ایام محرم/ آیین های محلی چهارچوب گردانی و چک چکو در استهبان فارس
#
شیراز ، استهبان، خبرگزاری جمهوری اسلامی 7/11/85
داخلی.فرهنگی.مذهبی.عزاداری.
همزمان با آغاز تاسوعا و عاشورای حسینی، اهالی شهرستان استهبان فارس طی
آیین های محلی وخاص باعنوان چهارچوب گردانی و چک چکو به عزاداری می پردازند.
به گزارش خبرنگار ایرنا، براساس سنت همه ساله، مردم این شهرستان از غروب
روز تاسوعا با راه اندازی دسته های زنجیرزنی، پس از عبور از مسیرهای اصلی
شهر و در آخرین ساعت های شب در میدانی به نام میدان اهر و مشابه همین حرکت
شب بعد در میدان محله میری دور یکدیگرجمع می شوند و به عزاداری می پردازند.
هدف عزاداران از حضور در این میدان ها چرخاندن نماد تابوت امام حسین (ع)
است که اصطلاحا چهارچوب نامیده می شود.
چهارچوب سه بار روی دستان مردم، محوطه میدان را دور می زند و پس از پایان
هر دور، مردم عزادار به نشانه بیعت، یا حسین را فریاد می زنند و چرخش
سریع چهارچوب به دور خود آغاز می شود.
باتمام شدن مرتبه سوم چرخش چهارچوب، مردم حاجات خود را در نظر می گیرند،
دعا می کنند و به خانه های خویش باز می گردند.
براساس یک سنت قدیمی، ظهر عاشورا مردم برای برپایی نماز جماعت ویژه ظهر
عاشورا در مسجد بزرک میدان مرکزی شهر جمع شده و نماز جماعت برپا می کنند و
سپس حسینیه ها غذای موسوم به" پلوی امام حسین (ع) و آب نخود" بین عزاداران
توزیع می کنند.
همچنین عصر عاشورا به شیوه ای بسیار دیدنی، با حرکت های موزن و زدن دو
تکه چوب به هم سبک خاصی ازعزاداری را درمیدان مرکزی شهر به نمایش می گذارند
که در اصطلاح عامیانه به آن چک چکو می گویند.
سینه دوری نیز از دیگر شیوه های قدیمی سینه زنی عصر عاشورا در استهبان
است که عزاداران به صورت دایره ای با قفل کردن دست ها در کمر یکدیگر در
میدان مرکزی شهر سینه می زنند و نوحه می خوانند.
پیشکسوتان و بزرک ترها در جلو قرار می گیرند و اگر تعداد سینه زن ها بیشتر
شود دایره سینه زنی بازتر و چنانچه بیش از 500 نفر شرکت کنند در دو ردیف
به سینه زنی می پردازند.
نوحه های چک چکو و سینه دوری عموما حزن انگیز و در مایه های دشتی، شوشتری،
شور و چهارگاه است و فقط نوحه خوان های قدیمی و مسلط مجاز به خواندن این
نوحه ها هستند.
ازدیگر سنت های محرمی مردم استهبان اجرای مراسم شام غریبان است که دسته های
سینه زنی محله ها با روشن کردن شمع در خاموشی مطلق خیابان ها و کوچه ها غربت
و غم اصحاب امام حسین (ع) را به نمایش می گذارند.
در13 محرم نیزتعدادی درلباس دشمنان امام حسین (ع) وتعدادی کودک و پیرمرد
در لباس اسرا با حمل شاخه های خرما و چرخاندن تعدادی شتر و اسب در خیابان
اسارت ظالمانه یاران امام حسین (ع) را در معرض دید قرار می دهند که در این
مراسم باساخت ماکت قصریزید ومراسم شادی دشمنان امام حسین (ع) و نیز خیمه های
سوخته و کودکان معصوم و اسیر دربند ظالمان به همراه تعزیه خوانی و نواختن
سرنا و دهل به نمایش گذاشته می شود.
استهبان در حدود 175 کیلومتری شرق شیراز واقع شده است.
7377/7382/675
