دكتر 'محمودرضا اشرفی' روز دوشنبه در گفت و گو با خبرنگار اجتماعی ایرنا افزود: یك سوم مراجعه كنندگان به متخصصان مغز و اعصاب را بیماران دچار عقب ماندگی های ذهنی تشكیل می دهند.
وی خاطرنشان كرد ناتوانی یا كم توانی ذهنی یا ناتوانی عقلانی یكی از اختلالات تكاملی دوران كودكی در اعمال شناختی مغزی است.
این فوق تخصص مغز و اعصاب در ادامه به بیان معیارهای تشخیصی عقب ماندگی ذهنی پرداخت و گفت : این اختلال از میزان ضریب هوشی شناسایی شده و معمولا به افرادی كه دارای ضریب هوشی زیر 70 باشند، اطلاق می شود.
اشرفی افزود: ضریب هوشی معمولی بین 90 تا 110 و ضریب هوشی مرزی بین 70 تا 90 است.
وی تصریح كرد معیار دیگر برای شناسایی افراد مبتلا به ناتوانی های عقلانی این است كه فردی در حداقل دو مهارت ارتباطی بطور مثال در نظافت و بهداشت خود مشكل داشته باشد.
این فوق تخصص مغز و اعصاب افزود: همچنین سن شروع اختلال ناتوانی ذهنی ، كمتر از 18 سال است.
اشرفی گفت: كودكان یا نوجوانان دچار مشكل ذهنی از نظر میزان بهره هوشی به چهار دسته عقب ماندگی خفیف با ضریب هوشی 50 تا 70 ، عقب ماندگی متوسط با ضریب هوشی 36 تا 50 متوسط، عقب ماندگی شدید با ضریب هوشی بین 20 تا 35 و عقب ماندگی عمیق و گسترده با ضریب هوشی كمتر از 20 ، طبقه بندی می شوند.
وی با اشاره به اینكه علل عقب ماندگی ذهنی نیز گروه های مختلفی تقسیم بندی می شوند، گفت : تقریبا عامل عقب ماندگی 60 تا 80 درصد كودكان به شرایط قبل از تولد آنان برمی گردد.
معاون آموزشی مركز طبی كودكان افزود: علل قبل از تولد خود به دو دسته ژنتیك و غیرژنتیك تقسیم می شود؛ كودكان براثر بیماری های ژنتیكی كروموزومی مانند ' منگولیسم' و بیماری ژنتیك غیركروموزومی مانند 'سندرم های پوستی و عصبی' دچار عقب ماندگی ذهنی می شوند.
اشرفی اظهار داشت: عوامل غیرژنتیكی نیز مانند عفونت های مادر در دوران حاملگی ، مسمومیت حاملگی، مصرف دارو و تابش اشعه به مادر در دوران بارداری ، كمبود تیروئید در مادر و مصرف سیگار یا الكل در دوران بارداری نیز منجر به ابتلای كودك به عقب ماندگی ذهنی خواهند شد.
وی ادامه داد: زایمان زودرس یا ضربه ای كه به سر نوزاد وارد می شود از همان زمان شروع زایمان تا یك ماه پس از تولد 10 درصد علل عقب ماندگی در كودكان را تشكیل می دهند.
فوق تخصص مغز و اعصاب خاطرنشان كرد مننژیت و عفونت ، سوء تغذیه ، محرومیت از محبت خانواده به ویژه مادر و مسمومیت با سرب پس از تولد از دیگر عوامل ابتلا به عقب ماندگی ذهنی به شمار می روند.
**پیشگیری از عقب ماندگی ذهنی
اشرفی گفت: در مواردی می توان از ابتلا به عقب ماندگی ذهنی كودك پیشگیری كرد بطور مثال زنان پس از سن 35 سالگی بهتر است زایمان نداشته باشند چون احتمال ابتلای كودك آنان به سندرم داون -نوعی بیماری ذهنی- زیاد است.
وی افزود: جلوگیری از بارداری در صورت وجود سابقه بیماری های ژنتیك مانند سندرم های پوستی و عصبی ، سقط نوزادان معیوب با توجه به مسایل شرعی، پرهیز از مصرف الكل و سیگار در دوران بارداری و مراقبت از بیماری های دوران بارداری مانند مسمومیت حاملگی از جمله راهكارهای پیشگیری از تولد نوزاد عقب مانده ذهنی، به شمار می رود.
این فوق تخصص مغز و اعصاب تصریح كرد مسمومیت با سرب نیز در كودكان قابل پیشگیری است ؛ كودكان باید از نقاط پر ترافیك دور باشند .
اشرفی افزود: برخی از كودكان نیز از طریق كندن رنگ دیوار دچار مسمومیت با سرب می شوند بنابراین باید با رنگ تماس نداشته باشند.
**درمان عقب ماندگی ذهنی
این فوق تخصص مغز و اعصاب گفت: اگر ضریب هوشی كودك پایین باشد دیگر نمی توان كاری كرد كه ضریب هوشی او اضافه شود اما داروهایی وجود دارد كه موجب افزایش تقریبی تمركز حواس می شوند.
اشرفی افزود: اگر به مسایل تغذیه ای و عاطفی كودك نیز توجه شود مقداری بر میزان هوش او تاثیر دارد.
وی یادآور شد مساله مهم در یادگیری افراد غیر از هوش، پشتكار است و این مساله از اهمیت فراوانی برخوردار است، والدین باید به مساله یادگیری فرزندان خود توجه فراوانی داشته باشند.
اجتمام**9185 1568
تهران - فوق تخصص مغز و اعصاب كودكان و معاون آموزشي مركز طبي كودكان گفت: مشكلات ذهني، بيماري شايعي در بين مردم است بطوريكه يك تا سه درصد افراد جامعه دچار كم تواني ذهني و عقلي هستند.
