'ماندلا ' مردي براي تمام فصول

مردم و دولت آفریقای جنوبی از مدت ها قبل به استقبال مراسم سالگرد تولد 'مادیبا ' به عنوان مشهورترین چهرهٔ مبارزه علیه آپارتاید رفته اند.

عنوان افتخاری مادیبا را بزرگان خاندان ماندلا به وی داده‌اند.

ماندلا كه بسیاری از مردم افریقای جنوبی به نشانه احترام وی را ' مخولو ' یا پدربزرگ صدا می زنند ؛ در 18 جولای 1918میلادی در قریه كوچك 'موزو' در منطقه 'امتاتاي' واقع در استان كیپ شرقی به دنیا آمد.

ماندلا اولین عضو خانواده اش بود كه در سن هفت سالگي به مكتب رفت. در سال 1937 میلادی برای تحصیل رهسپار كالج متدیست ها در 'فورت بیوفورت' شد اما به دلیل فعالیت هایش ؛ مجبور شد این دانشگاه را ترك كند.

نلسون ماندلا بعد از ان ضمن كار در یك شركت حقوقی در ژوهانسبورگ؛ به صورت مكاتبه ای موفق به كسب لیسانس حقوق شد.

ماندلا پس از پیروزي گروه راستگرا و نژاد پرست ' حزب ملي ' در انتخابات سال 1948 میلادی ؛ در مبارزات كنگره ملي آفریقا (ANC) در سال 1952 میلادی و كنگره خلق در سال 1955 میلادی نقش موثری را ایفا كرد.

ماندلا در طول مبارزاتش علیه رژیم آپارتاید متاثر از نگرش مبارزاتی 'ماهاتما گاندی'؛ معتقد به مبارزه غیرخشونت آمیز بود.

وی در پنجم دسامبر 1956 میلادی به همراه 150 تن دیگر به جرم فعالیت های سیاسی دستگیر و به خیانت متهم شد.

محاكمه ماندلا و همراهانش از سال 1956 تا سال 1961 میلادی ادامه پیدا كرد و در نهایت تمام آن ها از اتهامات مطرح شده ؛ تبرئه شدند.

ماندلا درسال 1961 میلادی رهبري جناح مسلح كنگره ملی افریقا موسوم به «نیزه ملت» ، برعهده گرفت.این شاخه مسلح در سال های بعد خصوصا در دهه 1980 جنگ چریكي را علیه رژیم آفریقاي جنوبي به راه انداخت.

نلسون ماندلا گفته است كه این اخرین راهی بود كه بر سر اجبار انتخاب كرد.

وی در سال 1990 میلادی بعد از آزادیش از زندان گفت: متوسل شدن ما به مبارزه مسلحانه در دهه 1960 كه باتشكیل جناح نظامي كنگره ملی افریقا شكل گرفت، یك اقدام صرفا دفاعي در برابر خشونت آپارتاید بود.

وی بدلیل حضور در فعالیت های مسلحانه در سال 1962 میلادی دستگیر و پس از محاكمه ؛ به حبس ابد محكوم و راهی زندانی در جزیره 'روبن' شد.

ماندلا در طول دوران حبس 27 ساله اش كه بخشی از ان در حبس انفرادی بود ؛ تنها سه بار همسرش را ملاقات كرد.

'پي. وي بوتا'، رییس جمهوری وقت آفریقاي جنوبي در سال 1985 میلادی به ماندلا كه اینك به یك شخصیت برجسته جهانی به دلیل مبارزاتش مبدل شده بود، پیشنهاد كرد كه در صورتي كه از مبارزه مسلحانه صرف نظر كند، وي را آزاد مي كند.

ماندلا ، پیشنهاد آزادي مشروط را رد كرد و اظهار داشت: این چگونه آزادي است كه این سازمان مردمي هنوز از فعالیت منع است. تنها مردان آزاد مي توانند مذاكره كنند. یك زنداني نمي تواند وارد مذاكره شود.

وی از اواخر دهه هشتاد میلادی با درك شرایط و به رغم مخالفت برخی از همرزمانش ؛ به طور پنهانی مذاكراتی را با دولت نژاد پرست افریقای جنوبی شروع كرد.

در همین حال فشارهای داخلي و بین المللي بروي دولت آفریقاي جنوبي، با شعار معروف و جنجالي « نلسون ماندلا را آزاد كنید»، براي آزادی ماندلا افزایش یافت.

همزمان با اوج گیری فضای ضد آپارتاید ، 'بوتا ' رییس جمهوری افریقای جنوبی در سال 1989 دچار سكته مغزي و 'فردریك ویلیام دكلرك'، جانشین وي شد.

دكلرك، رییس جمهوری وقت آفریقاي جنوبي برخلاف سلفش ، به عنوان شخصیتی عملگرا و واقع بین بدنبال چرخشی سیاسی ، در دوم فوریه 1990 میلادی ممنوعیت فعالیت كنگره ملی افریقا و دیگر سازمان هاي مخالف آپارتاید را لغو و اعلام كرد كه نلسون ماندلا از زندان آزاد خواهد شد.

به این ترتیب نلسون ماندلا پس از 27 سال حبس در 11 فوریه 1990 میلادی از زندان آزاد شد.

ماندلا در روز آزادي خود طي سخناني براي ملت آفریقاي جنوبي متعهد شد كه به صلح و آشتي با اقلیت سفید پوست كشور پایبند باشد.

وي در عین حال تصریح كرد كه مبارزه مسلحانه كنگره ملي آفریقا تمام نشده است.

ماندلا گفت : عوامل الزام آور مبارزه مسلحانه امروز هم وجود دارند. ما گزینه اي نداریم جز اینكه ادامه دهیم. ما ابراز امیدواري مي كنیم كه شرایط منجر به حل و فصل مسالمت آمیز مسایل، هر چه زودتر ایجاد شود تا احتمالا دیگر نیازي به مبارزه مسلحانه نباشد.

ماندلا زمانی كه در سال 1990 میلادی از زندان آزاد شد طی مذاكرات ماراتن گونه توانست راه را برای انتخابات سراسری سال 1994 میلادی باز كند.

در جریان این انتخابات كنگره ملی افریقا توانست بیشترین كرسی های مجلس ملی را در اختیار بگیرد. نلسون ماندلا در سال 1994 به عنوان رهبر كنگره ملی افریقا ‘ براي اولین بار به طور كاملا دموكراتیك به عنوان اولین رییس جمهورسیاهپوست آفریقاي جنوبي انتخاب شد و تا سال 1999 این سمت را برعهده داشت

وی در این سال و بعد از یك دوره ریاست جمهوری، پستی را كه می توانست بدلیل محبوبیتش تا آخر عمر در اختیار داشته باشد به صورت داوطلبانه به وارثانش واگذاشت.

ماندلا دراین خصوص گفته است كه بگذارید كه این سنت نیكو در قاره افریقا پایگذاری شود.

گفته می شود كه در تاریخ آفریقا فقط چند نفر بودند كه به صورت دموكراتیك انتخاب شدند و با میل و اراده خود از دفتر ریاست جمهوری بیرون آمدند و ماندلا با این كارش مصمم بود كه اولین كسی باشد چه در آفریقای جنوبی و چه در كل قاره افریقا این كار را می‌كند.

رفتار ماندلا در مقام رییس جمهوری و در اوج قدرت و محبوبیت نیز توام با مدارا و همزیستی با دشمنان دیروزش و مخالفان امروزش بود.

ماندلا با درك شرایط و گذشتی زیاد و از سرآزادگی ، دكلرك رییس جمهوری پیشین را به عنوان معاون خود برگزید و حتی دادستان سابق این كشور را بركنار نكرد و تلاش كرد تا با فراهم آوردن حداكثر مشاركت و وحدت ، «راه دشوار آزادی» را همچنان طی و در ابعاد جدیدتری تعریف كند.

وی به پاس تلاش هایش در راه مبارزه با تبعیض نژادی ‘ بی عدالتی و فقر در سال 1993 میلادی همراه با 'اف دبلیو دكلرك ' موفق به كسب جایزه صلح نوبل شد.

نلسون ماندلا بدنبال سالها مبارزه و فعالیت سیاسی ، در سال 2004 میلادی از جهان سیاست كناره گرفت.

ماندلا حتی بعد از بازنشستگی به عنوان یكی از سخنگویان برجسته صلح و حقوق بشر در دنیا ؛ همواره از منتقدان جدی اقدامات یكجانبه گرایانه و نامشروع دولت های بزرگ از جمله امریكا بوده است.

وی در سال 1388 در جریان دریافت جایزه ' صلیب سرخ' در لندن و در برابر مقامات بسیاری از كشورهای جهان با انتقاد از سیاست های تونی بلر و جورج بوش در قبال عراق گفت : قرن 21 كه بسیاری امید داشتند قرن پیروزی صلح باشد ، چندان نوید بخش آغاز نشد.

وی اضافه كرد:' مشاهده اینكه رهبران جوان كشورهای پیشرفته به نحوی عمل می كنند كه برخی از شریفانه ترین اقدامات بشری را كه مشروعیت تاریخی دارند زیر سوال می برد، مرا به شدت رنج می دهد و نگرانی فوق العاده مرا برای آینده بر می انگیزد.'

ماندلا گفت: ما خود را ناگزیر دیدیم قویا علیه یكجانبه گرایی در سیاست بین المللی سخن بگوئیم. ما بطور خصوصی و در معرض عام اختلاف عمیق خود با تونی بلر نخست وزیر انگلیس و بوش رییس جمهوری امریكا را اعلام كردیم . اختلافاتی كه ما داریم ، بویژه در رابطه با جنگ عراق ، فقط اختلاف سیاسی نیست.

وی گفت: در جهانی كه چنین نابرابری عظیمی وجود دارد برای همزیستی قاعده مند باید به همكاری جهانی و رهیافت چندجانبه برای مشكلات و چالش ها امید بست. كنوانسیون ژنو و پیامدهای آن بیش از هرقراردادی اهمیت توافق بین المللی را به نمایش می گذارد.



*میراث ماندلا

به رغم گذشت هیجده سال از سرنگونی رژیم آپارتاید و كسب بسیاری از دستاوردهای مادی و معنوی و انسانی ، جانشیان ماندلا بر این باورند كه بخش هایی از آرزوهای وی هنوز تحقق نیافته است.

'جاكوب زوما ' رییس جمهوری افریقای جنوبی و رهبر حزب حاكم كنگره ملی افریقا امروز در نامه سرگشاده ای به 'نلسون ماندلا ' عنوان كرده كه به رغم گذشت سال ها از سقوط رژیم آپارتاید و كسب آزادی سیاسی هنوز آزادی اقتصادی در افریقای جنوبی به منصه ظهور نرسیده است.

وی دراین نامه بیان كرده است : ما با غرور به دمكراسی ، صلح و امنیت رسیدیم اما هنوز با چالش هایی چون فقر ، نابرابری و عدم اشتغال مواجه هستیم .

وی دراین نامه نوشته است: افریقای جنوبی در زمینه انتقال سیاسی عملكرد خوبی داشته است اما این امر در خصوص دیگر آرزوهای ماندلا در مورد ازادی اقتصادی كه در اولین خطابه اش در سال 1994 میلادی بیان داشت؛ صورت نگرفته است.

وی با اشاره به سخنانش در كنفرانس اخیر كنگره ملی آفریقا درباره مشكلات اقتصادی گفت كه ارزوی ماندلا قابل تحقق است در صورتی كه ما بایكدیگر فراتر از مرزهای نژادی ، طبقه و جنست كار كنیم.

جاكوب زوما در كنفرانس اخیر كنگره ملی افریقا عنوان كرده بود گرچه آپارتاید سیاسی از بین رفته اما همچنان اپارتاید اقتصادی در افریقای جنوبی ادامه یافته است.

'اپارتاید اقتصادی' اشاره به قدرت ونفوذ گسترده سفید پوستان افریقای جنوبی در صحنه اقتصادی این كشور دارد.

وی در این نشست گفت: به رغم گذشت هیجده سال بعد از فروپاشی نظام آپارتاید (تبعیض نژادی) در آفریقای جنوبی، سفید پوستان همچنان كنترل اقتصاد این كشور را در اختیار دارند.

به گفته زوما، ساختار اقتصاد آپارتاید در افریقای جنوبی در سطح گسترده ای دست نخورده باقی مانده و به همین دلیل اقتصاد كشور به سوی رشد اقتصادی و توزیع عادلانه بیشتر سیر تكاملی نداشته است.

رئیس جمهوری آفریقای جنوبی بیان داشت كه این وضع نتیجه مصالحه و سازش هایی است كه كنگره ملی آفریقا در آن زمان به رهبری نلسون ماندلا، مجبور شد در مذاكرات با قدرت حاكم سفید پوست وقت بپذیرد.

زوما گفت: حزب كنگره ملی آفریقا در آن زمان برای آنكه شرایط برای گذار به دموكراسی در كشور فراهم كند مجبور شد برای منافع ملی برخی امتیازات را به سفید پوستان حاكم بدهد.

رهبر حزب حاكم افریقای جنوبی تصریح كرد: در آن زمان دادن این امتیازات به سفیدپوستان به منظور تضمین ثبات و اعتماد اقتصادی كه كاملا در دست رهبران سفید پوست قرار داشت ؛ ضروری بود.

بگفته وی ؛ كنگره ملی آفریقا از این پس بایستی مالكیت بر بخش های اقتصادی را از حالت تبعیض نژادی در آورده و كنترل بر اقتصاد كشور را دموكراتیك كند و این كار با دادن اختیار و قدرت بیشتر به جامعه آفریقای جنوبی به ویژه به سیاه پوستان میسر است.

اما نلسون ماندلا به عنوان 'پدر بزرگ ' مردم افریقای جنوبی به نظر می رسد كه همچنان تلاش دارد كه خودش از این هیاهوهای حزبی و پرمناقشه كه ممكن است اكثریت سیاهپوست و اقلیت سقید پوست این كشور را به طور جدی رودروی یكدیگر قرار دهد ؛ دور سازد.

البته این رفتار ماندلا مبتنی بر شخصیت ویژه وی و دیدگاه های فرا جنسیتی و فرا نژادی اش است .

بدون تردید همین ویژگی ها اخلاقی و رفتاری سبب شده است كه وی علاوه بر مردم افریقای جنوبی اعم سیاهپوست و سفید پوست ؛ همچنان مورد احترام جهانیان باشد.

'یوهانس راو در' رییس جمهوری پیشین آلمان درباره شخصیت نلسون ماندلا گفته است: 'زندگی شما نشان می دهد كه یك شخص هم می تواند مسیر تاریخ را به طور قابل متنابهی تحت تاثیر قرار دهد و شما به مردم كشورتان این قدرت را دادید كه به طریق صلح امیز بر رژیم نژاد پرستی غلبه كنند.بیست و هفت سال زندان نتوانست شما را درهم بشكند و انسانیت شما را از شما برباید . شما دشمنان آزاردهنده تان را بخشیدید و سنگ بنایی برای یك سیاست واقعیگرا گذاشتید. جنوب افریقا یك نشانه امیدواری برای تمام مردم جهان شده است.

بنظر می رسد كه امسال نلسون ماندلا رهبر كاریزماتیك افریقای جنوبی همانند چند سال گذشته بدور از هرگونه اجتماع و هیاهویی ، سالگرد تولدش را تنها در كنار خانواده اش سپری خواهد كرد.

وی 'با توجه به تعهدش به آِینده ' بدون هیچ شكایتی، همه مردم را به انجام یك 'كار خوب ' دعوت كرده است.

این درخواست ماندلا هم اینك در سراسر آفریقای جنوبی به صورت یك شعار درامده است .

مركز یادبود نلسون ماندلا از مردم آفریقای جنوبی و نیز سایر ملل جهان خواسته است كه به مناسبت احترام به 67 سال مبارزه ماندلا ، 67 دقیقه از عمرشان را برای یك 'كار خوب ' اختصاص دهند.

ماندلا گفته است: من باور دارم ... كه همیشه كافي نیست كه توسط دیگران بخشیده شویم، گاهي باید یاد بگیریم كه خودمان هم خودمان را ببخشیم.

1552 ** 1917