استفاده گسترده از شیر خشك و غذاهای كودك در ایام پس از جنگ جهانی دوم بخصوص در كشورهای توسعه یافته رشد چشمگیری یافت كه همین امر، باعث نگرانی جوامع جهانی گردید.
شیر مادر از مواد مغذی موجود در دستگاه گردش خون و ذخایر بدنی مادر تشكیل شده است. همچنین دارای مقادیر مشخص و دقیقی از چربی، شكر، آب و پروتئین می‌باشد كه برای رشد و تكامل نوزاد كاملا ضروری است.
شیردهی باعث بهتر شدن سلامتی مادر، مانع از مبتلا شدن به بیماری‌های مختلف، كاهش هزینه مراقبت‌های پزشكی و هزینه‌های شیردهی می‌شود.
ترویج تغذیه با شیر مادر و افزایش آگاهی عموم از خواص منحصر به فرد این ماده ارزشمند غذایی در سلامتی كودك و حفظ و تداوم شیردهی مادران، نیازمند گامی بزرگ و اساسی بود. بر همین اساس، در اول اوت 1990میلادی سازمان بهداشت جهانی با همكاری یونیسف طی اجلاسی در شهر 'فلورانس' ایتالیا، بیانیه ای را در تداوم، ترویج و حمایت از تغذیه با شیر مادر به امضا رساند.
در این بیانیه بر اهمیت تغذیه نوزاد با شیر مادر در شش ماهه نخست زندگی و تاثیر آن بر تندرستی كودك و مادر تاكید شده است.
سرپرست شبكه بهداشت شهرستان فیروزكوه در این رابطه اظهار داشت: سال هاست كه نقش اساسی تغذیه با شیر مادر در رشد و سلامت كودكان و همچنین سلامت مادران شناخته شده است.
دكتر 'فریبا ملاجعفری' گفت: این ماده مغذی به تنهایی در شش ماه نخست تولد برای شیرخوار كافی است و در شش ماه دوم تولد انرژی لازم 50 درصد از شیر مادر و 50 درصد از تغذیه تكمیلی تامین می شود.
وی افزود: باید به همه مادران گفته شود كه قادر به شیر دادن هستند و بایستی این باور به آنان تفهیم گردد، از طرف دیگر حمایت جامعه از زنان و حمایت خانواده از مادران اهمیت ویژه ای دارد.
ملاجعفری خاطرنشان كرد: نكته مهم دیگر آموزش كاركنان بیمارستان ها و مراكز درمانی است كه بتوانند پاسخگوی مادران به گونه صحیح باشند، چون اگر نا آگاهانه به سوال مادری پاسخ داده شود بدآموزی، مصیبت بار خواهد بود.
در آیه 14 سوره مباركه 'لقمان' خداوند در توصیف مقام مادر شیرده بعد از شكر گذاری خالق شكر گذاری مادر توصیه شده است.
همچنین در آیه 133 سوره 'بقره' مدت شیر دادن دو سال تمام ذكر شده است و
اكنون بعد از هزار و 400 سال سازمان بهداشت جهانی (WHO) مدت دو سال شیر مادر را تاكید كرده است.
كاهش عفونت های گوارشی بخصوص اسهال و استفراغ، كاهش عفونت های تنفسی، كاهش عفونت های ویروسی، باكتریال و قارچی، رشد و تكامل مطلوب شیر خوار، پاسخ به ایمونیزاسیون و . . . از جمله مزایا و فوائد تغذیه با شیر مادر می باشند.
سازمان بهداشت جهانی و آكادمی پزشكی اطفال آمریكا روی ارزش بالای شیردهی برای مادر و كودك تأكید می‌كنند. هر دو سازمان تغذیه انحصاری كودك با شیر مادر تا شش ماهگی و بعد از آن شیردهی به همراه غذاهای دیگر را برای حداقل یك سال و تا دو سال و بیشتر پیشنهاد می‌كنند.
همگام با تشخیص برتری شیردهی و تاكید روی آن، مراجعی نظیر سازمان بهداشت جهانی، آكادمی پزشكی اطفال آمریكا، اتحاد جهانی اقدام برای شیردهی و بسیاری از مراجع دولتی و غیر دولتی دیگر روی اطلاع رسانی برای فواید بسیار شیردهی برای نوزاد و مادر كار می‌كنند.
از جمله این فواید برای نوزاد می‌توان به مقاومت بیشتر در برابر امراض گوناگون شامل بیماری اسهال، عفونت دستگاه تنفسی فوقانی، عفونت‌های دستگاه ادراری، كاهش شدید عفونت دستگاه تنفسی، محافظت در برابر سندرم مرگ ناگهانی نوزاد، هوش بالاتر، دیابت كمتر، چاقی كمتر در دوران كودكی، گرایش كمتر برای توسعه بیماری‌های آلرژیك، عفونت‌های كمتر روده‌ای در نوزادان نارس و تاثیرات بهداشتی دراز مدت دیگری همانند كاهش بیماری سلیاك، سرطان پستان و بیماری‌های قلبی عروقی اشاره كرد.
از سوی دیگر، فوایدی كه برای مادر مشخص شده است و پایدار می‌باشد شامل كاهش وزن بعد از زایمان، خطر ابتلای كمتر به سرطان پستان، سرطان تخمدان و سرطان آندومتر، دوباره معدنی سازی استخوان ها، خطر كمتر ابتلا به روماتیسم مفصلی و . . . می‌باشد.
همچنین مصرف 'آغوز' یا 'كلستروم' توسط نوزاد ضروری می باشد. آغوز شیری است كه در چند روز نخست پس از زایمان ترشح می شود و با وجود اینكه حجم كمی دارد، برای تامین نیازهای كودك كافی است و دارای موادی است كه كودك را در مقابل بیماری ها و عفونت ها مقاوم می كند. این شیر خواص ضد میكروبی و ضد ویروسی قوی دارد و مقاومت بدن نوزاد را در مقابل بیماری ها بالا می برد.
گفتنی است ۱۰ تا ۱۷ مرداد ماه در ایران هفته ترویج تغذیه با شیر مادر نامگذاری شده است. سازمان جهانی بهداشت این روز را با عنوان 'تغذیه با شیر مادر در ساعات نخست زندگی از یك میلیون مرگ نوزاد در سال می‌كاهد' نامگذاری كرده است.
تهرام/8142/1497/1275
استان تهران- فيروزكوه- شير مادر مقوي ترين نوع شير براي نوزاد انسان است و اگرچه تمامي خواص آن شناخته نشده اما داراي مقادير مشخص و دقيقي از چربي، شكر، آب و پروتئين مي‌باشد كه براي رشد و تكامل نوزاد كاملا ضروري است.
