مصاديق صرفه جويي بر مبناي آموزه هاي ديني از نگاه استاد دانشگاه حديث

'مصطفی دلشاد تهرانی' روز دوشنبه به خبرنگار فرهنگی ایرنا گفت: برای تحقق صرفه جویی بر اساس آموزه های ائمه معصومین(ع) باید مسایلی همچون اهمیت كار و تلاش اقتصادی، غنای كافی، كیفیت گرایی و قناعت ورزی ترویج شود تا موضوع صرفه جویی در جامعه به یك فرهنگ، اخلاق و كاركرد تبدیل شود.

وی همچنین جلوگیری از كارهایی همچون اسراف (گزاف كاری)، اتلاف (نابودسازی)، تبذیر(ریخت و پاش و حیف و میل كردن) و اتراف (تجمل پرستی) را از دیگر عوامل تحقق صرفه جویی در جامعه دانست.

این استاد دانشگاه با تاكید بر اهمیت مساله سرمایه انسانی گفت: در مساله بیت المال و اموال عمومی معمولا توجه ویژه ای به دارایی های اقتصادی می شود در حالی كه سرمایه های انسانی در این زمینه مهمتر است و باید مراقب بود تا این دارایی ها تلف نشود.

وی با بیان این حدیث از حضرت علی(ع) كه فرمود 'خداوند حقوق و حرمت انسان ها و مسلمانان را بر همه حلال و حرام ها مقدم شمرده است'؛ اظهار داشت: نگاه ما نیز باید این گونه باشد تا حرمت و ارزش انسان و سرمایه اجتماعی انسان آسیب نبیند.

دلشاد به بیان تعریفی از 'تبذیر' پرداخت و گفت: این كلمه از واژه 'بذر' گرفته شده و چون كبوتران هنگام خوردن دانه، ریخت و پاش می كنند؛ لذا به هر نوع ریخت و پاشی تبذیر گفته می شود.

وی افزود: قرآن با تهدید از اسراف و تبذیر سخن گفته و به همین دلیل بایستی به شدت از هر گونه ریخت و پاش و تلف كردن امكانات، استعدادها، دارایی ها و همچنین اموال عمومی و شخصی جلوگیری كرد.

كارشناس نهج البلاغه همچنین گفت: اگر اقدامات برخی مسوولان یا افراد منجر به مایوس شدن گروهی جوانان شود؛ این كار به نوعی اسراف ، اتلاف و تبذیر است.

وی ادامه داد: اگر اجرای برنامه های فرهنگی، سیاسی، اقتصادی و اجتماعی سبب خانه نشین شدن نیروهای جوان و یا سبب بازداری آنان از فعالیت های اقتصادی شود؛ این كار نیز تلف سازی محسوب می شود و از نظر دینی مذموم است.

دلشاد به نامه 21 نهج البلاغه كه خطاب به كارگزاران حكومتی است؛ توضیح داد: امیرمومنان(ع) در این نامه دستور می دهد تا كارگزاران با در پیش گرفتن میانه روی، گزافه كاری را واگذارند. چون هر بخششی كه در جای خود نباشد؛ گزافه كاری خواهد بود. بنابر این اگر گروهی از رانت اطلاعاتی برخوردار شوند؛ همین مساله گزافه كاری و اتلاف است.

وی همچنین به آیه ای از قرآن كه تبذیركنندگان را برادر شیطان معرفی می كند، اشاره كرد و افزود: بخشیدن دارایی در جایی كه سزاوار نیست؛ همان ریخت و پاش و گزاف كاری است و باید با نگاهی دقیق به این تعبیرات، مواظب باشیم تا جزو تبذیركنندگان نباشیم.

استاد علوم حدیث، رفتار و سیره پیامبر خدا(ص) را یكی از بهترین الگوها و روش های عملی برای صرفه جویی و جلوگیری از اسراف دانست و گفت: پیامبر اكرم(ص) فرمود در شست و شوی نیز اسراف است و خود آن حضرت با سه مشت آب وضو می گرفتند در حالی كه ما در این زمینه نیز دچار اسراف می شویم.

وی به روایتی از امام صادق(ع) اشاره كرد و گفت: از نگاه آن حضرت كمترین اسراف، زمین ریختن زیادی آب ظرف است و حتی اگر در محل كار به جای لباس مناسب از لباس نو استفاده كنیم؛ در واقع اسراف كرده ایم.

این استاد دانشگاه حتی تفكیك زباله را راهی برای صرفه جویی دانست و گفت: بسیاری از وسایلی كه دور ریخته می شود، قابل تبدیل شدن و استفاده است و هنگامی كه از حضرت علی(ع) پرسیدند در بار شتر چه چیزی داری؟ فرمود درخت خرما و منظور آن حضرت این بود كه هسته های خرما را در زمین می كارد تا به درخت تبدیل شود.

وی با تاكید بر این مساله كه 'در چیزی كه بدن را سالم نگه می دارد؛ اسراف نیست'؛ افزود: اسراف در چیزهایی است كه دارایی را تلف كند و به بدن صدمه برساند. لذا امام كاظم(ع) داشتن 10 پیراهن را اسراف نمی دانستند. چون انسان می تواند از این لباس ها به تناوب استفاده كرده و سبب دوام لباس های خود را فراهم كند ولی از دیدگاه آن حضرت اسراف زمانی است كه لباس بیرونت را در جای آلوده یا محل كار بپوشی.

دلشاد تهرانی كه در مراسم اختتامیه بیست و یكمین نمایشگاه بین المللی قرآن كریم به عنوان خادم نهج البلاغه مورد تقدیر قرار گرفت؛ تاكید كرد: اگر این نكات و آموزه های ناب اسلامی مورد توجه قرار گیرد و كارهای آموزشی در این زمینه انجام شود؛ فرهنگ صرفه جویی در جامعه ترویج خواهد شد.

فراهنگ(4)**1003**