نگاهی به ساختار مالیاتی در ژاپن
..................................................
خبرگزاری جمهوری اسلامی 87/04/12
توکیو- مالیات از دوران کهن تاکنون همواره یکی از ارکان مهم برای اداره
کردن امور یک کشور و حفظ رفاه اجتماعی در آن بوده است .
از این رو کشورهایی که دارای ساختار مالیاتی نوین هستند همواره از رشد و
پیشترفت اقتصادی بیشتری در مقایسه با دیگر کشورهای جهان برخوردارند.
به طور کلی حکومت های کشورها برای انجام خدمت رسانی به مردم و افزایش
سطح رفاه اجتماعی نیاز به بودجه دارند و به همین دلیل وجود یک سیستم
درآمد زای دایمی برای هر کشوری یکی از مهمترین نیازهای آن می باشد که در
جهان امروز به آن سیستم مالیاتی گفته می شود.
ژاپن نیز که دومین قدرت اقتصادی جهان محسوب می شود ، از ساختار
مالیاتی قویی برخوردار بوده که با استفاده از آن توانسته است تا سطح
خدمات عمومی و رفاه اجتماعی را در این کشور به نحو چشمگیری افزایش دهد.
در ژاپن دولتمردان خوب می دانند که دستمزد آنها از طریق مالیاتی که
مردم به کشور می پردازند، تامین می شود و به همین دلیل همواره تلاش می
کنند، دیدگاه مردم را بر سیاست هایشان بازتاب دهند.
از سوی دیگر دولت ژاپن می داند که برای افزایش سطح درآمد مالیاتی خود
نیاز به آن دارد که وضعیت اقتصادی کشور را خوب نگه داشته و سیاست هایی را
به پیش برد که درآمد مردم پرداخت کننده مالیات را افزایش دهد.
شهروندان ژاپنی که با پول جیب خود بودجه دولت را تامین می کنند نیز
نسبت به چگونگی استفاده دولت از بودجه کشور حساسیت زیادی داشته و همواره
با استفاده از رکن چهارم این کشور که رسانه ها هستند، بر چگونگی استفاده
از بودجه عمومی به وسیله دولتمردان نظارت می کنند.
گزارش وزارت دارایی ژاپن نشان می دهد که درآمد مالیاتی این کشور در
سال مالی گذشته (2007 میلادی ) بیش از 51 تریلیون ین بود که از سال قبل از
آن چهار درصد بیشتر است .
این موضوع بدین معنی است که حدود 60 درصد از بودجه سالانه 83 تریلیون
ینی ژاپن از راه درآمد مالیاتی تامین می شود.
مالیات دریافت شده از شرکت ها ، یکی از محوری ترین مالیات ها در ژاپن
است که بیش از 20 درصد از درآمد مالیاتی این کشور را تامین می کند.
یکی دیگر از مهمترین مالیات ها در ژاپن ،مالیات بر درآمد مردم است که
تامین کننده افزون بر 19 درصد از بودجه دولت این کشور است .
مالیات بر درآمد در سال 1887 میلادی در دوران سلسله میجی که آغازگر
اصلاحات و مدرن سازی ژاپن بود، به اجرا درآمد.
در ژاپن مالیات بر درآمد مشمول همه کسانی است که دارای درآمد ماهانه
تا سطح خاصی هستند.
در ژاپن کسانی که در نهادهای دولتی و شرکت های خصوصی کار می کنند،
مالیات بر درآمد آنها به طور خودکار آخر هر ماه از دستمزدشان کم می شود و
میزان این نوع مالیات ، بستگی به مبلغ درآمد کارکنان این مراکز دارد.
در ژاپن کسانی که دارای کار آزاد هستند نیز اواخر زمستان هر سال باید
درآمد سالانه خود را به اطلاع اداره مالیات منطقه ساکن رسانده و در صورت
مشمول بودن ، باید مالیات بر درآمد خود را بپردازند.
از سوی دیگر کارمندانی که فکر می کنند مالیات دریافت شده از آنها بیش
از حد لازم بوده ،می توانند باارسال درخواست و مدارک لازم بخشی از مالیات
پرداخت شده خود را باز پس گیرند.
سازمان مالیات ژاپن برای این که وقت شهروندان گرفته نشود، طوری برنامه
ریزی کرده است که درخواست اداری برای پرداخت مالیات و یا پس گرفتن
مالیاتی که اضافی پرداخت شده ، از راه پست و یا شبکه اینترنت امکان پذیر
گردد.
در ژاپن به صورت اساسی اصل براین است که از افراد کم درآمد مالیات
گرفته نشود و به همین دلیل افرادی که درآمد ماهانه آنها پس از کسر حق
بیمه ، حدود 88 هزار ین باشد مشمول پرداخت مالیات نمی شوند.
دولت ژاپن همچنین به گونه ای برنامه ریزی کرده است که از خانواده هایی
که اعضای آن زیاد هستند، مالیات کمتری گرفته شود.
در ژاپن علاوه بر مالیات بر درآمد که دولت مرکزی آن را به صندوق خود می
ریزد، دولت های محلی نیز برای کسب درآمد و ارایه خدمات شهری ، از
شهروندان خود مالیات بر اقامت در شهر می گیرند.
از این رو شهرداری های هر منطقه بنابر مبلغ درآمد سالانه هر شهروند،
برای او مالیات شهری تعیین می کنند.
در ژاپن علاوه بر این نوع مالیات های غیرمستقیم ، مالیات مستقیم نیز
گرفته می شود که به آن مالیات بر مصرف می گویند و از سال 1989 میلادی پس
از حدود 10 سال بحث و جدل درباره آن ، به اجرا درآمد.
میزان این مالیات در آغاز سه درصد بود،اما در سال 1997 میلادی میزان آن
افزایش یافته و به پنج درصد رسید.
این نوع مالیات در ژاپن به شکلی است که فرد در هنگام خرید کالا بدون
استثنا باید به اندازه پنج درصد از ارزش کلی کالا، مالیات بپردازد.
به علت اینکه بدون توجه به سطح درآمد ، هر کسی باید در هنگام خرید کالا
به یک حد مالیات بر مصرف بپردازد، این انتقاد بر این نوع مالیات مستقیم
وجود دارد که عدالت را رعایت نمی کند.
یکی دیگر از مالیات های معروف در ژاپن ، مالیات بر سوخت بنزین است که
محل استفاده از این نوع درآمد مالیاتی ، محدود به راه سازی در سراسر ژاپن
شده است .
در ژاپن رانندگان خودرو برای خرید هر لیتر بنزین می بایست بیش از 50
ین مالیات بپردازند که این مبلغ هزینه ساخت بزرگراه در سراسر کشور می شود
دولت ژاپن در گذشته برای اینکه گوشه و کنار کشور مجهز به نوین ترین
راه های شوسه شود، چنین مالیاتی را در نظر گرفته است .
در ژاپن به طور کلی حول محور خودرو مالیات های مستقیم و غیرمستقیم
مختلفی وجود دارد که شمار آن به 9 نوع مالیات می رسد که یکی از آنها
مالیات بر خرید خودرو است که برابر با سه درصد از ارزش خودرو می باشد.
این نوع مالیات را دولت های محلی برای تامین بودجه ساختن راه و ترمیم
آن دریافت می کنند.
مالیات دیگر بر خودرو در ژاپن ، مالیات بر وزن و حجم خودرو است که
اداره مالیات آن را هر ساله از مالکان خودرو دریافت می کند.
یادآوری می شود،در ژاپن خودروها برای گرفتن مجوز حرکت در خیابان باید
هر دو سال یکبار خودرو را برای معاینه به مراکز ویژه ببرند که یکی از
مدارک مورد نیاز برای پرکردن فرم درخواست معاینه ،نشان دادن برگه پرداختی
مالیات خودرو است .
در ژاپن مالیات های دیگری نیز وجود دارد که مالیات بر خرید خانه و
زمین ، مالیات بر مالکیت زمین و خانه ، مالیات بر ارثیه از نمونه های آن
است .
لازم به ذکر است ، فرار از پرداخت مالیات در ژاپن جرم بوده و مشمول
تنبیه های شدید می شود.
آمارها نشان می دهد، در سال مالی گذشته (2007 میلادی )، سازمان مالیات
ژاپن 220 فقره بازرسی در زمینه فرار از مالیات انجام داده که پرونده 158
فقره آن به دادستانی ارسال شده است .
آساق 6** 2110** 1513**280**
شماره 117 ساعت 12:55 تمام