براساس آمار، بیش از 90 درصد از دیابتی‌های زیر 16 سال، دیابت نوع یك دارند و این بیماری به دلیل عدم توانایی پانكراس برای تولید انسولین بروز می كند .
دیابت نوع یك در گذشته دیابت وابسته به انسولین نامیده می‌شد و هر سنی را دربر می‌گیرد اما در كودكان و جوانان شایع‌تر است. بدن افراد مبتلا به دیابت نوع یك قادر به تولید انسولین كافی نیست .
دیابت نوع 2 شرایط مزمنی است كه در آن بدن، قادر به استفاده و ذخیره گلوگز نیست و گلوكز به جای تبدیل به انرژی به جریان خون بازگشته و سبب ایجاد علایم مختلف می شود.
دیابت نوع 2 (یا دیابت بزرگسالی یا غیر وابسته به انسولین) در نتیجه عدم توانایی بدن در تولید انسولین كافی و یا ناتوانی از استفاده ی بهینه از انسولین تولیدی رخ می دهد؛ كه به این حالت مقاومت به انسولین نیز گفته می شود.
این نوع دیابت اغلب در افراد بالای 40 سال، چاق و دارای سابقه خانوادگی دیابت رخ می دهد ولی متاسفانه باید اذعان كرد كه امروزه آمار ابتلای افراد جوان تر به این نوع از بیماری افزایش یافته است.
سازمان جهانی بهداشت پیش بینی كرده است در 10 تا 15 سال آینده شیوع بیماری دیابت در كشورهایی مانند ایران و پاكستان دو برابر می شود . در حال حاضر در ایران 5/5 میلیون نفر كه 5/8 درصد جمعیت كشور را تشكیل می دهند، به دیابت مبتلا هستند.
متخصصان براین باورند كه دلیل اصلی بیماری دیابت ، چاقی دوران كودكی است. بدون در نظر گرفتن نوع دیابت، در این بیماری بدن توانایی طبیعی خود را برای تنظیم قندخون از دست می‌دهد و در نتیجه، میزان قندخون دائماً نوسان دارد.
امروزه بیماری دیابت یك بیماری كشنده و مرگبار نیست و می توان با كمی دقت و توجه آن را كنترل كرد و این بیماری زمانی مشكل ساز می شود كه بیماران دیابتی با بی توجهی و عدم رعایت نكات بهداشتی دچارعوارض ناشی از این بیماری می شوند و در این زمان بیمار باید هزینه سنگین درمانی را متحمل شود.
دكتر 'محمدرضا مهاجری تهرانی ' فوق تخصص غدد در گفت و گو با خبرنگار علمی در زمینه دیابت كودكان گفت : كودكان خیلی كم به دیابت نوع دو مبتلا می شوند مگر این كه دچار چاقی و افزایش وزن شوند. دیابت نوع یك در كودكان شایع تر است . كودكانی كه به این نوع از دیابت مبتلا هستند، بعد از هر بار غذا خوردن، خون درون رگها لبریز از قند می‌شود و این افزایش غیرطبیعی تغییراتی در رگ‌های خونی ایجاد می‌كند.
وی یادآور شد : دیابت در مراحل اولیه علایم ندارد و متاسفانه در درازمدت آسیب‌های جدی به بدن وارد می كند. افزایش تشنگی، دفع ادرار زیاد، كاهش وزن و اشتهای فراوان از علایم دیابت نوع اول در كودكان است .
به گفته مهاجری تهرانی انسولین هورمونی است كه موجب می شود قندخون به تمام سلول‌های بدن برسد؛ زیرا قندخون منبع انرژی برای تمام عملكردهای سلول های بدن است .
عضو هیات علمی دانشگاه علوم پزشكی تهران افزود : علت ابتلا به دیابت نوع یك در كودكان مشخص نیست و احتمال داده می شود كه ژن‌ها، عامل بروز آن باشند ولی مشاهده شده است بعضی از كودكان مبتلا به دیابت نوع 1، سابقه خانوادگی نداشته اند .
وی گفت : دل درد ، سردرد و مشكلات رفتاری از جمله علایم بیماری دیابت در كودكان است كه در صورت مشاهده این علایم باید فورا به پزشك متخصص مراجعه كرد.
این فوق تخصص غدد خاطرنشان كرد : بیشتر كودكانی كه به دیابت دچار می‌شوند، نیاز به تزریق انسولین دارند. این در حالی است كه كودكان كم سن و سال به طور معمول به تزریق انسولین در طول شب نیازی ندارند، اما وقتی بزرگترمی‌شوند، باید یك‌بار در شب انسولین تزریق كنند.
عضو هیات علمی دانشگاه علوم پزشكی تهران خاطرنشان كرد : قندخون در كودكان دیابتی از سه روش تزریق انسولین، رژیم غذایی و ورزش قابل كنترل است . در این زمینه باید رژیم‌های غذایی مناسب برای كودكان در نظر گرفت و آموزش‌های لازم را به خانواده كودكان دیابتی ارایه كرد .
مهاجرانی تهرانی گفت : حمایت همه جانبه خانواده در درمان و بهبودی كودكان دیابتی بسیار مهم است از این رو خانواده ها و سایر كسانی كه با این كودكان زندگی می‌كنند، باید با شیوه‌های تزریق انسولین آشنا شوند و این كار را انجام دهند.
وی خاطرنشان كرد :اندازه گیری مرتب قند خون ، آشنایی با تزریق انسولین ، آموزش نكات بهداشتی و تغذیه ای و مراجعه به پزشك متخصص از مواردی است كه خانواده های دارای كودكان دیابتی باید به آن توجه ویژه داشته باشند .
این فوق تخصص غدد در مورد رژیم غذایی كودكان دیابتی مبتلا به نوع یك گفت : كودكان دیابتی هر روز باید سه وعده غذا و دو تا سه میان وعده بخورند و می‌توانند از غذای خانواده استفاده كنند.
به گفته وی مصرف شیرینی‌ها تأثیری در بروز دیابت نوع یك در كودكان ندارد. پدر و مادرها با ممانعت از شیرینی خوردن كودكان نمی‌توانند فرزندانشان را از بیماری دیابت نجات دهند در واقع هیچ راهی برای پیشگیری از دیابت نوع یك وجود ندارد.
این فوق تخصص غدد داشتن فعالیت فیزیكی در كودكان دیابتی را ضروری دانست و خاطرنشان كرد: اگر كودك دیابتی ، انسولین دریافت می‌كند در صورت فعالیت فیزیكی باید دوز مصرفی انسولین او را كاهش داد، زیرا تركیب انسولین زیاد و ورزش و تحرك باعث افت قندخون می‌شود.
به گفته وی كودكان دیابتی می‌تواند سال‌ها زندگی كند؛ اما باید هر سال به طور مرتب تحت معاینات پزشكی (چكاپ ) قرار گیرند تا از سایر مشكلات ناشی از این بیماری مانند آسیب‌هایی چشم و كلیه‌ها مصون بمانند .
علمی **1354**1581
ديابت نوع يك را ديابت نوجواني مي نامند زيرا اغلب كودكان و نوجوانان ديابتي مبتلا به نوع يك هستند و به ندرت دچار ديابت نوع دو مي شوند.
