اجرای طرح "غربالگری نوزادان" گامی در ایجاد جامعه ای سالم و پویا

اجرای طرح "غربالگری نوزادان" گامی در ایجاد جامعه ای سالم و پویا # قزوین ، خبرگزاری جمهوری اسلامی 23/01/85 داخلی.علمی.تیرویید. طرح غربالگری کشوری کم کاری تیروئید در نوزادان به منظور جلوگیری از عواقب سوء این بیماری که به عقب ماندگی ذهنی نوزاد می انجامد، از اواسط هفته جاری در سراسر کشور در حال اجراست. یکی از شایع ترین علت های عقب ماندگی ذهنی نوزادان، کم کاری مادرزادی تیرویید می باشد که در صورت تشخیص بموقع طی چند هفته اول پس از تولد این بیماری به طور کامل قابل درمان است. شیوع کم کاری مادرزادی تیروئید در جهان یک تا سه در چهار هزار تولد زنده است، درحالیکه طبق آمارگیری مرکزتحقیقات غدد دانشگاه شهید بهشتی شیوع این بیماری در ایران یک در هزار تا یک در هزار و 400 تولد زنده می باشد. متخصصان اجرای این طرح را گام مهمی در جهت ایجاد جامعه ای سالم و پویا ارزیابی می کنند که اگرچه با تاخیر اجرا شده، اما معتقدند که برای اجرای موفق آن باید فرهنک سازی شود و تعداد مراکزی که اقدام به انجام آزمایش می کنند، در سراسر کشور بویژه در مناطق محروم و فقیرنشین افزایش یابد. فوق تخصص غدد درون ریز درباره اهمیت اجرای این طرح گفت: اجرای این طرح باعث کاهش بیماری نوزادان و عقب ماندگی ذهنی آنان، کاهش هزینه های اجتماعی ناشی ازاین بیماری، افزایش قد و رفع بعضی از بیماریهای عصبی و ذهنی و در نتیجه افزایش ضریب هوشی نوجوانان و جوانان کشور می شود. دکتر رضا خمسه با اشاره به اینکه هم اکنون در تعدادی از دانشگاه های کشور طی روزهای سوم تا پنجم بعدازتولد غربالگری مادرزادی تیروئید از طریق آزمایش خون اجرا می شود، گفت: هورمون تیروئید یکی از هورمونهای مهم در رشد و تکامل نوزاد است که کمبود آن عوارضی نظیر عقب ماندگی ذهنی، کوتاهی قد، ناشنوایی، لالی و بعضی از بیماریهای مغزی و عصبی در نوازد ایجاد می کند. وی انجام غربالگری نوزادان در هر جامعه را موجب شناسایی زودرس نوزادان مبتلا به این بیماری و درمان سریع و جلوگیری ازبروز عوارض یاد شده دانست و افزود: عدم تشخیص و درمان بموقع این بیماری عوارض جبران ناپذیر بر مغز بویژه کاهش شدید ضریب هوشی در مبتلایان به همراه خواهد داشت. وی در تعریف غده تیروئید گفت: این غده با وزن تقریبی 15 گرم به عنوان یکی از مهم ترین غدد درون ریز بدن است که جلو گردن قرار دارد، این غده با ساخت دو هورمون (تیروکسین و تیرونین ) در سال های نخست پس از تولد درتکامل مغز و پس از تولد درسوخت وساز، رشد سلول های انسانی نقش مهمی دارد به نحوی که در کشورهای پیشرفته به دلیل اهمیت فعالیت این غده، نوزادان پس از تولد از لحاظ کارکرد طبیعی غده تیروئید مورد ارزیابی و غربالگری قرار می گیرند.
فوق تخصص غدد درون ریز و عضو هیات علمی دانشگاه علوم پزشکی نیز درمورد شایع ترین بیماری غده تیروئید یعنی "گواتر" گفت: گواتر با تیروئید فرق دارد، تیروئید یکی از غدد درون ریز و از اعضای مهم بدن است در حالی که گواتر به معنای بزرگی غده تیروئید است. دکتر مرتضی جلالیانی با اشاره به اینکه این بزرگی از خفیف تا شدید طبقه بندی می شود،افزود: در یک تقسیم بندی ساده با سه نوع گواتر ساده، کم کار و پرکار روبه رو هستیم. بنابر اظهار این متخصص، علت ایجاد گواتر کاملا مشخص نیست، اما کمبود ید به عنوان یکی از شایع ترین علل گواتر آندمیک در دنیا مطرح است. وی جراحی های تیروئید،کمبود شدید ید، عدم تبدیل ید به هورمون پس از ورود بـه تیروئید، عدم، ناقص یا نابجا تشکیل شدن غده تیروئید در جنین، مصرف ید رادیو اکتیو در جهت درمان پرکاری تیروئید، بیماری هاشی موتو (التهاب مزمن تیروئید)،بیماری های غده هیپوفیز وهیپوتالاموس را باعث بروز کم کاری تیرویید عنوان کرد. جلالیانی با ذکر اینکه علایم بالینی کم کاری تیروئید درافرادمختلف متفاوت است، گفت: هورمون های تیروئید پیش نیاز تکامل عقلانی هستند و عدم تشخیص به موقع ان در دوران نوزادی منجربه اختلال درتکامل مغز، اختلالات تکامل روانی و حرکتی می شود. وی افزود : در صورت کم کار شدن تیروئید در سنین مدرسه نیز امکان کاهش توانایی های تحصیلی ویا توقف رشد صورت می گیرد که با علایمی نظیرضعف، بی حالی وخستگی همراه است. وی ادامه داد: گاهی کم کاری تیروئید باچاقی همراه است، ولی عکس این مسئله صادق نیست،درواقع هر فردچاقی مشکل کم کاری تیروئید ندارد. یکی دیگرازمتخصصان غدد درون ریز نیز در رابطه با اجرای این طرح و تاثیر درمان آن گفت : درمان کم کاری تیروئید مادام العمر است حتی زنان در دوران بارداری نباید اقدام به قطع دارو کنند،چرا که در این زمان نیاز به افزایش مقدار داروست. دکتر الیاس شهبازخانی افزود : علائم و عوارض ناشی ازاین بیماری با درمان برگشت پذیر هستند. وی درباره پرکاری تیروئید نیزگفت:پرکاری تیروئید بامیزان بالای تیروکسین آزاد سرم و کاهش تیروتروپین کمتر از حد طبیعی رخ می دهد. وی خاطرنشان ساخت:جوانان بیشترباعلایم عصبی،تغییر خلق وخو، تحریک پذیری، تغییر رفتار و افراد مسن تر با مشکلات قلبی، ضعف و بی حالی مفرط ناشی از این بیماری مراجعه می کنند. دکتر شهبازخانی با اشاره به این مساله که مصرف زیاد ید نیز درست نیست و باید مصرف ید در حد مجاز باشد،گفت: گاهی افراد برخی از مواد غذایی را به دلیل خاصیت ضد تیروئیدی آن از رژیم غذایی خود حذف می کنند، در حالی که این مواد در غذای روزانه به اندازه ای مصرف نمی شوند که منجر به بیماری شوند،کلم ،شلغم و یاگاهی افرادبرای پیشگیری از گواتر به رژیم غذایی خود ماهی اضافه می کنند،که توصیه به مصرف آن می شود ولی افراد با استفاده از ماهی نمی توانند از بروز گواتر پیشگیری کنند. وی درباره پراکندگی گواتر درایران افزود: درسال های گذشته گواتر در تمام سطح کشور به ویژه در نواحی روستایی، کوهستانی و در مناطق کنار دریا شایع بود، اما بیش از یک دهه (از حدود سال 1373) با توزیع نمک ید دار در سطح کشور مشکل کمبود ید تا حدود زیادی مرتفع شده است. دکترشهبازخانی رازموفقیت این طرح را فرهنک سازی از طریق رسانه ها،افزایش مراکزی که اقدام به انجام ازمایش می کننددر مناطق محروم و فقیرنشین ذکرکرد و افزود: مهمترین عامل فرهنک سازی است که باید خانواده ها را بااین مهم اشنا کرد و انان را تشویق به بردن فرزندانشان به این مراکز کرد. 1352/1590/684