نگاهی به آداب و رسوم مردم سیستان در ماه محرم
#
زابل ، خبرگزاری جمهوری اسلامی 16/11/84
داخلی.اجتماعی.محرم.آداب
مردم دارالولایه سیستان ماه محرم را همچون ماههای دیگر قمری بابرپایی
آیین ها و آداب مختلف گرامی می دارند.
ساعات ، دقایق و روزهای ماه محرم برای ساکنان شهرستان زابل همچون دیگر
نقاط کشورمان از اهمیت ویژه ای برخوردار است.
مردم سیستان همچون دیگر مردم نقاط مختلف ماه محرم را که یادآور مبارزه
حق علیه باطل توسط امام "حسین (ع)" و 72 تن از یاران باوفایشان است هیچ
گاه فراموش نمی کنند.
مساجد ، حسینیه ها و معابر نقاط مختلف سیستان و بخصوص روستاها برای
گرامی داشتن ماه محرم و سوگواری شهادت امام حسین (ع) و یاران باوفایشان
یکپارچه سیاه می شود.
نوحه خوانی ، سینه زنی ، زنجیرزنی ، برگزاری دعای پرقیض زیارت عاشورا
،تعزیه خوانی یاهمان شبیه خوانی از جمله آیین های معمول مردم کشورمان و
به ویژه سیستان در این ایام به شمار می رود.
پخت حلیم و شله زرد ، امتناع مردم سیستان از پخت غذا در سه روز قبل از
واقعه عاشورا ، پشت بام رفتن ریش سفیدان و تلاوت قرآن و ذکر دعا برای اعلام
رسیدن ماه محرم و برگزاری مجالس روضه و عزاداری در منازل از جمله آداب
خاص مردم سیستان در ماه محرم و 18 روز پس از آن است.
نوحه خوانی ، سینه زنی و زنجیرزنی از اول ماه محرم ، تعزیه خوانی از
سوم ، پخت حلیم و شله زرد و نیز روضه درمنازل درهمدردی با حضرت زینب (س )
از دهم ماه محرم در سیستان آغاز و تا 48 روز پس از واقعه عاشورا ادامه
دارد.
قشرهای مختلف مردم سیستان اعم از کودکان ،جوانان پیرمردان و پیرزنان با
با به راه انداختن دسته های سینه زنی و زنجیر زنی ازاول ماه محرم خاطره
جانفشانی های امام حسین (ع) و یارانش را گرامی داشته و در رثای آن حضرت
اشک ماتم می ریزند.
تعزیه یا همان شبیه خوانی سیستان از جمله مهمترین و کهن ترین آداب و
رسوم این منطقه به شمار می رود که جایگاه ویژه ای نیز در بین مردم دارد.
ریش سفیدان و سران طوایف سیستان شکل گیری تعزیه یا همان شبیه خوانی در
این خطه را به 400 سال قبل یعنی دوره صفویه و اوج آن را به دوره قاجاریه
نسبت می دهند.
تعزیه درسیستان به صورت روز شماراجرا می شود به این صورت که شبیه خوانان
هر روز ماه محرم را به یکی از یاران امام حسین (ع) مثلا حضرت علی اکبر(ع)
و یا حضرت ابوالفضل (ع) اختصاص می دهند.
مردم سیستان از تعزیه که بیشتر درمیادین شهر اجرامی شود به عنوان تداعی
کننده مظلومیت امام حسین (ع) و یارانش یاد کرده و از آن استقبال باشکوهی
انجام می دهند.
هر کدام از شبیه گردانان برای اجرای نقش موثر در قالب شخصیتهای آن زمان
لباسی خاص در این تعزیه می پوشند.
اشعار خاص و متفاوتی نیز در رثای امام حسین و یارانش و وقایع ماه محرم
در تعزیه سروده و خوانده می شود.
سرور آزاده ام آرام جانم عازم به میدان گشته ای ،ای نوردل اما ببین رنک
از رخ بابا پریده از جمله اشعاری است که در تعزیه به میدان رفتن حضرت علی
اکبر را تداعی می کند.
شهرستان 400 هزار نفری زابل (سیستان ) در شمال شرقی زاهدان مرکز سیستان
و بلوچستان قرار دارد.
2694/589/ 659