مجموعه تلویزیونی عملیات 125 با محوریت آتش نشان های كشورمان از این جمله به حساب می آید كه این روزها سری سوم آن در حال پخش از شبكه تهران است.
شغل آتش نشانی به واسطه رودررویی با سوانح مختلف به خودی خود دارای جذابیت های مختلف برای تولید آثار نمایشی است چرا كه اتوماتیك وار مخاطب را مجذوب خود ساخته و حس همذات پنداریشان را برمی انگیزاند.
'بهروز افخمی' كه مجموعه مهمی همچون:كوچك جنگلی را هم در كارنامه اش دارد،در سری نخست عملیات 125،چند جوان داوطلب آتش نشانی را محور قرار داده و در هر قسمت وارد زندگی خصوصی هریك از آنها می شد.
فرمولی بسیار رایج در سریال سازی كه به مرور مخاطب را وارد قصه كرده و علاقه آنها به قهرمان های داستان را افزایش می بخشد. برخی از این شخصیت ها مانند جوانی از طبقه مرفه كه قصد ازدواج با زنی مطلقه را با وجود مخالفت های مادرش دارد و یا آن دیگری كه به دخترعمویش با وجود مخالفت های عمو علاقمند شده،از حمله داستانك های جذاب و دلنشین سری اول هستند كه با طرافت خاصی به تصویر كشیده شده اند.
افخمی برای شوخ و شنگ تر شدن فضای سریال،شخصیتی دوست داشتنی به نام 'حسین لطیفی' را با استفاده از كلیشه های رایج پایین شهری خلق كرده كه در بسیاری از لحظات از تلخی كار كاسته و مخاطب را به تنفسی كوتاه دعوت می كند.
در سری نخست بیشتر روی شخصیت ها و روابط میان آنها كار شده و كمتر به بخش عملیاتی
آن توجه نشان داده شده است. افخمی برای هریك از داوطلبین داستانكی را طراحی كرده كه برخی از آنها تكان دهنده از كار درآمده و مخاطب را به شدت تحت تاثیر قرار می دهد.
برای نمونه می توان از جوانی یاد كرد كه علاقه غیر طبیعی اش به دختری جوان،كارش را به اعتیاد كشانده و در نهایت نیز از آتش نشان شدن بازمی ماند.
شخصیت عنایت آتش نشان در شرف بازنشستگی نیز یكی از ستون های فیلمنامه سری نخست است كه با الگوبرداری از سینمای كلاسیك خلق شده و شباهت های بسیار به قهرمان های تنهای سینمای وسترن -گونه مورد علاقه افخمی- دارد.
شكل رابطه او با دیگر همكارانش نیز از دیگر مواردیست كه عنایت را از دیگران متمایز ساخته و به شخصیتی چندلایه تبدیل كرده است.
درحقیقت آنچه كه سری نخست عملیات 125 را در ذهن مخاطبانش ماندگار ساخته،همانا فیلمنامه درخشان آن بوده كه با تمركز روی شخصیت ها و نه صرفا حوادث شكل گرفته است.
عنصر مهمی كه در سری های بعدی چندان رعایت نشده و فیلمنامه نویسان برای جذاب تر شدن كار به خلق صحنه های اكشن توجه بیشتر نشان داده و از پرداخت بهتر شخصیت ها غافل شده اند.
در هفته های اخیر كه سری سوم این مجموعه به كارگردانی مسعود آب پرور روی آنتن رفته ، شاهد مجموعه ای پرحادثه و استاندارد با صحنه های بدلكاری جذاب هستیم كه برای مخاطب عام جذابیت های بسیار دارد.
آب پرور در این سری چندان توجهی به زندگی خصوصی آتش نشان های جوان نشان نداده و صرفا از آنها در عملیات های مختلف بهره گرفته است.
در حقیقت شخصیت های یاد شده داستان را پیش نبرده و از حوادث مختلف برای این امر استفاده شده است. با این حال برخی داستانك ها مانند:دزدیدن مرد بدهكار و مقروض و انداختنش در صندوق عقب كه به تصادفی مرگبار ختم شده،خوب از آب درآمده و مخاطب را با قصه درگیر می سازد.
گروه جلوه های ویژه عملیات 125 با توجه به گستردگی حجم كار،عالی ظاهر شده و از حد استانداردهای تلویزیون ایران در این باب فراتر رفته اند.به خصوص جلوه های ویژه میدانی كه حجم بسیاری از كار را پوشش داده و خوشبختانه تا به امروز نیز خبر ناگواری در این رابطه به گوش نرسیده است.
درنقطه مقابل جلوه های ویژه رایانه ای كار آنچنان كه باید از كار درنیامده كه البته بخش مهمی از آن به كمبودهای بسیار در این رشته در سینما و تلویزیون بازمی گردد. با این حال نمونه های خوبی هم در این رابطه سراغ داریم كه برای نمونه می توان به صحنه اتصال برق با تینر موجود در سطل در آخرین قسمت پخش شده آن اشاره كرد.
آب پرور كه بخش مهمی از تمركزش را روی وجوه تكنیكی كار گذاشته،تقریبا از همان بازیگران سری های قبلی بهره گرفته و تغییر چندانی در آن اعمال نكرده است.اما نتیجه كار چندان مطلوب نبوده و بازیگران در اغلب موارد قادر به ایجاد حس همذات پنداری در مخاطب نشده اند.
این اتفاق در رابطه با شخصیتی همچون:عنایت و حسین لطیفی هم رخ داده و این دو تنها به تكرار خود مشغولند. از این منظر آب پرور ناموفق نشان داده و ظرافت های بهروز افخمی در كار با بازیگر را ندارد.
تولید مجموعه هایی پرهزینه و دشوار مانند:عملیات 125 كه گوشه هایی از رشادت آتش نشان های كشورمان را به تصویر می كشد،امر پسندیده ایست كه می تواند الگویی كارآمد برای سایر شبكه های تلویزیونی باشد.
فراهنگ(5)**9173**
تهران-شكل گيري مجموعه اي تلويزيوني براساس يك شغل خاص كه براي مخاطب جذابيت بسيار دارد،امر رايجي بوده كه سيما نيز از اين قاعده جدا نيست.
