کودکان خیابانی، بچه های کار یا سرمایه های ملی
#
بروجرد ، خبرگزاری جمهوری اسلامی 03/05/85
داخلی.اجتماعی.
دخترک با موهایی ژولیده که از زیر روسری کهنه اش بیرون زده و لباس های
رنک و رو رفته که بزرگتر از اندازه اش است در خیابان منتظر می ماند تا چراغ
راهنما قرمز شود و بسته های آدامس را برای فروش به مسافران و رانندگان
خودروهای در حال انتظار عرضه کند.
او با چشمانی که همچون مروارید می درخشد با بیانی زیبا و دلنشین از مردم
می خواهد تا آدامس بخرند تا شاید وقت غروب بتواند با دست پر به خانه باز
گردد.
چند قدم آن طرف تر پسری با جثه ای نحیف و کوچک از رانندگان می خواهد تا
شیشه ماشین آنها را پاک کند و یا همچون دخترک آدامس های او را بخرند.
شوق کودکانه، بازی در پارک ها و غرق شدن در دنیای زیبای کودکی همه و همه
در لابلای موهای ژولیده و نگاه های معصوم این دختر و پسر گم شده است.
شاید این کودکان که فقر آنها را به گوشه خیابان و پارک ها برای دستفروشی
و تامین هزینه های گزاف زندگی کشانده، هر لحظه هزار بار آرزو می کردند که
به جای پفک فروختن در پارک می توانستند در استخر توپ، قصر بازی و یا چرخ و
فلک به شیطنت و شادی بپردازند.
این کودکان که قربانیان بی عدالتی والدین و به نوعی جامعه هستند انتظار
داشتند که پارک، مانند بسیاری از کودکان مکانی برای بازی و رشد خلاقیت های
دوران کودکی آنها بود.
زمانی که شادیهای کودکانه جای خود را به کار کردن در سرما و گرما می دهد
و زمانی که پرکردن اوقات فراغت جای خود را به فریاد زدن سه بسته آدامس
200 تومان می دهد، کودک چه کسی را مسوول این مهم می داند.
زمانی در کوچه پس کوچه های بروجرد تنها شاهد پسرانی بودیم که نان خشک و
ظروف پلاستیک بلااستفاده خانواده ها را خریداری و توسط گاری دستی خود حمل
می کردند اما امروز حتی برخی دختران نوجوان نیز در کنار دیگر فروشندگان
سیار برای تامین هزینه زندگی همچون مردان کار می کنند.
این قشر که امروز از آنها به نام کودکان خیابانی و یا کودکان کار نام
می بریم همه کودکی و شادیهای کودکانه خود را در ازدحام جمعیت و صدای بوق
ماشین ها فراموش کرده اند، مگر می شود در این هیاهو و ناامنی بچگی کرد.
باید کار کرد تا مادر مجبور نباشد در خانه های مردم به زمین سابی و رخت
شویی بپردازد، باید کار کرد و زحمت کشید تا پدر بتواند پول مواد مخدر
مورد نیاز خود را تامین کند، آری باید کار کرد اما به چه قیمتی.
ازدلایل افزایش کودکان کار در جامعه در سالهای اخیر تورم اقتصادی حاکم
بر جامعه و افزایش فقر در بین بسیاری از خانواده های کم درآمد ذکرشده است.
شاید اگر پدر معتاد نبود، اگر مادر بیمار نمی شد، اگر برادر بزرگتر کاری
آبرومند داشت، امروز این کودک کم سن در خیابان فریاد "کفش واکس می زنیم"
را سر نمی داد.
شاید کودکی که امروز در کنار خیابان من و تو را مجبور می کند تا به نگاه
پرالتماسش پاسخ دهیم و یک پفک و یا آدامس را از او بخریم و یا اجازه دهیم
شیشه خودرو را پاک کند، دارای استعدادهایی باشد که فقر اجازه پرورش و
ظهور آنها را ندهد.
شاید کودکی که امروز من و تو بی تفاوت از کنار او می گذریم اگر مورد
حمایت و توجه قرار گیرد، فردا بتوان در جامعه به آن افتخار کنیم.
بررسیها نشان می دهد نابسامانی هایی که در اقتصاد جامعه وجود دارد کودکان
را مجبور به کار کردن در بیرون از خانه می کند و پیامد بسیار نابهنجاری را
برای جامعه بوجود می آورد.
در جوامع توسعه یافته کودکان زیر 14 سال حق کار کردن را ندارند ولی در
کشورهای توسعه نیافته و یا در حال توسعه کودکان به راحتی استثمار می شوند.
فقر، اختلافات شدید طبقاتی، جمعیت بالای بعضی از خانواده ها، بی سواد بودن
والدین و بی اطلاعی آنها از شرایط سنی کودک مهمترین علل برای به کار گرفتن
کودکان می باشد.
یک کارشناس مسایل تربیتی در بروجرد گفت: بی اطلاعی والدین از چگونگی
برخورد با دوران نوجوانی سبب می شود این کودکان به جای تلاش برای شناسایی و
پرورش استعدادهای آنها به امرار معاش بپردازند.
"محسن تنه کار" در گفت و گو با خبرنگار ایرنا افزود: امرار معاش و تامین
هزینه زندگی توسط کودکان، خطرات فراوانی برای این قشر که کمترین آن،
گرفتار شدن در دست افراد سود جو و فرصت طلب است، به همراه دارد.
وی ادامه داد: کودکان کار ممکن است در جریان زندگی خود به دلیل حضور
مستقیم در اجتماع و آشنا شدن با افراد مختلف، در آینده با معضلات اجتماعی
فراوانی مواجه شوند.
وی کودکان را آسیب پذیرترین قشر جامعه ذکر کرد و گفت: کودکان به سبب
ناتوانی در دفاع از حقوق خود و برخوردار نبودن از قوانین حمایتی موجود
به راحتی مورد تهدید و شکنجه قرار می گیرند.
وی مشکلات کودکان را در وهله نخست ناشی از مشکلات خانواده ها، و پس از آن
ناشی از مشکلات جامعه عنوان کرد.
تنه کار تصریح کرد: بر اساس بررسی به عمل آمده حدود 96 درصد کودکان کار
در سطح کشور پسر و بقیه دختر هستند که به دلیل فقر اقتصادی مجبور به
تامین هزینه های زندگی می باشند.
وی گفت: حدود 65 درصد این کودکان دارای میانگین سنی بین 16 تا 18 سال
بوده و حدود 43 درصد آنها در سطح سواد مقطع راهنمایی هستند.
یک کارشناس مسایل روانشناسی در بروجرد گفت: مهمترین کار کودکان باید
تحصیل باشد زیرا تحصیل آنها سرمایه گذاری بزرک ملی است.
"همایون پارسا" افزود: ساماندهی کودکان کار و خیابان امری تخصصی است و
این مساله نیازمند ورود تمامی نهادهای مرتبط بخصوص سازمانهای دولتی دارای
تجربه کاری در این زمینه است.
وی بازبینی موارد قانونی مغایر با حقوق اولیه نیروی کار و اشتغالزایی و
توجه عمیق به امر تولید، صنعت و کشاورزی که از محورهای مهم در پیشگیری
از کار کودکان است را از دیگر موارد قابل توجه در این زمینه بیان کرد.
وی علت اصلی فرار کودکان از منزل و وجود کودکان کاررا مشکلات اقتصادی،
یافتن کار، درگیری با خانواده، وجود نامادری و ناپدری عنوان کرد.
این کارشناس روانشناسی آموزش و پرورش بروجرد گفت: کودکانی که پیش از سن
قانونی به کار روی می آورند و یا از آنها بیگاری کشیده می شود تاثیر منفی
در وضعیت روحی، روانی، اجتماعی و تحصیلی آنها وجود دارد و ادامه این روند
موجب اختلال در ایجاد روابط با دیگران و بروز مشکلاتی در آینده زندگی این
افراد خواهد شد.
وی ادامه داد: کار کردن کودکان همچنین موجب می شود تا کارهای سنگینی که
آنها انجام می دهند مانع از رشد جسمی آنها می شود.
وی گفت: کودکان کار معمولا مورد سو استفاده های مختلف حتی سواستفاده جنسی
نیز قرار می گیرند و برخی به عنوان عوامل توزیع کننده مواد مخدر از سوی
برخی افراد فرصت طلب بکار گرفته خواهند شد.
مسوول اداره بهزیستی بروجرد گفت: مشکل کودکان کار و یا خیابانی یک روزه
حل نخواهد شد، بلکه باید این معضل ریشه یابی و علت اصلی آن را از بین برد.
"علی محمد پارساپور" افزود:در سه ماهه نخست امسال 28 کودک کار شامل 15پسر
و 13 دختر شناسایی و به مراکز نگهداری بروجرد و خرم آباد ارجاع داده شدند.
وی اظهار داشت: وضعیت این کودکان با تشخیص دادگاه بررسی، و برخی از
آنها به رغم برخوردار بودن از پدر و مادر با نظر دادگاه به مراکز نگهداری
کوتاه مدت و بلند مدت منتقل می شوند.
وی توجه به وضعیت تحصیلی این افراد، فرهنک سازی و آشنا کردن آنها با
مشاغل و حرفه های مختلف را از عمده اقداماتی عنوان کرد که در جهت ساماندهی
این قشر به کار گرفته می شود.
وی افزود: دختران کار پس از جمع آوری به مرکز استان برای نگهداری منتقل
می شوند زیرا در بروجرد مرکزی برای نگهداری آنها وجود ندارد.
634/507/640
