در آخرین شبهای ماه مبارك رمضان، ندای 'الوداع الوداع یا شهرالله' بلند می شود كه به صورت همخوانی و با آهنگی غم انگیز، از اندوه مومنان به خاطر تمام شدن میهمانی خدا حكایت دارد.
عیدسعید فطر یكی از اعیاد مهم اسلامی است كه همواره از سوی مسلمانان مورد توجه قرار دارد، به نحوی كه در مناطق مختلف كشور، آیین و مراسم خاص خود را داشته و بر آن اساس گرامی داشته می شود.
به گزارش ایرنا، عید مذهبی فطر به عنوان سنتی حسنه در 'شهر دارالمومنین' قزوین چون سایر نقاط كشور ایران اسلامی، از دیربازها به طور باشكوهی برگزار می شود.
در شبی كه احتمال می رود شب اول ماه شوال است، بسیاری از مردم قزوین برای استقبال از عید سعید فطر در پشت بام ها به افق چشم می دوزند تا با استهلال هلال اول ماه شوال، با ماه مبارك رمضان وداع كنند.
مردم این خطه از كشور اسلامی به محض اعلام روز عید فطر با پخش شیرینی در بین شهروندان و تبریك عید به اقوام، دوستان و آشنایان به استقبال این روز باشكوه می روند.
روزه داران قزوینی آخرین غروب ماه رمضان را به دلیل احكام مرتبط با زكات فطره در منزل خود سپری كرده و بطور معمول از رفتن به ضیافت افطاری و میهمانی خودداری می كنند.
مرسوم است هنگام زوال آفتاب آخرین روز ماه رمضان، بزرگ هر خانواده سه كیلوگرم از قوت غالب در ازای هر عضو خانواده یا وجه نقد معادل آن را بین تمامی افراد خانواده دست به دست چرخانده و برای كمك به مستحقی كنار می گذارد.
در بین بزرگترها نقل است هر مالی زكاتی دارد و 'زكات بدن فطریه' است كه اهالی این خطه از كشور ایران، با پرداخت فطریه، خود را در برابر خطرات مالی و جانی طی سال بیمه می كنند.
مراسم الوادع با ماه رمضان نیز از دیگر آیین هایی است كه در آخرین شبهای ماه رمضان در مساجد و بقاع متبركه قزوین برپا می شود و مردم از خداوند طلب می كنند تا عبادات، خیرات و نذورات آنان در این ماه پرخیر و بركت به نیكی مقبول و توفیق درك رمضانی دیگر را عطا كند.
بجا آوردن ادعیه وارده در آخرین شب از ماه رمضان، تهلیل و ذكر 'الله اكبر و لله الحمد، الحمدلله علی ما هدانا و له الشكر علی ما اولانا...' بعد از نماز مغرب و عشاء، و دعای 'یا ذالمن والطول ... '، ذكر 'یا دائم الفضل ...' و نماز ده ركعتی ازجمله اعمالی است كه بسیاری از مومنان انجام می دهند.
از آنجایی كه واژه 'فطر' در لغت به معنای شكافتن و به اصطلاح ' شكستن روزه' و یا 'روزه گشادن' بكار می رود و روز عید فطر را می توان 'عید روزه گشودن' نامید، مردمان دیار دارالمومنین قزوین در اولین ساعات روز عید فطر و هنگام طلوع آفتاب با خوردن خرما برای اقامه نماز عید فطر به مساجد می روند.
اقامه نماز عیدفطر نیز از اعمالی است كه بین مومنین قزوین از اهمیت ویژه ای برخوردار بوده و از بهترین اعمال در بافضیلت ترین روز سال به شمار می آید.
همچنین قرائت دعای ابوحمزه ثمالی و دعای 46 صحیفه سجادیه معروف به 'یا من یرحم من لایرحمه العباد...' بعد از نماز عید فطر نیز از دیگر سنت ها و آموزه های دینی است كه هنوز هم بجا آورده می شود.
مردم قزوین معتقدند در ماه مبارك رمضان خداوند گناهان انسان را می بخشد و اقامه نماز عید فطر در این روز كه مكمل ماه مبارك رمضان است، رزق و روزی را توسعه می دهد.
در این روز باشكوه مردم با پوشیدن لباسهای روشن و انجام غسل مستحبی در مساجد استان به خصوص مسجدالنبی، مسجد جامع عتیق و دیگر مساجد محله ها برای برپایی نماز حاضر می شوند.
مومنین پس از پایان نماز عید فطر با چهره هایی بشاش با روبوسی، عید را به یكدیگر تبریك گفته و با شیرینی های سنتی از جمله باقلوا، نان برنجی و خرما از دیگر مومنان پذیرایی می كنند.
زیارت اهل قبور، بازدید از بزرگان، سالمندان، صله ارحام و دیدار از خانواده هایی كه به تازگی عزیزی را از دست داده اند ازجمله سنت های پسندیده ای است كه مردم آن را از جمله آداب موكد مذهبی برای خود می دانند.
همچنین جوانانی كه تازه نامزد اختیار كرده اند با خرید هدیه ای كه آن را همراه با باقلوای سنتی قزوین داخل خنچه قرار می دهند به منزل شریك زندگی آینده خود می شتابند.
به عقیده شهروندان قزوینی برپایی جشن ازدواج، نامزدی، پیمان عقد، بله برون و دیگر محفل های جشن و شادمانی در این روز میمون و مبارك است.
در گذشته های دور و هم اكنون در بسیاری مناطق قدیمی شهر نیز، در این ایام آشی به نام 'آش روزه' یا 'آش بدرقه' پخته می شود كه باید توسط هفت زن فاطمه نام تهیه و تدارك شود و در واقع آخرین آشی است كه در آن ماه رمضان خورده می شود.
آش روزه، عموما شب آخر رمضان بصورت دسته جمعی پخته شده و خانواده ها پس از رویت هلال ماه شوال اقدام به توزیع آن می كنند.
سنت بسیار زیبای دیگری كه در عید رمضان در قدیم رایج بود و كم و بیش نیز انجام می شود، سنت 'هدیه دادن به روزه داران خردسال' است، كودكان یا نوجوانانی كه در طول ماه، روزه های كله گنجشكی گرفته بودند، از سوی پدر و مادر یا اقوام بزرگ تر خود، در روز عید رمضان هدیه ای دریافت می كنند تا خاطره ای خوش از روزه داری در ذهنشان باقی بماند.
همچنین در روز عید فطر مردم به دیدن خانواده هایی می روند كه در یك سال قمری گذشته افرادی از خانواده شان را از دست داده اند، آخرین روز ماه رمضان هم به عید در گذشتگان معروف است كه خیرات می دهند.
با برگزاری این دست مراسم در روز عید فطر، تقویم روزهای رمضان ورق می خورد و تا رمضانی دیگر، مردم به زندگی عادی و رایج خود، البته با توشه و زادی كه از فضیلت رمضان برداشته اند، برمی گردند.
7389/ 614/ 1644
قزوين - مردم مومن و روزه دار قزوين پس از حدود يكماه بندگي در ماه خدا كه با شوقي وصف ناپذير ميهمان و پذيراي روزها و شبهاي معنوي آن بودند، با اندوه، شهرالله را بدرقه مي كنند و به پاس يكماه روزه داري و عبادت، اين پيروزي را در عيد سعيد فطر جشن مي گيرند.