هنرمندي كه نام او با نمايش ايراني گره خورده است

بیست وششم اردیبهشت سال 1341، امیر(ابولفضل) دژاكام،‌ نمایشنامه نویس، بازیگر و كارگردان تئاتر در كرمان بدنیا آمد.

كرمان كه همواره یكی از قطب های نمایش ایرانی بویژه در دو شاخه 'تعزیه' و 'نقالی' به شمار می رود، فرصتی برای آشنایی این هنرمند با هنر نمایش در دوران تحصیلات راهنمایی را به سادگی فراهم كرد.

محملی كه به گفته این هنرمند، نمی شود فردی در كرمان زاده شود و كوچكترین علاقه ای به هنر نمایش در وجودش نهادینه باشد و جذب این هنر نشود.

از سوی دیگر، برادران بزرگتر امیر دژاكام، در دوران تحصیلات این هنرمند در مقطع راهنمایی با داریوش و هوشنگ فرهنگ كه از اهالی كرمان بودند در تولید و اجرای عمومی آثار نمایشی همكاری نزدیكی داشتند و امیر دژاكام بواسطه این ارتباط شناخت و درك عمیقی از این هنر در همان دوران نوجوانی به دست آورد.

دژاكام در همان دوران موفق شد در یكی از نمایش هایی كه در جشنواره مدارس برگزار می شد، جایزه اول بازیگری را از آن خود كند و آن آشنایی ها و این موفقیت زمینه ساز تمركز بیشتر این هنرمند بر فراگیری و حضور مستمر در هنر نمایش ایران شد.

مانند بسیاری از هنرمندان و چهره های امروز تئاتر كشور، امیر دژاكام، ‌كار حرفه ای نمایشنامه نویسی و كارگردانی را از كانون پرورش فكری كودكان و نوجوان شهر كرمان و در سال 1356، در حالیكه تنها 15 سال سن داشت با نگارش و كارگردانی نمایش 'من بهار را دوست دارم' آغاز كرد و با همین نمایش استعداد خود را در زمینه نگارش متن نمایشی و كارگردانی نشان داد.

وی در سال 1358 و پس از گرفتن دیپلم برای ادامه تحصیل در رشته نمایش به تهران عزیمت كرد و در همان سال برای بازی در نمایش 'روی صحنه' به كارگردانی حسین مختاری در تالار مولوی، ‌نخستین دستمزد حرفه ای خود را كه 30 تومان بود، دریافت كرد.

جدیت و پشتكار او در دانشگاه تا حدی بود كه دو سال پیاپی به عنوان دانشجوی نمونه برگزیده شد و حتی بورس دكتری تئاتر نیز به او پیشنهاد شد كه به خاطر مشغله كارهای پژوهشی، مطالعاتی و نگارش و اجرای عمومی آثار تئاتری، آن را نپذیرفت.

دژاكام از آغاز فعالیت های حرفه ای خود گرایش و علقه خاصی به نمایش ها، ‌خرده نمایش ها و آیین های نمایش ایرانی داشت و با تمركز و مطالعه بر روی این مكتب غنی در قالب گروه تئاتر 'ماهان' كه خود بنیانگذار آن بود تا كنون بیش از 50 نمایشنامه و اثر نمایشی را به رشته تحریر درآورده و برای اجرای عمومی در صحنه های مختلف نمایشی، آن آثار را كارگردانی كرده است.

دژاكام از سال 1371 تا كنون در كنار تمام فعالیت های اجرایی به تدریس در دانشگاه ها و دانشكده های نمایشی مشغول است و شاگردان و هنرمندان مستعد بسیاری را به خانواده تئاتر امروز كشور معرفی كرده است.

وی بر خلاف اكثر هنرمندان حرفه ای تئاتر، كه به اجرای در سالن های بسته نمایشی بوی‍ژه تالارهای مجموعه تئاتر شهر را بر هر مكان دیگری ترجیح می دهند،‌ چیزی فراتر از یك دهه پیش تئوری اجرای آثار نمایشی در مكان های باز، غیر مسقف و در دل مردم را بر اساس ریشه های نمایش ایرانی ارائه كرد و اگر امروز شاهد درخشش و توسعه تئاتر محیطی و خیابانی در كشور هستیم، سهم عظیمی از این موفقیت را باید در تلاش های دژاكام برای خارج كردن اجراهای نمایشی از سالن های محدود تئاتر در كشور دانست.

از جمله نمایشنامه های این هنرمند كه موفقیت های بسیاری را در اجرای عمومی داخلی و صحنه های بین المللی كسب كرده می توان به آثاری مانند 'یك دامن ماه وستاره'، 'نصرت خانوم مادرم و نوروز'، 'رویاهای خلیج فارس'، 'اسید'، 'محرمنامه خسروی'، 'غزل در حریر'، 'سیاووش خوانی'، 'با دهان پر از سیب' و 'روژان' اشاره كرد.

از مهمترین آثاری كه دژاكام به عنوان كارگردان تجربه اجرای آنها را در داخل و خارج از كشور دارد، نیز می توان به نمایش هایی چون 'دایره گچی قفقازی'، 'عروسی خون'، 'ملكه جنیان'، 'اشباح' و 'فاوست' (اجرا در فیلیپین)، 'مرد نیك'، 'امپراطور و آنجلو'، 'سه گانه میتراس'، 'آسمان و زمین'، 'یك دامان ماه و ستاره'، 'ضیافت شیطان'، 'تاج محل'، 'نان و دندان'، 'كرشمه چنگیزی' و 'شیشه' اشاره كرد.

همچنین بازی در سریال های 'روزهای به یاد ماندنی' به كارگردانی همایون شهنواز، 'ماه شب چهاردهم' به كارگردانی محمدعلی طالبی، 'آخرین دعوت' به كارگردانی حسین سهیلی زاده، 'مدار صفر درجه' به كارگردانی حسن فتحی، 'پنج دقیقه تا مرز' به كارگردانی سیدجواد هاشمی، 'ترانه مادری' به كارگردانی حسین سهیلی زاده، 'ببر گراز دندان' به كارگردانی هادی مرزبان، 'سالهای مشروطه' به كارگردانی محمدرضا ورزی، 'تبریز مه آلود' به كارگردانی محمدرضا ورزی و گمگشتگی' به كارگردانی حسین حقیقی از دیگر تجربیات این هنرمند تئاتر است.

فراهنگ ** 9266 ** 1071