پارک ملی دریاچه ارومیه چشم به راه نجات از خشک شدن
#
خبرگزاری جمهوری اسلامی 88/12/11
جغرافیا.داخلی.دریاچه ارومیه.وضعیت
تبریز- دریاچه ارومیه به عنوان بزرگترین پارک ملی کشور در سالهای اخیر با
خطر کاهش وسعت مواجه بوده و نجات آن از این وضعیت نیازمند دستانی نجات
بخش و عزمی ملی است.
به گزارش ایرنا، دریاچه ارومیه، دومین دریاچه شور جهان به وسعت حدود پنج
هزار کیلومتر مربع در شمال غرب ایران و ما بین استانهای آذربایجان غربی و
شرقی و درحوزه آبخیزی به مساحت پنجاه هزار کیلومتر مربع واقع شده است.
این دریاچه که به وسیله تعدادی تالاب اقماری لب شور و شیرین احاطه شده،
بزرگترین پارک ملی ایران بوده که در فهرست کنوانسیون رامسر نیز به ثبت
رسیده است.
متاسفانه در دهه اخیر به دلیل کاهش شدید ورودی آب و در نتیجه افزایش شوری
، این دریاچه در شرایطی بحرانی قرار گرفته و این مساله و مشکلات دیگر نظیر
آلودگی، تخریب سرزمین و غیره، تنوع زیستی با اهمیت بین المللی دریاچه
ارومیه و نیز سایر منافعی که از آن عاید جوامع می شود را تهدید می کند.
عضو هیات علمی دانشکده عمران دانشگاه تبریز دراین خصوص با تاکید بر
بحرانی بودن شرایط دریاچه ارومیه گفت: 35 درصد کمبود آب دریاچه ارومیه به
دلیل سدسازی های بی رویه در مسیر رودخانه های منتهی به آن می باشد.
مهدی ضرغامی افزود: میزان آب ورودی به دریاچه ارومیه سالانه هفت میلیارد
متر مکعب است ولی بیشتر آن توسط استانهای آذربایجان شرقی، آذربایجان غربی
و کردستان مصرف و به این دریاچه نمی رسد.
وی ادامه داد: اعلام نظر قطعی در خصوص این که سدسازی در اطراف این دریاچه
صحیح بوده یا نادرست، کار بسیاری دشواری است و نیاز به مطالعات جامع علمی
دارد و آنچه واضح و مبرهن می باشد این است که ما باید مصرف آب رامدیریت
کنیم.
ضرغامی همچنین با اشاره به تاثیرات منفی ساخت میانگذر بر روی دریاچه
ارومیه گفت: این سازه موجب تغییر غلظت نمک در دو طرف پل شده و زندگی آبزی
ارزشمند آن یعنی آرتیمیا را به خطر انداخته است.
وی تغییرات اقلیمی را اصلی ترین عامل خشک شدن دریاچه عنوان کرد و گفت:
گرچه کنترل تغییرات اقلیمی تا حدودی از دسترس ما خارج است ولی می توان با
مدیریت صحیح، میزان خسارات را به حداقل رساند.
استاد دانشگاه تبریز خاطرنشان کرد: نهادهای اداری مرتبط با آب باید
هماهنگی بیشتری با هم داشته و ارتباط خود را با دانشگاهها حفظ و در تصمیم
گیریهای خود، به مسایل اجتماعی، اقتصادی و زیست محیطی به صورت توام توجه
کنند.
استاد زمین شناسی دانشگاه تبریز نیز در این خصوص با استناد به نتایج
پژوهشهایی که از منظر اقلیم و کاربرد فناوری های سنجش از راه دور (GIS(
در دانشگاه تبریز انجام شده گفت: تغییرات تراز آب دریاچه ارومیه و همچنین
تغییرات ورودی آب به آن از سال 1344 تاکنون منفی بوده و بیلان آب دریاچه
ارومیه در حال کاهش است.
پروفسور علی اکبر رسولی، با تاکید بر بحرانی بودن وضعیت دریاچه ارومیه از
نظر زیست محیطی خاطر نشان کرد: محیط زیست دریاچه ارومیه برای آرتیمیا و
سایر جانداران این زیست بوم، درحال تخریب بوده و حداقل سه تا چهار
میلیارد متر مکعب آب نیاز است تا این دریاچه به حالت عادی برگردد.
وی همچنین به کاهش پوشش گیاهی این دریاچه در سالهای اخیر اشاره کرد و گفت
: میزان بارش نیز به صورت معنی داری در منطقه در حال کاهش است.
پروفسور رسولی مناطق جنوب شرق و شرق دریاچه ارومیه را بیشتر از دیگر
مناطق آن در معرض تهدید دانست و ادامه داد: این مناطق به دلیل شرایط
مورفولوژی و میزان زیاد رسوبات در خطرند.
وی تاکید کرد: بحرانی که ما امروز با آن مواجه هستیم بحران مدیریتی بوده
و دلیل بروز آن نیز آن است که متاسفانه مسوولان ما به محیط زیست مسوولانه
نمی نگردند و این مهم چالش های بزرگی را به وجود آورده است.
استاد دانشگاه تبریز خاطرنشان کرد: برگزاری جلسات متعدد و فعالیت های نرم
افزاری مشکلات دریاچه ارومیه را حل نمی کند و مسوولان باید با تصمیم گیری
صحیح وارد عرصه عمل شوند.
وی راهکارهایی نیز برای خروج از بحران ارایه کرد و گفت: برای جلوگیری از
کوچک شدن و تخریب بیش از حد دریاچه ارومیه ابتدا باید بحران مدیریتی را
حل کرد و سپس با تدابیری مانند انتقال آب از دریاها یا رودخانه های دیگر
تا حدودی مشکلات را رفع کرد.
رسولی خاطرنشان کرد: با انتقال آب از رود ارس یا دریای خزر البته با
رعایت شرایط اکولوژیکی و به شرط عدم برهم زنی تعادل زیست محیطی و هم چنین
کاهش سدسازی در مسیر رودخانه های منتهی به آن می توان تا حدودی از خشک
شدن این دریاجه مهم و با ارزش جلوگیری کرد.
وی همچنین تاکید کرد: طرح بارورسازی در کشور ما موفق نبوده ونمی توان به
این روش امید بست.
مدیر عامل آب منطقه ای آذربایجان شرقی، طرح انتقال آب از دریای خزر برای
جبران کسری آب دریاچه ارومیه را یک رویا دانست و گفت: بارورسازی ابرها
راه میانبر برای نجات این دریاچه است.
ارسلان هاشمی یادآور شد: نزدیکترین راه برای تامین آب مورد نیاز استفاده
از فناوری بارورسازی ابرها است که در دور سوم سفر هیات دولت به
آذربایجان شرقی نیز به تصویب رسید.
وی با اشاره به بومی شدن این تکنولوژی و استفاده از متخصصان منطقه در
اجرای آن ادامه داد: باید با این مساله با آرامش برخورد و راهکارها و
پیشنهادات را برای بومی کردن اجرای طرح مشخص و استخراج کنیم.
نماینده طرح حفاظت از تالابهای ایران در آذربایجان شرقی نیز در این ارتباط
گفت: با توجه به تهدیدهای پیش روی دریاچه ارومیه سازمان حفاظت محیط زیست
با همکاری و پشتیبانی فنی و مالی تسهیلات جهانی محیط زیست و دفتر برنامه
عمران ملل متحد پروژه ای برای تدوین و عملیاتی سازی یک برنامه مدیریتی
جامع برای دریاچه ارومیه و چند تالاب مهم دیگر درقالب طرح بین الملل حفاظت
از تالاب های ایران تعریف نموده است.
علی نجفی اظهار امیدواری کرد در قالب این طرح و تهیه برنامه های نرم
افزاری سازمانهای مربوطه بتوانند تا حدودی جلوی تخریب این دریاچه را
بگیرند.
کارشناسان اتفاق نظر دارند که شرایط دریاچه ارومیه بحرانی تر از آن است
که مسوولان با برگزاری جلسات مختلف و تهیه نرم افزار بتوانند کاری برای
حفاظت از آن انجام دهند و آنچه نیاز امروز این دریاچه است تدبیر مسوولانه
است.
7231/245/587
