زيارت جامعه كبيره پيوند استوار توحيد و امامت در امتداد نبوت است

به گزارش روز یكشنبه آستان حضرت عبدالعظیم حسنی (ع)، آیت‌الله محمد محمدی ری‌شهری، تولیت آستان حضرت عبدالعظیم حسنی علیه السلام، با تأكید بر جایگاه ارزشمند زیارت جامعه كبیره، در تبیین مضامین والای آن افزود: اهمیت این زیارت تنها به مضمون آن وابسته نیست بلكه ساختار و مضمون هر دو مهم است؛ از منظر ساختاری، زیارتی جامع است و مراد از جامع بودن آن، امكان خواندن زیارت در هر زمان و مكان و برای همه معصومین‌ علیهم السلام است.

وی ادامه داد: برخی زیارت‌نامه‌ها ویژه زمان خاصی است مانند زیارت اربعین و برخی در مكان خاصی خوانده می‌شوند، مانند زیارت‌نامه مخصوص حضرت علی بن موسی‌الرضا (ع) كه در حرم مطهر خوانده می‌شود و برخی از زیارت‌نامه‌ها هم برای امامِ خاصی است مانند تمامی زیارت‌نامه‌های معصومین‌علیهم السلام اما زیارت جامعه كبیره برای همه معصومین علیهم السلام است و خواننده در هر زمان و مكانی می‌تواند امام معصوم را مخاطب خود قرار دهد و با عبارات زیارت جامعه كبیره با امام خود گفت‌وگو كند.

آیت‌الله ری‌شهری اهمیت دیگر زیارت جامعه كبیره كه آن را از سایر زیارت‌ها ممتاز می‌كند را در محتوای آن دانست و گفت: در این زیارت رابطه دقیق توحید و امامت متجلی است و خواننده زیارت از سویی عظمت و یكتایی پروردگار را حس می‌كند و از سویی دیگر ویژگی‌های عبادی، سیاسی، اجتماعی و اخلاقی امامان را برمی‌شمرد و در برابر خود تصویری كامل از اوصاف عالی عبادی و اخلاقی را می‌یابد كه می‌تواند براساس آن به سمت قله معارف ناب حركت كند.

وی افزود: آغازین جملات زیارت جامعه «السلام علیكم یا اهل بیت النبوة و موضع الرسالة» پیوند امام با جایگاه نزول وحی است كه امتداد نبوت در امامان را بازگو می‌كند و آخرین جمله زیارت جامعه كبیره «حسبنا الله و نعم الوكیل» است كه محوریت توحید را در اندیشه معصومین علیهم السلام نشان می‌دهد.

تولیت آستان مقدس حضرت عبدالعظیم (ع) سراسر زیارت جامعۀ كبیره را دارای جنبه معرفتی و تربیتی دانست و اظهار كرد: دعاها و زیارات معصومین‌ علیهم السلام یكی از مهم ترین منابع معرفتی و تربیتی ناب هستند كه كمتر شناخته شده‌اند و در برخی فقرات زیارت جامعۀ كبیره روش رسیدن به معرفت آموزش داده شده است.

وی زیارت جامعۀ و مداومت برخواندن آن را سبب رشد اخلاقی و معنوی دانست و با تأكید بر اینكه تمام فقرات آن در رشد انسان مؤثر است، گفت: دقت در عباراتی مانند «والتامین فی محبة الله والمخلصین فی توحید الله؛ و كاملان در دوستي و محبت خدا و مخلصان در یگانه پرستي خدا» بیانگر آن است كه حتی پیشوایان معصوم برای رسیدن به قرب الهی راهی جز محبت خالص به خداوند و اخلاص در توحید ندارند و پیروان ائمه علیهم السلام نیز باید در همین مسیر قدم بردارند و با اخلاص به سر منزل مقصود برسند.

آیت‌الله ری‌شهری اظهار كرد: امروزه جهان اقبال فراوانی به معنویت دارد اما راه رسیدن به معنویت ناب را نمی‌داند و از همین روی گرفتار عرفان‌های ساختگی و دغل‌بازان می‌شود؛ از سویی دیگر، برخی مسلمانان كم سواد نسبت به ادعیۀ و زیارات بی‌مهری می‌كنند و با این تصور كه دعا و زیارت انسان را از تلاش باز می‌دارد و یا نوعی تخدیر انسان‌ها است، نسبت‌های ناروا به زیارات و بویژه زیارت جامعۀ كبیره می‌دهند.

وی تأكید كرد: چنانچه زیارت جامعه كبیره به خوبی تبیین شود و حتی به عنوان متن درسی تنظیم شود، آثار تربیتی آن هویدا خواهد شد. زیارت جامعۀ كبیره را باید با توجه به دردهای جامعه و بویژه دردهای معنوی جامعه تبیین كرد تا اثر عرفانی آن به خوبی نمایان شود. برای نمونه عباراتی مانند «إلی الله تدعون و علیه تدلون و به تؤمنون و له تسلمون و بامره تعلمون و الی سبیله ترشدن و بقوله تحكون» یكی از بالاترین روش‌های خداشناسی و عرفان ناب شیعی است كه كمتر مورد بررسی قرار گرفته است.

7299/699