امكانات فناوری پزشكی كه امروزه در دسترس زوج ها قرار گرفته آنها را به كوششی بی پایان و خستگی ناپذیر واداشته تا برای خود فرزندی بیابند و خوشبختی را بهتر در قاموس زندگی معنی كنند.
آمارها متفاوت است ولی برخی می گویند ناباروری در ایران به شدت رشد داشته است ،به طوریكه از هر 10 زوج 2 زوج نابارور هستند ،شاید رقم واقعی كمتر یا بیشتر از این باشد ولی با این وجود علتهای زیادی برای این موضوع عنوان می شود .
*** بیماریهای عفونی، دلیل ناباروری مردان
مسئول آزمایشگاه مركز باروری و ناباروری اصفهان با اشاره به دلایل مختلف ناباروری مردان در گفت و گو با ایرنا تصریح كرد: بیماریهای عفونی دوران جوانی مانند اوریون و عدم مراقبت در قبال آن یكی از مهمترین این عوامل است.
نصر اصفهانی افزود: اگر پسری در دوران نوجوانی یا جوانی مبتلا به اوریون شود اما استراحت و مراقبت كافی درباره آن نداشته باشد سلولهای باكتری اوریون، سلولهای زاینده اسپرم را از بین می برند و منجر به كاهش قدرت باروری می شوند.
وی یكی دیگر از عوامل ناباروری مردان را بیماریهای مقاربتی دانست و تصریح كرد: این بیماری كه بیشتر در كشورهای خارجی شیوع دارد منجر به انسداد لوله در مردان و زنان می شود.
این كارشناس ادامه داد: این بیماری در كشور ما هم وجود دارد و رو به رشد است.
نصر اصفهانی، بهداشت ناباروری را نیز از عوامل موثر در این زمینه برشمرد و تصریح كرد: این مساله مانند بیماری 'واریكوسل' ( گشاد شدن رگهای بیضه ) در بین درصدی از جامعه اتفاق می افتد كه اگر به موقع درمان شود مشكل بیمار قابل حل است.
وی با اشاره به اینكه حدود 16 درصد از مردان جوان ما به این بیماری مبتلا هستند افزود: اگر پسران در دوران دبیرستان و دانشگاه معاینه صحیح شوند از ابتلا به بیماری واریفوسل پیشگیری می شود.
وی بیماریهای ژنتیكی، عوامل محیطی و آلاینده ها را نیز در نابارور شدن مردان موثر دانست و گفت: نوع شغل مردان نیز در ناباروری آنها تاثیر دارد.
به گفته وی برخی مشاغل مانند نانوایی و رانندگی به دلیل گرمای زیادی كه به بیضه مردان می رسد، نشستن زیاد مانند هنگام استفاده از رایانه، فعالیت در آزمایشگاه ها، مراكز شیمیایی و رنگسازی و در معرض امواج الكترومغناطیسی یا دكل های برق فشار قوی قرار داشتن نیز در ناباروری مردان تاثیر می گذارد.
نصر اصفهانی تصریح كرد: هرچند احتمال مستعد بودن افراد نیز در این زمینه نقش دارد به طوریكه ممكن است فردی مستعد نابارور شدن بخاطر این مسائل باشد یا نباشد.
*** تنبلی تخمدان، شایعترین عامل ناباروری زنان
مسئول آزمایشگاه مركز باروری و ناباروری اصفهان، شایعترین عامل ناباروری زنان را بیماری 'تنبلی تخمدان' (PCO) دانست و گفت: در این بیماری، فلوكول ها ( تخمكهای داخل حفره) در تخمدان رشد نمی كنند.
نصر اصفهانی یكی از مهمترین دلایل ابتلای زنان ایرانی به این بیماری را تغییر برنامه غذایی آنها عنوان و اضافه كرد: خوردن غذاهای با كربوهیدرات بالا منجر به افزایش ترشح انسولین و اثر منفی بر روی تخمدانها می شود.
وی با بیان اینكه این بیماری در 30 سال گذشته روند رو به رشدی در كشور پیدا كرده است اظهار كرد: بیشتر زنان مبتلا به این بیماری به دلیل پرخوری یا تغذیه ناسالم، چاق هستند و موهای زاید بیش از حد دارند.
وی تصریح كرد: برای درمان این بیماری باید به دارو درمانی، ورزش و تغذیه مناسب روی آورد.
این پژوهشگر یكی دیگر از عوامل ناباروری زنان را بیماری ' آندومتریوز ' دانست و گفت: در این بیماری با رشد غیرطبیعی بافت رحمی در داخل شكم مواجه هستیم كه منجر به نازایی می شود.
وی روند پیشرفت این بیماری در كشور را نیز رو به رشد عنوان و اضافه كرد: عوامل مختلفی از جمله آلودگی محیطی، دیر ازدواج كردن، بارداری در سنین بالا، استفاده از ظروف پلاستیكی، یكبار مصرف و غذاهای كنسرو شده، مواد نگهدارنده و تزریق هورمون‌ها به دام و طیور در این زمینه نقش دارد.
نصر اصفهانی، یكی از مهمترین عوامل نازایی یا دیربچه دار شدن زوجین را ازدواج دیرهنگام دانست و گفت: با افزایش سن زنان، ذخیره تخمدان و در نتیجه شانس بارداری آنها كاهش می یابد.
وی بهترین سن بارداری برای زنان را زیر 35 سال اعلام كرد و افزود: در زنان بالای 35 سال ، شانس بارداری نسبت به زنان زیر این حد سنی حدود یك چهارم كاهش می یابد.
*** میكروانجكشن، بیشترین روش استفاده شده برای باروری
نصر اصفهانی، میكرواینجكشن یا تزریق اسپرم داخل تخمك (ICSI ) را بیشترین روش استفاده شده در این مركز بویژه برای درمان ناباروری مردان عنوان كرد و گفت: در این روش اسپرم در محیط آزمایشگاه داخل یك تخمك تزریق ، داخل رحم منتقل شده، به دنبال آن لقاح و تقسیم سلولی صورت می گیرد و جنین تشكیل می شود.
وی افزود: شانس لقاح در این روش بین 50 تا 70 درصد و شانس جنین گذاشتن بین 30 تا 40 درصد است.
وی با بیان اینكه برای درمان زوجهای نابارور ابتدا از روش میكرواینجكشن استفاده می شود اظهار كرد: در صورت عدم موفقیت در روش میكرو از روش لقاح آزمایشگاهی و انتقال جنین به داخل رحم (IVF) استفاده خواهد شد.
وی دیگر روش استفاده شده برای درمان ناباروری را تزریق اسپرم به داخل رحم (IUI) عنوان و اضافه كرد: برای درمان زنان بیشتر از دارو و درمان و برای درمان مردان بیشتر از روش میكرواینجكشن استفاده می شود.
*** رحم اجاره ای و اهدای تخمك، آخرین گزینه های بچه دار شدن
مسئول آزمایشگاه مركز باروری و ناباروری اصفهان گفت: در درمان زوجین نابارور تا حد امكان تلاش می شود كه از اسپرم و تخمك خود آنها برای باردار شدن استفاده شود اما اگر این روشها پاسخ نداد گزینه های دیگری مانند رحم اجاره ای، اهدای تخمك و اهدای جنین به كار گرفته می شود.
وی بیان كرد: قوانین و نظر مثبت بیشتر مراجع تقلید درباره این روشها در كشور وجود دارد.
نصر اصفهانی افزود:اگر زن تخمك نداشته یا كیفیت تخمك او نامناسب باشد می تواند از روش اهدای تخمك استفاده كند كه در این روش تخمك از سوی زنانی كه مطلقه یا بیوه باشند یا توسط زوجین معرفی شده یا خودشان به مركز باروری اصفهان مراجعه كرده باشند اهدا می شود.
وی تصریح كرد: در این روش صیغه محرمیت بین زن اهدا كننده تخمك و مرد خوانده شده و اسپرم مرد به تخمك اهدایی تزریق می شود.
مسوول آزمایشگاه مركز باروری و ناباروری اصفهان اظهار كرد:در حالتی كه رحم زن امكان نگهداری جنین را ندارد و سقط مكرر دارد از روش رحم اجاره ای استفاده می شود.
نصراصفهانی افزود:اگر مرد دارای اسپرم نباشد می توان روش جنین اهدایی را بكار برد كه این روش نیاز به مجوز دادگاه و اهدای نطفه و تخمك از سوی یك زوج دیگر دارد.
این كارشناس خاطرنشان كرد: اهدای اسپرم نیز یكی از روشهای درمان ناباروری است اما در ایران قانونمند نشده و علما درباره آن نظرات متفاوتی دارند.
وی با تاكید بر اینكه ایران دارای وضعیت بسیار خوبی در زمینه قوانین مربوط به اهدای تخمك و جنین است، گفت: مركز باروری اصفهان بدنبال این است كه راهكارهای دیگر مانند امكان اهدای جنین از خویشاوندان درجه یك نیز قانونمند شود.
به گفته وی بر اساس قانون ˈاهدای جنین به زوجین نابارور ˈ مصوب سال 1382 ، این كار باید به صورت محرمانه صورت گیرد به همین دلیل امكان دریافت جنین از خویشاوندان درجه یك وجود ندارد.
*** هزینه های درمان ناباروری، سنگین است
نصر اصفهانی با اشاره به هزینه بالای تجهیزات و داروهای درمان ناباروری گفت: 99 درصد تجهیزات و مواد پزشكی به كار رفته برای این درمان ، وارداتی و بیشتر از امریكا، كشورهای اروپایی و ژاپن است.
وی هزینه تمام شده برای داروها را بین 500 هزار تا یك میلیون تومان و هزینه عمل میكرواینجكشن را حدود یك میلیون و 200 هزار تومان اعلام و اضافه كرد:داروهای درمان ناباروری گران است و بیمه ها آنها را پوشش نمی دهد.
وی با بیان اینكه درمان نازایی تحت پوشش بیمه قرار ندارد تصریح كرد: اما در اروپا سه دوره اول درمان نازایی، بیمه می شود.
نصر اصفهانی با اشاره به اینكه با شدت گرفتن تحریم ها علیه ایران قیمت این داروها و تجهیزات تا دو برابر افزایش یافته است،تاكید كرد: كمك خیران در این بخش بسیار ضروری و موثر است.
*** دستاوردهای مركز باروری اصفهان
نصر اصفهانی كه بعنوان رییس پژوهشكده زیست فناوری جانوری پژوهشگاه رویان در اصفهان نیز فعالیت می كند با اشاره به دستاوردهای مركز درمان باروری و ناباروری اصفهان گفت: این مركز تا كنون به سه روش نوین برای درمان نازایی دست یافته است.
وی روش انتخاب اسپرم مناسب بر اساس میزان بار الكتریكی سطح آن را یكی از دستاوردهای این مركز دانست و افزود: بر اساس تحقیقات حاصل از این روش، هرچه اسپرم منفی تر باشد سالمتر است.
وی با بیان اینكه پیش از این اسپرم سالم فقط بر اساس دو معیار شكل ظاهری و حركت انتخاب می شد تصریح كرد: با استفاده از روش انتخاب اسپرم بر اساس بار الكتریكی منفی، شانس بارداری تا دو برابر افزایش می یابد.
وی با اشاره به اینكه این روش اكنون برای تعدادی از بیماران بكار گرفته شده است اظهار كرد: مطالعه بر روی این روش ادامه دارد و نتایج آن بزودی منتشر خواهد شد.
به گفته وی این روش اكنون در دنیا فقط توسط یك فرد استرالیایی و به گونه ای متفاوت اجرا می شود.
این پژوهشگر برتر ، روش دوم را فعال سازی مصنوعی تخمك عنوان و اضافه كرد: دستیابی به این روش با همكاری پژوهشگاه رویان و یك گروه فرانسوی صورت گرفت.
نصر اصفهانی با بیان اینكه اسپرم تعدادی از مردان ، قدرت خوبی برای فعال سازی تخمك زنان ندارد، اظهار كرد: در این روش و از طریق مواد در محیط آزمایشگاه به راهكاری برای رفع این نقیصه دست یافته ایم.
مسئول آزمایشگاه مركز باروری و ناباروری اصفهان گفت: دستاورد سوم این مركز نیز روش جداسازی اسپرم بر اساس حركت میكروفیلوئیت است.
وی با تاكید بر اینكه این روش نخستین بار در كشور در این مركز انجام شده است افزود: در روشهای معمولی از دستگاه سانترافیوژ برای جداسازی اسپرم استفاده می شود كه ممكن است به برخی اسپرم ها آسیب وارد كند اما در روش جداسازی بر اساس حركت میكروفیلوئیت این مرحله حذف می شود.
به گفته وی این روش نیز باعث افزایش شانس باروری بیمار خواهد شد.
*** 50 هزار جنین منجمد در مركز باروری اصفهان
رییس آزمایشگاه مركز باروری و ناباروری اصفهان همچنین از نگهداری 50 هزار جنین منجمد حاصل از لقاح آزمایشگاهی در این مركز خبر داد.
وی اظهار كرد: این جنین ها متعلق به بیش از 10 هزار زوج است كه برای درمان به این مركز مراجعه كرده اند.
نصر اصفهانی با بیان اینكه نگهداری جنین منجمد از سال 1372 در مركز باروری و ناباروری اصفهان آغاز شده است، افزود: این جنین های منجمد از پنج تا 12 سال عمر دارند.
وی گفت: در لقاح مصنوعی و آزمایشگاهی 10 تا 20 تخمك بارور می شود و در روشهای موجود یك یا دو تخمك به رحم مادر منتقل و مابقی منجمد می شود تا در سالهای آینده در صورت نیاز یا درخواست زوجین مورد استفاده قرار گیرد.
وی مزیتهای روش نگهداری جنین منجمد را جلوگیری از بیهوشی مجدد مادر، هزینه كمتر، جلوگیری از تحریك مجدد تخمك گذاری و حفظ شانس باردار شدن مادر دانست.
نصر اصفهانی گفت: از هر یكهزار جنین منجمد شده حدود 300 نوزاد متولد می شوند.
*** همكاری رویان با مركز باروری اصفهان
نصر اصفهانی از همكاری نزدیك و تنگاتنگ پژوهشگاه رویان با مركز باروری و ناباروری اصفهان گفت و تاكید كرد: این دو مجموعه تا كنون كارهای تحقیقاتی بزرگی به صورت مشترك انجام داده اند كه دستاورهای یادشده بخشی از نتایج آن است.
وی با بیان اینكه مركز باروری و ناباروری اصفهان روزانه با مراجعه تعداد زیادی از مردم از نقاط مختلف كشور و كشورهای خارجی روبرو است تصریح كرد: تعداد زیادی از این افراد ایرانیان مقیم خارج مانند امریكا، سوئد و اتریش هستند كه به دلیل هزینه های سنگین درمان ناباروری در این كشورهای به ایران می آیند.
وی افزود:تعداد زیادی نیز از كشورهای همسایه بویژه كشورهای عربی مانند كویت و عراق برای درمان نازایی به اصفهان می آیند.
وی با اشاره به اینكه از بین مراجعه كنندگان 30 تا 40 درصد در همان مرحله اول باردار می شوند بیان كرد: در این مركز خدمات دیگری مانند روشهای ناباروری و تعیین جنسیت جنین انجام می شود.
در حالیكه این پژوهشگر پر افتخار ایران از مسائل و مشكلات مختلف درمان ناباروری در كشور صحبت می كند تاكید بسیاری دارد كه كمك مردم و خیران در این راستا بسیار حیاتی است.
این پژوهشگر همچنان به كمك مردم امیدوار است و می گوید: ایكاش همانطور كه مردم برای مسجد سازی و مدرسه سازی هزینه و كمك می كنند همین رویكرد را در راه تحقیقات علمی و پژوهشی بویژه در مسائلی كه به سلامت جامعه مربوط است اعمال می كردند.
درد و دلهای نصر اصفهانی در این زمینه بسیار است اما آنچه در پس جملات وی می توان دریافت این است كه با وجود تمام مشكلات همچنان به ادامه راه مصمم و امیدوار است و روزی را تصور می كند كه ایده و تلاش ایرانی حرف اول را در جهان بزند.
از: آسیه معینی
گ/7148/1042
اصفهان- دست كشيدن از رويا دشوار است، روياي خوشبختي كه در خنده بي پايان و بازي هاي كودكانه در زندگي زوج نابارور رنگ واقعيت به خود مي گيرد.
