رانش زمین در شمال کشور، تهدیدی که باید مدیریت و کنترل شود
.........................................................
نوشهر ، خبرگزاری جمهوری اسلامی 12/09/86
داخلی.اجتماعی.حوادث.رانش زمین.
به اعتقاد برخی از کارشناسان و مسوولان، رانش زمین در دهه اخیر در مناطق
شمال ایران بویژه مازندران و غرب این استان به عنوان یک تهدید جدی مطرح
است که باید با اتخاذ راهکار اصولی، این بحران، مدیریت و کنترل شود.
یافته های پژوهشی نشان می دهد که درصد بالایی از آنچه که به عنوان حوادث
غیرمترقبه در کشور رخ می دهد ناشی از دخل و تصرف انسان در محیط پیرامون
است.
به باور کارشناسان پدیده "زمین لغزش" یا "لندز لایت " بیش از آنکه نتیجه
عوامل طبیعی باشد معلول عوامل انسانی و تخریب محیط زیست و طبیعت است.
جمعی از کارشناسان منابع طبیعی غرب مازندران در گفت و گو با خبرگزاری
جمهوری اسلامی، تغییر کاربری اراضی، ساخت و ساز، ازبین بردن پوشش گیاهی،
تخریب جنگل ها و مراتع و ساخت غیراصولی جاده را از جمله عواملی برشمردند
که روند رانش زمین را در این منطقه افرایش داده است.
بارندگی زیاد، اختلاف از سطح دریا و شیب زیاد اراضی غرب مازندران نیز
روند پدیده رانش زمین و کوه را در این منطقه تسریع بخشیده است.
منطقه غرب مازندران به دلیل شرایط طبیعی برای وقوع پدیده زمین لغزش
مستعد است بنابراین ارایه طرح جامع و مدیریت برای کنترل بحران ضروری است.
گردشگرپذیر بودن، شمار ساخت و ساز و ویلاسازی را در منطقه غرب مازندران
افزایش داده و این عامل زنگ خطری برای ناپایداری طبیعت به شمار می آید.
با این توصیف ایجاد ستاد بحران در بخش رانش زمین در استانداری مازندران
امری لازم به نظر می رسد که با تشکیل این ستاد ، مناطق رانشی استان بررسی و
شناسایی شده و برای رفع این معضل، می توان تصمیم کارشناسی اتخاذ کرد.
معاون آموزشی دانشکده منابع طبیعی و علوم دریایی دانشگاه تربیت مدرس
گفت: پدیده رانش زمین به عنوان یکی از بحران های محیطی مناطق کوهستانی
شمال کشور و غرب مازندران مطرح است.
"سیدمحسن حسینی" در گفت و گو با خبرگزاری جمهوری اسلامی افزود: این
پدیده تاکنون در استان مازندران در شهرستان های نکا، ساری، نور ، نوشهر و
رامسر تلفات و خسارتهای زیادی به بار آورده است.
وی اظهار داشت : رانش که با فصول پرباران ارتباط زیادی دارد در پاییز و
زمستان بیشتر از دیگر فصل های سال به وقوع می پیوندد.
وی خاطرنشان کرد: تاکنون رانش زمین در منطقه " گلندرود " خسارت زیادی
به جا گذاشته و موجب از بین رفتن سطحی از این جاده کوهستانی شد.
به گفته حسینی رانش زمین زاییده عوامل مختلفی از جمله طبیعی و انسانی
است و باید دخالت های انسان را در طبیعت مدیریت و کنترل کرد.
وی به شیب زیاد زمین و جنس سنگ مادر اشاره و اضافه کرد : بسیاری از
سنگهای بستر زمین شناسی مانند شیل و مارن جلای صابونی داشته و موجب لغزش
لایه های رویی خاک و ایجاد رانش می شوند.
این استادیار دانشگاه تربیت مدرس ادامه داد: شیب لایه های زیرین سنگ و
وضعیت نفوذپذیری خاک نیز از دیگر عواملی است که باعث ایجاد رانش زمین
می شود.
معاون آموزشی دانشکده منابع طبیعی و علوم دریایی دانشگاه تربیت مدرس
تصریح کرد: برخی عوامل انسانی نظیر ساخت جاده های نامناسب و غیراستاندارد
سطح اتکا و ارتباط لایه های خاک را در مناطق شیبدار کاهش می دهد.
وی بیان داشت: وقتی پوشش گیاهی جنگل از بین می رود آب در زمین نفوذ کرده
و رانش زمین تشدید می شود.
وی از روند ساخت و ساز غیر مجاز در مناطق ییلاقی و کوهستانی انتقاد کرد
و گفت: طبیعت ظرفیت بارگذاری غیراستاندارد را ندارد و ساخت وساز در آن
موجب ناپایداری خاک می شود.
حسینی اظهار داشت : مناطق دارای اختلاف زیاد از سطح دریا، شیب و بارندگی
زیاد بیشتر با رانش زمین روبرو هستند.
وی بر لزوم برخورد اصولی با طبیعت تاکید و تصریح کرد : ساخت جاده در
مناطق جنگلی باید استاندارد و اصول فنی را رعایت و از ساخت و سازهای غیر
استاندارد جلوگیری شود.
وی کاشت گونه های با مصرف آب بالا و وزن سبک را در مناطق شمال به ویژه غرب
مازندران برای کاهش وقوع رانش زمین موثر دانست.
عضو هیات علمی گروه آبخیزداری دانشکده منابع طبیعی و علوم دریایی
دانشگاه تربیت مدرس نیزگفت:رانش زمین از جمله مباحث مطرح در ژئومورفولوژی
زمین شناسی مهندسی است که عوامل زیادی در ایجا آن نقش دارد.
"حمیدرضا مرادی" به ایرنا افزود : فاصله از گسل و شبکه آبراه ها از
عوامل موثر در ایجاد این پدیده مخرب است.
وی اظهار داشت : وضعیت اقلیمی و وضعیت بارش نیز ناپایداری دامنه ای را
شدت می بخشد و احداث جاده نیز در مناطق جنگلی و کوهستانی با حرکات شدید
زمین لغزش همراه است.
وی خاطرنشان کرد: سازندهای مربوط به دوران دوم زمین شناسی در بخش های
مرتعی و جنگلی وجود دارد و که هرگونه دخل و تصرف در این سازندها بحران
رانش را بوجود می آورد.
به گفته مرادی در شمال کشور و مناطق غرب مازندران روند تغییر کاربری و
قطع یکسره درختان و حذف پوشش گیاهی نگران کننده است.
این استاد دانشگاه ادامه داد : به عنوان مثال در مناطق ییلاقی و دور
افتاده "جواهرده" رامسر، ویلاسازی رواج یافته که این عامل پیامدهای
زیانباری نظیر رانش زمین دارد.
وی اضافه کرد: بسیاری از این پدیده ها و حوادث غیرمترقبه که سالانه خسارت
زیادی به جا می گذارد نتیجه عملکرد و دخل و تصرف انسان در طبیعت است.
عضو هیات علمی گروه آبخیزداری دانشکده منابع طبیعی و علوم دریایی
دانشگاه تربیت مدرس یادآور شد: در ماه گذشته در دره گلندرود شهرستان نور
با رانش شدید زمین مواجه بودیم و این نشان می دهد که این مناطق ناپایدار
است.
مرادی بیان داشت : ساخت و ساز، دخل و تصرف و از بین بردن پوشش گیاهی
که حافظ پایداری دامنه است، در مناطق ناپایدار میزان خسارتها را افزایش
می دهد.
وی بهترین راه برای مقاوم سازی دامنه ها را جلوگیری از فشار آب در درون
زمین ذکر و اضافه کرد : ما در کنار جاده ها، دیواره های سنگی احداث می کنیم
بدون آنکه منافذ خروجی آب در آن تعبیه شود.
وی خاطرنشان کرد : در مناطق ناپایدار باید از گونه های درختی مانند ممرز
که ریشه های عمیق دارند، برای پایداری خاک استفاده کرد.
بخشدار کجور نوشهر با انتقاد از روند تفکیک اراضی کشاورزی حاشیه منابع
ملی گفت : برای کنترل این پدیده باید طرح جامع و اصولی ارایه شود.
"شمسعلی نورمحمدی " در گفت و گو با خبرگزاری جمهوری اسلامی افزود : وقوع
برخی حوادث پیش بینی نشده ناشی از مدیریت نامطلوب بر طبیعت است.
وی اظهار داشت : باید با حفظ محیط طبیعی که سرمایه های ملی ما به شمار
می آید از وقوع برخی حوادث مترقبه جلوگیری کرد.
سرپرست اداره راه وترابری شهرستانهای نوشهر و چالوس گفت : رانش زمین و
ریزش کوه در سالجاری خسارتهای زیادی به راه های حوزه استحفاظی بویژه در
محور کندوان وارد ساخت.
"احمد رضایی" به ایرنا گفت: رانش کوه و ریزش سنگ در چند مورد سبب مسدود
شدن جاده کندوان طی سالجاری شد.
حدود 70 کیلومتر از محور ارتباطی کندوان در حوزه استحفاظی مازندران
قرار دارد.
رییس ستاد حوادث غیر مترقبه استان مازندران یادآور شد : رانش زمین در
سال جاری به عنوان یک معضل عمده و در حد یک بحران استانی مطرح است.
"بهزاد پورمحمد" افزود : رانش به ابنیه فنی از جمله راه، تاسیسات
زیربنایی، اماکن مسکونی و دامی و اراضی و باغات کشاورزی استان خسارت وارد
کرده است.
وی خسارت ناشی از رانش زمین در دو سال اخیر در این استان را 20 میلیارد
ریال اعلام کرد.
پورمحمد، تغییر کاربری اراضی، اجرای برخی پروژه های غیر کارشناسی، ساخت
و ساز در مناطق با پتانسیل رانش بالا را در بروز رانش زمین در این استان
دخیل دانست.
وی مازندران را جزو استان های نخست حادثه خیز کشور عنوان کرد و گفت : 14
حادثه شاخص نظیر سیل، رانش زمین، آتش سوزی جنگل، پیشروی آب دریا و زلزله و
خشکسالی و طوفان در این استان حادث می شود.
وی خاطرنشان کرد: وقوع چندین سیل بزرگ و کوچک در سال جاری 200 میلیارد
ریال به استان مازندران خسارت وارد کرد. ک/4
7516/621/508
شماره 197 ساعت 12:53 تمام
