به گزارش ایرنا، سالانه تعداد زیادی از هموطنان ما در اثر مسمومیت با گاز مونوكسید كربن جان خود را از دست داده و یا دچار معلولیت‌های ذهنی و روانی ناشی از آن می‌شوند؛ نتایج مطالعات آماری متاسفانه بیانگر آنند كه امروزه با روند رو به رشد این مسمومیت روبرو هستیم.
با توجه به سرمای هوا شهروندان راه های تهویه هوا مثل پنجره ها و دریچه های كولر و درها را نیز می بندند و در نتیجه عمل تهویه هوا به درستی انجام نمی شود و در اثر سوختن ناقص و وجود گازهای مضره خصوصا گاز CO در محیط در افراد، مسمومیت ایجاد می شود كه اصطلاحا به آن 'گازگرفتگی' می گویند.
بسیاری از مردم تصور می كنند پدیده 'گازگرفتگی' و ایجاد گاز CO تنها در اثر سوختن ناقص زغال چوب ایجاد می شود و برای همین بسیاری به این گاز كشنده نام داده اند، در صورتی كه این گاز در اثر سوختن ناقص هر ماده سوختنی ممكن است ایجاد شود.
اصولا خفگی ها از كاهش قابل ملاحظه میزان اكسیژن در بدن ناشی می شود؛ پس از قرارگیری در معرض گاز مونوكسید كربن، این ملكول جانشین ملكولهای اكسیژن خون شده و در نتیجه بدن با كمبود اكسیژن و عوارض آن مواجه می شود.
گاز منواكسید كربن دارای ویژگی هایی از جمله بدون بو، غیرمحرك و بی رنگ است؛ این گاز به سرعت در هوا پراكنده شده و در هوا لایه ای تشكیل نمی دهد و قدرت انفجار و احتراق ندارد.
مسمومیت با گاز منوكسید كربن، قابل درمان است ولی اگر به موقع تشخیص داده و درمان نشود منجر به مرگ فوری فرد مسموم می شود؛ باید توجه داشت كه اگر فردی در اثر ابتلا به مسمومیت با گاز مونوكسید كربن جان خود را از دست ندهد ممكن است دچار نواقص عصبی و روانی پیشرفته نظیر فلج عضوی یا اختلال قوای مغزی شود.
در صورتی كه فرد از علایم اطلاعی نداشته باشد ممكن است علایم مسمومیت با گاز را یك بیماری تصور كرده و نتواند از مهلكه بگریزد.
مسمومیت باسرعت و مدت تنفس در ارتباط بوده در صورتی كه حدود 50 تا 60 درصد هوای تنفسی از این گاز اشباع شود خطر مرگ ظرف مدت پنج تا ده دقیقه عارض خواهد شد؛ بسته به شدت مسمومیت و حاد و مزمن بودن، علایم سردرد و سرگیجه، خواب آلودگی، تاری دید و تحریك پذیری، ضعف عضلانی شدید خصوصا در پاها، درد شكمی تهوع و استفراغ، تنگی مردمك چشم ها، گلی رنگ شدن پوست، تاولهای شبیه سوختگی و در نهایت تشنج، بیهوشی و اغما بروز خواهد كرد.
ممكن است مسمومیت خود را در مرحله اول با علایم درد قفسه صدری در افراد مبتلا به بیماری قلبی نشان دهد.
از خواص عجیب این گاز این است كه پس از مسمومیت در حالیكه فرد می خواهد از محیط بگریزد به علت كاهش قدرت عضلانی موفق به این عمل نخواهد شد.
شهروندان باید در صورت مشاهده علایم ذكر شده فورا شخص مصدوم را از محیط آلوده به فضای باز منتقل كرده و بلافاصله با اورژانس 115 تماس بگیرید.
توصیه های زیر را جدی بگیرید:
اگر در حین كار و مطالعه(بدون علت) دچار سردرد شدید، اگر سن شما در حدود میانسالی بوده و مدتی قبل سكته قلبی كرده اید و اخیرا(بدون فعالیت) و علت خاصی دچار دردهای سینه ای می شوید و اگر مدتی است در چند نفر از اعضای خانواده شما حالتهای شبیه سرماخوردگی نظیر بدن درد، سردرد، استفراغ و كوفتگی عضلانی ایجاد شده است، حتما باید به مسمومیت منواكسید كربن فكر كنید و در ابتدا تهویه مناسب را در آن مكان برقرار كنید، در صورت تداوم علایم ذكر شده برای چند روز متوالی با پزشك خود مشورت كنید.
اطفال(به دلیل تعداد تنفس بیشتر نسبت به افراد بالغ)، افراد مسن(به دلیل عدم گردش خون نامناسب)، افراد با سابقه بیماری قلبی و خانم های باردار و جنین داخل رحم(با خطر مرگ بیشتر جنین) جزو افراد در معرض خطر بالا هستند.
معاون مركز مدیریت و حوادث پزشكی قم در این زمینه به خبرنگار ایرنا گفت: در اوایل آذرماه جاری پرسنل این مركز به 14 نفر در بخشهای خلجستان و سلفچگان كه بر اثر مسمومیت با گاز co دچار كاهش هوشیاری شده بودند، خدمات درمانی سرپایی یا انتقال به مراكز درمانی سطح شهر اریه دادند.
'مهدی فراهانی' با تاكید بر رعایت نكات ایمنی در فصل سرما و آگاهی شهروندان از علایم اولیه مسمومیت با گاز مونوكسید كربن، افزود: ساعت 22 و 44 دقیقه 13 آبان ماه امسال نیز بر اثر مسمومیت با گاز منواكسید كربن در بخش جعفریه متاسفانه یك نفر جان خود را از دست داد و سه نفر دیگر نیز دچار مسمومیت شدند.
اقدامات پیشگیری كننده و نكات مهم ایمنی:
1. هرگز از بخاری ها، آبگرمكن ها و كلا وسایل گرمازای فرسوده و مستعمل و یا بدون دودكش و یا دارای دودكش نامناسب و غیر استاندارد(با قطر كم) استفاده نكنید.
2. هرگز از بخاریهای گازی بدون دودكش در مكانهای بسته استفاده نكنید.
3. از بكار بردن و استفاده وسایل گازسوز(خوراك پزی، علاالدین و والور) در فضای بسته و محدود نظیر رختكن حمام كه تهویه كافی ندارد جهت گرم كردن استفاده نكنید.
4. از تهویه مناسب در آشپزخانه، حمام و پاركینگ استفاده كنید و در صورت عدم امكان استفاده از سیستم تهویه، حداقل یك پنجره كوچك دایمی جهت تبادل هوا تعبیه كنید.
5. هر چند وقت یكبار از دودكش سر پشت بام ها بازدید بعمل آورده تا گرفتگی دودكش(ناشی از دوده یا لانه پرندگان) موجب سوختن ناقص و یا عدم خروج مناسب گازها نشود.
10. هرگز در فضای بسته گاراژ موتور اتومبیل را روشن نكنید.
11. از نصب وســایل گازسوز بویژه آبگرمكن در محوطه حمام و روشن كردن شعله های اجاق گاز در آشپزخانه جهت گرم نگه داشتن محیط داخل خانه جدا خودداری كنید.
12. هنگام روشن شدن بخاری و آبگرمكن به رنگ شعله توجه كنید(در صورت شعله نامناسب آنرا خاموش و به كارشناس اطلاع دهید).
13. تمام دودكش های پشت بام باید بوسیله كلاهك ضدباد (H شكل) مجهز بوده و حداقل یك متر از سطح بام دیوار جانبی بام فاصله داشته باشد.
14. هرگز مدت طولانی درون اتومبیل روشنی كه بـــخاری آن كار می كند و شیشه ها كاملا بسته می باشد، استراحت نكنید.
15. از هر اقدامی كه منجر به كاهش قطر لوله های دودكش و مجاری خارجی دود می شود، جدا خودداری شود.
16. از قرار دادن لوله دودكش بخاری در سطل آب جدا خودداری شود، زیرا گازهای خروجی با آب قابل تركیب نبوده و به سرعت از درون آب خارج خواهد شد.
17. اگر فضای خود را با شوفاژ و سیستم حرارت مركزی گرم می كنید درزبندی و بستن منافذ به منظور جلوگیری از اتلاف حرارتی بلامانع می باشد.
18. شومینه مشترك برای چند واحد در صورت كوچك بودن سایز مجرای خروجی و لوله كشی آن باعث برگشت دود از شومینه روشن طبقات پایین به داخل آپارتمان در شومینه خاموش طبقات بالاتر می شود.
19. درون خانه، به خصوص در محل خوابتان دستگاه هشدار مونوكسید كربن نصب كنید.
20. دودكش وسایل گازسوز در محل عبور از شیشه های پنجره نباید مستقیما با شیشه در تماس باشد، زیرا در چنین صورتی امكان شكستن شیشه در اثر حرارت و لق شدن و افتادن دودكش وجود دارد.
21. در صورتی كه دودكش از پنجره به بیرون هدایت شده است باید دارای حداقل یك متر ارتفاع عمودی از محل خروج از پنجره باشد.
22. انتهای دودكش های توی كار باید حداقل 60 سانتیمتر از سطح پشت بام بالاتر باشد.
23. بخش عمودی خروجی دودكش حداقل بایستی سه برابر بخش افقی در نظر گرفته شود و حداقل ارتفاع بخش عمودی نبایستی از یك متر كمتر باشد.
24. از قراردادن قطعات لوله دودكش بصورت لب به لب خودداری كنید و حتما از دودكش های نوع نر و ماده كه باعث آب بندی در محل اتصال و عدم خروج گازهای حاصل از احتراق خواهد شد استفاده كنید.
شهروندان در صورت داشتن هرگونه سوال و راهنمایی در خصوص خفگی با گاز منواكسیدكربن می توانند با شماره 6162644 معاونت غذا و داروی دانشگاه علوم پزشكی قم بصورت شبانه روزی و رسیدگی به شكایات دارویی 6706443 تماس بگیرند. ك/4
/7404/ 380/
قم ـ با توجه به شروع فصل سرما و افزايش استفاده از وسايل گرمايشي توجه به نكات ايمني و استفاده از وسايل گرمايشي و اتصالات استاندارد ضامن سلامتي شهروندان خواهد بود.
