ع) با سخن هرگز به هیچکس جفا نکرد و کلام کسی را نبرید تا
مگر شخص از گفتن باز ایستد و حاجتی را که می توانست برآورده سازد را رد
نمیکرد، پاهایش را دراز نمی کرد و هرگز روبهروی کسی که نشسته بود، تکیه
نمیداد وهیچکس ازغلامان و خادمان خود را دشنام نمیداد،بسیار بردبار و صبور
و شکیبا بود.
امام رضا(ع) دارای خصایص اخلاقی خاصی بود بقدری که دشمن با این گونه روش
زندگانی امام مخالف بود و دوست نداشت امام در بین مردم محبوب شود و علیه
حکومت ظالم به مبارزه برخیزد از اینرو ایشان را می آزردند.
حضرت علی بن موسی الرضا (ع) پس از شهادت پدرش در زندان هارون، بنابر وصیت
آن حضرت که برگرفته از تعالیم رسول اکرم بود، مقام امامت و رهبری جهان
اسلام را در 35 سالگی بر عهده گرفت.
پیشوای هشتم طی بیست سال در ابلاغ کلمه حق بسیار کوشید و در این مدت در
نگهبانی از وحی الهی و نشر معارف و حقایق اسلام از هیچ کوششی دریغ نکرد،
از جان و فرزندان و حتی آبروی خویش برای حفظ سنن الهی مایه گذاشت و در هر
موقعیتی به رواج دین مبین اسلام و تعلیم قرآن پرداخت.
دوران امامت آن حضرت به سه دوره تقسیم می شود10: سال اول آن مقارن با
خلافت هارون بود، پنج سال بعد با خلافت امین و پنج سال آخر با دوران خلافت
مامون در خراسان سپری شد.
آن حضرت در هریک از سه دوره، متناسب با امکاناتی که داشت و موقعیتی که
پیش می آمد، در معرفی اسلام راستین و سیره نبوی مجاهدات فراوان کرد.
امام تجربه تلخ کامیهای دوران خلافت بنی امیه و بنی عباس را تا آن روز
پیش رو داشت.
تاریخ گواهی می دهد:در این ایام امام رضا(ع) امامت و رهبری شیعه را بر
عهده داشت و سیدوسالار آل ابی طالب به شمار می رفت و شیعه نشاط و جنبشی
کسب کرده و علنا حب و ولای خاندان پیامبر اکرم (ص ) را اظهار کرده و مقام
والائی در میان مردم به دست آورده بود.
مامون که فردی سیاستمدار و باهوش بود تصمیم گرفت امام را به طوس تبعید
کند و از نزدیک رفتار امام را زیر نظر قرار دهد بدین سان افرادی را به
سوی امام فرستاد و به او پیغام داد که به طوس بیاید تا از رهبری وی بر
مردم کاسته شود.
مامون در نامه ای به امام نوشت که می خواهد مقدم حضرت را گرامی بدارد و
از تخت حکومت کنار آید و کارها را درحل، عقد، انتخاب راه و رسم حکومت را
به ایشان بسپارد.
امام رضا(ع) چاره ای جز تسلیم ندید،اما با مامون شرط گذاشت که در هیچیک
از شئون سیاست و حکومت ابدا دخالت نکند و پای او را در امور مملکت به
میان نکشد، مامون این شرط را پذیرفت.
یکی از اهداف شوم مامون از مساله ولایتعهدی امام رضا (ع) این بود که آن
حضرت را با نزدیک کردن به دستگاه پر زرق و برق و برخوردار از لذائذ و
نعمتهای مادی خود،به دنیاپرستی و جاه طلبی متهم کند و ازمحبت او در نزد
مردم بکاهد ولی مناعت طبع و عزت نفس پیشوای هشتم (ع) نقشه مامون را نقش
برآب ساخت.
امام (ع) پس از پذیرش ولایتعهدی نیز با بی اعتنایی تمام به تشکیلات سلطنتی،
به زندگی ساده و بی آلایش دوران پیش از ولایتعهدی خود ادامه داد و حتی در
برابر سیاست مامون که می کوشید آن حضرت راوارد کارهای حکومتی کند کناره
گیری کرد.
مامون برای تحقیر امام مناظرات علما و فضلا را با امام برقرار می کرد تا
نقطه ضعفی از ایشان بگیرد و چون به نتیجه ای نرسید تصمیم به شهادت امام
گرفت و او را با زهر مسموم کرد.
آن حضرت در روز جمعه، آخر ماه صفر سال 203 هجری قمری به شهادت رسید و قلب
شیعیان را دغدار ساخت.ک/4
/7406/ 550/543
شماره 011 ساعت 11:36 تمام
