سیستان و بلوچستان نیازمند مرکز لرزه نگاری است
#
خبرگزاری جمهوری اسلامی 88/02/14
اجتماعی.حوادث.زلزله نگار
زاهدان - وقتی زمین لرزه ای در سیستان و بلوچستان رخ می دهد، مردم به
بیرون از خانه ها می دوند و مسوولان استانی نیز مطلع می شوند اما هیچ مرجع
شناخته شده ای وجود ندارد که ثبت زمین لرزه را به صورت دقیق گزارش دهد
یا اعلام کند.
نمونه بارز این مشکل اواخر سال گذشته وقتی رخ داد که بیشتر مردم شهر
زاهدان به دنبال لرزش خفیف زمین به خیابان ها و کوچه ها ریختند اما هیچ
مرجع شناخته شده ای وجود نداشت تا مقیاس دقیق زلزله و حتی خبر آن را اعلام
کند.
تماس خبرنگاران استان با مسوولان ژئوفیزیک تهران نیز نتیجه مشخصی نداشت
زیرا مسوولان این مرکز اعلام کردند به علت وجود نداشتن مرکز لرزه نگاری در
سیستان و بلوچستان اطلاعات مربوط از طریق مراکز دیگر استان های همجوار ثبت
می شود.
این درحالی است که هفته گذشته نیز جنوب شرقی استان شاهد زمین لرزه ای
بالای پنج درجه در مقیاس درونی ریشتر بود که به علت وجود نداشتن مرکز لرزه
نگاری در استان، خبر مربوط به آن از طریق تهران و مراکز خارج از کشور
اعلام شد.
در دقایق ابتدایی زمین لرزه در شهرستان سیب و سوران در جنوب شرق استان،
خبرگزاری فرانسه از سوی مراکز لرزه نگاری خارجی اعلام کرد که زمین لرزه
ای به بزرگی 2/5 درجه در مقیاس ریشتر در جنوب شرق زاهدان رخ داده است.
به گزارش ایرنا، زلزله خیز بودن منطقه و وجود گسل های متفاوت ، وجود
مرکز لرزه نگاری برای پیگیری مسایل را به عنوان ضرورتی نمایان کرده است.
گستره پهناور جنوب شرق کشور بویژه سیستان و بلوچستان درحالی از داشتن
مرکز لرزه نگاری محروم است که مسوولان استان و مسوولان ژئوفیزیک تهران نیز
ایجاد اینچنین مرکزی را ضروری می دانند.
وقوع زلزله های مکرر در سیستان و بلوچستان، استانهای همجوار و نواحی
شمالی دریای عمان ضرورت راه اندازی مرکز لرزه نگاری در جنوب شرق کشور را
بیش از پیش نمایان می کند.
لرزه های صبح شنبه پنجم بهمن سال گذشته سبب خروج بسیاری از مردم
زاهدان از خانه، ایجاد ترس و دلهره و در عین حال انکار مسوولان استان شد.
بعضی مسوولان استان اگرچه خود این زلزله را حس کرده بودند یا خروج مردم
از خانه ها را دیده یا تایید می کردند اما به علت نداشتن مستندات لرزه
نگاری قادر به پاسخگویی مستند نیز نبودند، شاید به نوعی حق با این مسوولان
بود زیرا هیچ کجا اثری از لرزه ثبت نشده بود تا به آن استناد شود.
آمارها حاکیست در30 سال گذشته افزون بر 12زلزله ثبت شده در استان رخ
داده که بزرگترین آن زلزله سال 81 سراوان به بزرگی 9/5 درجه در مقیاس
ریشتر بوده است.
بررسی ها نمایانگر تمرکز بیشتر زلزله در نواحی مرکزی استان و سراوان است
به گزارش ایرنا، در سال جاری نیز شاهد رخداد دو زلزله در قصر قند نیکشهر
و زابلی بوده ایم.
با توجه به گذشت زمان اندکی از شروع سال جدید، به وقوع پیوستن دو زمین
لرزه در فاصله ای کوتاه از هم، بسیار جای تامل داشته و نیازمند بررسی
های کارشناسی است.
گفتنی است، زلزله های خفیفی درسیستان و بلوچستان روی می دهد که بسیاری
از مردم آنرا حس کرده و شاید هراسان نیز می شوند اما در هیچ مرکزی نه در
استان و نه در کشور به ثبت نمی رسد.
مدیرکل ستاد حوادث پیش بینی نشده سیستان و بلوچستان در این باره به
خبرنگار ایرنا گفت: دو ایستگاه لرزه نگاری باند پهن در زاهدان و چابهار
وجود دارد.
حجتعلی شایانفر افزود: ایستگاه لرزه نگاری زاهدان کار مشترک ستاد حوادث
پیش بینی نشده استان و پژوهشگاه بین المللی زلزله شناسی و مهندسی زلزله
کشور است.
او اضافه کرد: اعتبارات تکمیلی ایستگاه لرزه نگاری چابهار از بودجه سال
87 تامین شده و مراحل ساخت آن به زودی پایان می یابد.
وی همچنین اعلام کرد: با نصب 49 دستگاه شتاب نگار زمین لرزه توسط مرکز
تحقیقات ساختمان و مسکن ایران، شبکه شتاب نگاری این استان تکمیل شد.
او بیان کرد: تجهیز کشور به شبکه های شتاب نگاری و لرزه نگاری با توجه
به نقش داده های آنها در مهندسی زلزله، طراحی سازه های مقاوم، استاندارد
سازی ساختمانها، اعمال جدی آیین نامه ها و مقررات مربوط به مقاوم سازی
درپیشگیری از سوانح ناشی از زلزله ضروری است.
شایانفر ادامه داد: فلات ایران از مناطق زلزله خیز جهان است و قرار گرفتن
آن بر روی گسل آلپ هیمالیا موجب شده بیشتر مناطق کشور در معرض خطر جدی
زمین لرزه قرار گیرد.
او اظهار داشت: زمین لرزه های ایران بیشتر در پنج منطقه کلی رشته کوه
البرز، زاگرس، ایران مرکزی، بخشهای شمالی سیستان و بلوچستان و نواحی
جنوبی استان از جمله کپه داغ و مکران رخ می دهند.
وی اضافه کرد: زمین لرزه های به وقوع پیوسته در زون مکران از تراکم
کمتری در مقایسه با سایر زلزله های کشور برخوردار بوده اند.
او افزود: زلزله های نواحی شمالی استان به علت فعالیت مجدد گسلهای حواشی
زون ساختمانی نهبندان، خاش، گسل های زابلی و زاهدان رخ می دهند.
مدیرکل ستاد حوادث پیش بینی نشده استان گفت: گسل های زاهدان،سفیدآبه،
نهبندان، زابلی و سراوان در منطقه فعال هستند.
او گفت: در بخشهای جنوبی سیستان و بلوچستان نیز گسل های مهمی از جمله
گسل ساحلی مکران و قصرقند وجود دارند.
شایانفر، مطالعه و بررسی بلایای زمین شناختی، تهیه نقشه های گسلها و لرزه
خیزی، ریز پهنه بندی لرزه ای شهرستان زاهدان و چابهار، تحلیل آسیب پذیری
و بهسازی لرزه ای ساختمانهای ارگانهای دولتی را از اقدامهای موثر این
ستاد برای کاهش آسیبهای زلزله در استان عنوان کرد.
وی ادامه داد: مقاوم سازی بخشهای فوریتی بیمارستانها، ساختمانهای
استانداری، فرمانداریها، آتش نشانی ها و مدارس در دستور کار این ستاد
قرار دارد.
او تاکید کرد: مهمترین عوامل پدید آمدن خسارتهای ناشی از زلزله، فقدان
ایمنی و مقاوم سازی بناها و فرسوده بودن بافتهای شهری و روستایی در استان
است.
وی گفت: نبود دانش فنی برای ایجاد سازه های مقاوم در برابر زلزله و
فقدان توانایی فنی کارگران و دست اندرکاران ساخت و ساز از دیگر مشکلات
کشور در هنگام بروز بلایای طبیعی همچون زمین لرزه محسوب می شود.
او مهمترین زلزله های رخداده در 10 سال گذشته را، کتوکان ایرانشهر با
بزرگی 8/5 ، سراوان با بزرگی های 9/5 ، 8/5 و 7/5 ، نیکشهر در اندازه 5/4
، بنت نیکشهر 2/4 ، قصر قند نیکشهر 9/3 ، راسک 5 ، خاش 3/4 و زابلی 2/5
درجه در مقیاس ریشتر اعلام کرد.
وی افزود: زلزله 7/5 ریشتری رخداده در منطقه سراوان از بی سابقه ترین
زمین لرزه های چند سال گذشته بود که در محدوده وسیعی از استان احساس شد.
او ادامه داد: عمق زیاد این زلزله که افزون بر 50 کیلومتر محاسبه شد از
خسارات فراوان مالی و جانی در منطقه جلوگیری کرد.
این در حالی است که کارشناسان موسسه ژئوفیزیک تهران چندی پیش در گفت و
گو با خبرنگار ایرنا اعلام کردند: هیچ مرکز یا ایستگاه لرزه نگاری در
سیستان و بلوچستان وجود ندارد و اطلاعات مربوط به این استان از طریق مراکز
بیرجند، هرمزگان، شیراز یا یزد پیگیری می شود.
آنان گفته اند: باتوجه به نبود شبکه استانی لرزه نگاری در سیستان و
بلوچستان، زمین لرزه های کوچکتر از سه درجه با دقت کمی قابل ثبت است.
این کارشناسان معتقدند: وجود گسل های بزرک و زمین لرزه های قوی که در
سال های گذشته در استان رخ داده، ضرورت وجود یک شبکه محلی برای ثبت و
تعیین محل زلزله ها را نمایان می سازد.
موسسه ژئو فیزیک دانشگاه تهران از سویی سیستان و بلوچستان را منطقه ای
مهم از نظر زمین شناسی می داند و از سوی دیگر این استان همچنان فاقد مرکز
لرزه نگاری است.
این موسسه راه اندازی مرکز لرزه نگاری در سیستان و بلوچستان را منوط به
همکاری و همراهی مسوولان استانی می داند.
مدیرکل حوادث پیش بینی نشده استانداری سیستان و بلوچستان نیز در این
باره تاکید کرد: این ستاد آمادگی هرگونه همکاری را برای ایجاد مرکز لرزه
نگاری پس از ارایه پیشنهاد و مطالعات لازم از سوی موسسه زلزله نگاری
دانشگاه تهران دارد.
رییس دانشکده جغرافیای دانشگاه سیستان و بلوچستان نیز در گفت و گو با
خبرنگار ایرنا گفت: وجود احتمال لرزه در منطقه جنوب شرق کشور، سیستان و
بلوچستان،استان های همجوار از جمله خراسان جنوبی و سواحل شمالی عمان نیاز
به نصب ایستگاه و ایجاد مرکز لرزه نگاری در استان را نمایان می سازد.
دکترحسین نگارش اظهار داشت: وجود مرکز لرزه نگاری در استان باز هم ما را
از اتصال به موسسه ژئوفیزیک تهران بی نیاز نمی کند اما زلزله های مکرر
ضرورت وجود این مرکز را مشهود می سازد.
او افزود: در گذشته پیشنهاد ایجاد و تجهیز این مرکز برای تحقیق ، ثبت و
پردازش داده های لرزه نگاری در دانشگاه سیستان و بلوچستان به مسوولان
ارائه شده بود.
عضو هیات علمی دانشگاه سیستان و بلوچستان نیز درگفت و گو با خبرنگار
ایرنا اظهار داشت: ایستگاه لرزه نگاری داده ها را ثبت و به مرکز منتقل می
کند.
دکترعلی اصغر مریدی افزود: مرکز لرزه نگاری مجموعه گسترده تری با کادر
مجرب اداری ، محققان و کارشناسان زمین لرزه است که داده های ثبت شده توسط
ایستگاه های لرزه نگاری و شبکه های شتاب نگاری را بررسی و پردازش می کند
او اضافه کرد: چندین دانشگاه کشور از جمله تهران، کرمان، تبریز و مشهد
مجهز به این مرکز هستند.
وی ساخت و تجهیز یک مرکز لرزه نگاری در جنوب شرق کشور و دانشگاه سیستان
و بلوچستان را شایسته و لازم دانست.ک/4
7310 / 653/569/659
