روند عادی سازی مناسبات ترکیه با ارمنستان / چشم انداز
#
خبرگزاری جمهوری اسلامی 88/03/04
سیاسی.ارمنستان.آذربایجان.ترکیه
آنکارا - تحولات قفقاز و سیاستهای غرب در قبال این منطقه موجب گره خوردن
روند عادی سازی در روابط ترکیه با ارمنستان شده و چشم انداز مبهمی را در
فرجام آن ترسیم کرده است .
به گزارش ایرنا ، روند سرسام آور تلاشهای بین المللی برای عادی سازی
مناسبات ترکیه با ارمنستان که پس از سفر عبدالله گل رییس جمهوری ترکیه
به ایروان در سپتامبر سال گذشته میلادی آغاز شد ، به تازگی به طور چشمگیری
دچار رکود شده است .
احمد داود اوغلو وزیر امور خارجه ترکیه روز گذشته در حاشیه نشست
وزرای امور خارجه کنفرانس اسلامی در دمشق به طور تلویحی به تعلیق در این
روند اعتراف کرد و گفت : گروه مینسک در این رابطه و در مورد حل مسئله
قره باغ به کندی عمل می کند.
وی با اشاره به این که برای گفت و گو با الهام علی اف رییس جمهوری
آذربایجان به باکو سفر خواهد کرد ، ابراز امیدواری کرد که مذاکرات آتی
روسای جمهوری ارمنستان و آذربایجان موجب رفع تعلیق بحران شود.
به نظر می رسد ، تحولات اخیر در قفقاز ، موضع باراک اوباما رییس
جمهوری آمریکا در قبال ادعای نسل کشی ارامنه در دوران عثمانی و به ویژه
اعلام موضع صریح ترکیه در مورد قره باغ پس از دیدار اخیر رجب طیب
اردوغان نخست وزیر ترکیه از جمهوری آذربایجان، روند تلاش ها برای بهبود
روابط ترکیه و ارمنستان را به تعلیق در آورده است.
ماه آوریل گذشته با توافق ترکیه و ارمنستان درباره نقشه راه عادی سازی
روابط میان دو کشور، مرحله جدیدی آغاز شد.
در حالی که تصور می شد با حمایتهای اتحادیه اروپا و آمریکا این روند
شتاب زیادتری را به خود بگیرد با واکنش های تند باکو و اعتراضهای احزاب
سیاسی مخالف ترکیه ، این حرکت دچار رکود شد.
سخنرانی باراک اوباما رییس جمهوری آمریکا در اواخر ماه آوریل در مورد
ادعای نسل کشی ارامنه در دوران عثمانی نیز به انتظارات ترکیه پاسخ مثبت
نداد ، به رغم این که اوباما به جای واژه نسل کشی در مورد وقایع سال
1915 میلادی ، واژه فاجعه ای بزرک را به کار برد ، این موضع اوباما
موجب رضایت ترکیه نبود و آنکارا را دچار دلسردی کرد.
طیب اردوغان نخست وزیر ترکیه در سفر اخیر خود به باکو به صراحت اعلام
کرد که بدون پایان یافتن اشغال قره باغ و انصراف ایروان از ادعای نسل کشی
ارامنه در دوران عثمانی ، ترکیه مرزهای خود به روی ارمنستان را نخواهد
گشود.
اردوغان گفت : بسته شدن مرزهای ترکیه به روی ارمنستان عکس العملی در
قبال اشغال قره باغ بود و تا این سبب از بین نرفته است ، مرز ترکیه با
ارمنستان بسته خواهد ماند.
این موضع ترکیه در واقع بازگشت به موضع پیش از سفر عبدالله گل به
ارمنستان در سپتامبر سال گذشته میلادی و نظر رسمی دولت ترکیه در پیش از
آغاز روند عادی سازی مناسبات است.
آنکارا در راستای سیاستهای خود برای حضور فعال در تحولات قفقاز ، به
رغم مخالفتهای داخلی گامهایی را برای عادی سازی روابط با ارمنستان برداشت
، ولی این تلاشها هنوز نتیجه ای در بر نداشته و خودداری ارمنستان از
انصراف در مورد ادعای نسل کشی ارامنه در دوران عثمانی و نشان ندادن تمایل
به خروج از قره باغ روند عادی سازی را دچار سکته کرده است .
ناظران آگاه عقیده دارند که صرف نظر کردن ارمنستان از قره باغ و
ادعای نسل کشی بسیار بعید به نظر می رسد و حمایتهای غرب از ایروان نیز
موجب خواهد شد که روند عادی سازی مناسبات ترکیه با ارمنستان در کوتاه مدت
حتی در میان مدت موجبات رفع دلسردی آنکارا از فرجام این روند را فراهم
نسازد و به همین علت به نظر می رسد که نزدیکی ترکیه با ارمنستان دستکم یک
دوره زمانی چند ساله کار چندان آسانی نخواهد بود.
ترکیه در 16 دسامبر 1991 میلادی استقلال ارمنستان را به رسمیت شناخت.
پس از اشغال قره باغ ، ترکیه در ماه آوریل 1993 میلادی مرز زمینی و
اوایل سال 1994 میلادی نیز حریم هوایی خود را روی ارمنستان بست.
خاورم ** 230**2010
