به گزارش ایرنا منابع آب قابل استفاده به شدت و به طوری فزاینده در معرض آلودگی آلاینده‌هایی نظیر فاضلاب‌های خام (تصفیه نشده)، پساب های صنعتی، باقیمانده‌های سموم و كودهای شیمیایی محلول قرار دارند.
به عقیده این كارشناسان باتوجه به افزایش روزافزون جمعیت، سهم دسترسی انسان به منابع خاك كشاورزی و آب مطلوب رو به كاهش است از این رو باید فناوری‌های نوینی را برای رویارویی با كاهش كمی و كیفی منابع آب و خاك به كار گیرند.
نتایج تحقیقات و مطالعات مختلف بیانگر آن است كه در بخش كشاورزی كشور، آب به شكل‌های مختلف و به میزان زیادی تلف می‌شود به نحوی كه بازده كل آبیاری در كشور بین 35 تا 40درصد تغییر می كند.
این وضعیت پر مخاطره گوشزد و تاكیدی جدی بر ضرورت مدیریت و بهره وری بیشتر از منابع موجود است به خصوص اینكه استفاده از روش رایج آبیاری غرقابی باعث هدر رفت 70درصد آب مصرفی می شود.
به دلیل استفاده نكردن از سیستم نوین آبیاری به ازای مصرف یك متر مكعب در بخش كشاورزی كشور بین 500 تا 700 گرم محصولات كشاورزی تولید می‌شود كه این میزان با استفاده از سیستم‌های نوین آبیاری به 1500 تا 2000 گرم افزایش می‌یابد.
به اعتقاد كارشناسان برای جبران كم‌آبی در بخش كشاورزی كه بزرگترین و مهمترین مصرف‌كننده آب است تغییر الگوی كشت، بهبود راندمان آبیاری، افزایش بهره‌وری ضروری است.
استفاده از روش‌های نوین آبیاری بیش از پیش باید مورد توجه قرار گیرد كه با اصلاح این سیستم‌ها راندمان آبیاری در بخش كشاورزی از 35 درصد كنونی، به 50 درصد افزایش خواهد یافت به‌طوری كه هر یك درصد بهبود در راندمان آبیاری در بخش كشاورزی معادل ساخت سه سد بزرگ است.
گسترش آبیاری‌های نوین و شبكه‌های آبیاری به عنوان یكی از راهبردهای رشد بخش كشاورزی در برنامه پنجم توسعه هم مورد توجه قرار گرفته، چنانچه براساس این برنامه پیش‌بینی می‌شود بهره‌وری آب در بخش كشاورزی كه هم اكنون حدود 35 درصد است با اجرای طرح‌های آبخوان داری و اصلاح ساختار دشت‌های آبی تا پایان برنامه پنج ساله پنجم به 65 درصد افزایش یابد كه در این برنامه هر ساله یك میلیون هكتار از اراضی كشاورزی كشور به سیستم مكانیزه آبیاری تجهیز خواهد شد.
همچنین برای اجرای طرح‌های آبیاری مكانیزه، سهم دولت در اعطای یارانه به كشاورزان از 50 به 85 درصد افزایش یافت، ضمن آنكه كشاورزان می‌توانند 30 درصد باقیمانده را از تسهیلات ارزان قیمت بانكی استفاده كنند.
همدان نیز از این بحران كم آبی و افت آب های زیرزمینی كه گریبان گیر كشور شده مستثنی نیست و معادله منفی افزایش روز افزون حفر چاه و بهره برداری نامناسب از آب برداشت شده در كنار كاهش بارندگی در دو دهه اخیر باعث افت سالانه منابع زیر زمینی آب در همدان شده تا آنجا كه در هشت دشت استان همدان میزان ورودی (بارش) از خروجی (برداشت از طریق چاه های مجاز و غیر مجاز) آنها كمتر است.
بر اساس این چشم انداز بحرانی در یك دهه گذشته مسوولان مرتبط و كارشناسان كشاورزان را به استفاده از روش های نوین آبیاری بارانی و تحت فشار تشویق كرده اند اما موانعی نظیر نداشتن سرمایه باعث كم میلی زارعان و كند بودن روند اجرا باعث عدم استقبال مناسب از این شیوه ها شده است.
مسوولان اجرایی استان و متولیان بخش كشاورزی در استان همدان ضمن تاكید بر اهمیت تجهیز 200 هزار هكتار اراضی آبی استان به آبیاری تحت فشار از زمینه سازی برای حمایت از كشاورزان به منظور افزایش میزان تحت پوشش اراضی زراعی استان باتوجه به نقش كلیدی آن در كاهش مصرف آب خبر می دهند.
رییس سازمان جهاد كشاورزی استان همدان نیز گفت: از ابتدای سالجاری تاكنون شش هزارو 260 هكتار از اراضی زراعی این استان به آبیاری تحت فشار مجهز شده است.
'علیرضا رنجبر ضرابی' افزود: چهار هزار هكتار نیز در حال اجرا قرار دارد كه میزان اراضی زیرپوشش آبیاری تحت فشار استان تا پایان امسال به 10 هزار هكتار می رسد.
وی كل اراضی زراعی آبی مستعد اجرای طرح های آبیاری تحت فشار استان همدان را 200 هزار هكتار اعلام كرد و گفت: تاكنون 120 هزار هكتار از این اراضی به سیستم آبیاری تحت فشار مجهز شده است.
وی اظهار داشت: استان همدان در استفاده از روش‌های آبیاری تحت فشار در هشت سال اخیر رتبه های اول تا سوم را به خود اختصاص داده و امسال نیز با استفاده از روش‌های آبیاری نوین برای افزایش راندمان آبیاری در سطح مزارع تلاش می شود.
وی با اشاره به اختصاص تسهیلات دولتی به 85 درصد هزینه های تجهیز مزارع به این سیستم آبیاری نوین مزارع گفت: اختصاص این میزان كمك بلاعوض كشاورزان را در بهره گیری از مزیت های این سیستم آبیاری یاری می دهد.
رییس سازمان جهاد كشاورزی استان همدان همچنین بیان كرد: سالانه 300 میلیون متر مكعب آب در اثر اجرای آبیاری تحت فشار در این استان صرفه جویی و استفاده بهینه شده و این میزان آب صرفه جویی شده معادل 10 برابر آب سد اكباتان همدان است.
رنجبرضرابی میزان صرفه جویی در مصرف آب ناشی از آبیاری تحت فشار در هر هكتار را سه هزار و 700 مترمكعب اعلام كرد و افزود: باتوجه به تجهیز 120 هزار هكتاری اراضی آبی استان به آبیاری تحت فشار میزان قابل توجهی از آب در استان صرفه جویی شده است.
استان همدان دارای 700 هزار هكتار اراضی زراعی است كه بیش از 300 هزار هكتار آن آبی است و سالانه 3.5 میلیون تن انواع محصولات زراعی شامل گندم، جو و سیب زمینی در استان تولید می شود.
7521/576
همدان- كاهش بارندگي و برف در سال هاي اخير ، افزايش تبخير به دليل افزايش گرمايش زمين ، افزايش مصرف آب شهري و ديگر آثار منفي زيست محيطي ضرورت بهينه سازي مصرف آب را دوچندان مي كند.
