سيد 'رضا صميمي' روز دوشنبه در گفت و گو با خبرنگار ايرنا اظهار داشت: هر دانه بذر گزروغن حاوي 21 درصد روغن است و هر درخت 60 عدد ميوه و هر ميوه بطور متوسط هشت عدد بذر توليد مي كند.
وي بيان كرد: گز روغن (گاز رخ) با نام علمي Moringa Peregrina و از تيره Moringaceae است.
رييس منابع طبيعي نيكشهر افزود: گز روغن از گونه هاي نادر جنگلي و رويشگاه اصلي آن در شهرستانهاي نيكشهر، قصرقند و فنوج (تنگه فنوج) است.
وي گفت: «گز روغن» درختچه اي كاملاً اقتصادي است كه در سيستان و بلوچستان و هرمزگان مي رويد و در مناطق كوهستاني و حتي صخره سنگي رشد مي كند و به آب كم نياز دارد و با توجه به ميانگين بارندگي سالانه حدود ۱۰۰ ميلي متر در سيستان وبلوچستان گونه مقاوم اين نوع آب و هوا است.
وي ادامه داد: روغن صنعتي با ارزشي از بذر اين درخت به دست مي آيد كه از هر كيلو بذر آن ۲۱۲ گرم روغن قابل استحصال است.
وي اظهار داشت: وزن هر دانه حدود نيم گرم و هر درخت كه حدود ۶ تا ۷ متر رشد مي كند قادر به توليد ۶۰ گرم روغن است.
صميمي افزود: با كاشت ۲۰۰ درختچه در هر هكتار مي توان حدود ۱۲ كيلوگرم روغن استحصال كرد.
وي گفت: مجموع سطح زيركشت گونه گز روغن حدود 350 هزار هكتار است كه پراكنش اين گونه در استان سيستان و بلوچستان به صورت نواري از دو راهي جكيگور سرباز با تراكم اندك شروع شده و به ارتفاعات قصرقند، بخش مركزي نيكشهر و تنگه فنوج و بعد از آن به كوههاي بشاگرد استان هرمزگان منتقل مي شود.
رييس اداره منابع طبيعي و آبخيزداري شهرستان نيكشهر گفت: بالاترين تراكم اين گونه گياهي در شهرستانهاي نيكشهر و فنوج، تنگه فنوج به سمت بخش بنت است.
صميمي گفت: اين گونه صخره دوست، گرما پسند بوده و كوههاي صخره اي تنگۀ فنوج اين مكان را به عنوان رويشگاه و ذخيره گاه طبيعي براي رشد اين گونه تبديل كرده است.
وي در مورد مصارف اين گونه گفت: كليه قسمتهاي گز روغن مورد استفاده قرار مي گيرد اما بيشترين استفاده از بذر و روغن آن است كه به عنوان آجيل و چاشني همراه خرما و پوست و برگ آن علاوه بر خواص درماني براي دباغي پوست ، مورد استفاده قرار مي گيرد.
رييس اداره منابع طبيعي و آبخيزداري شهرستان نيكشهر از جمله اقدامات انجام شده از سوي اين اداره را قرق ذخيره گاه طبيعي اين گونه در منطقه تنگۀ فنوج، خريد سالانه بذر اين گياه از اهالي منطقۀ ذخيره گاه براي كاشت، نهالكاري در عرصه هاي گز روغن و توسعه و احيا آن، احداث هلالي هاي آبگير توام با كشت نهال اين گونه، توليد سالانه نهال در نهالستان اداره شهرستان و توزيع بين مردم و ادارات عنوان كرد.
صميمي از مهمترين معضلات و مشكلات و عوامل تهديد كننده اين گونه را عامل خشكسالي، جمع آوري بذور آن توسط روستائيان براي مصارف خوراكي مانع بزرگي براي تجديد حيات و زاد آوري اين گياه و عدم وجود مطالعات جامع در رابطه با اين گونه عنوان كرد.
شهرستان نيكشهر در 510 كيلومتري جنوب زاهدان مركز سيستان و بلوچستان واقع شده است. ك/3
7306 / 653
نيكشهر، زاهدان- ايرنا- رييس اداره منابع طبيعي و آبخيزداري شهرستان نيكشهر گفت: روغن گونه گياهي 'گز روغن' در صنعت هواپيماسازي و ساعت سازي و براي پخت و پز غذا، درمان بيماري جذام و رماتيسم و مواد آرايشي و بهداشتي كاربرد دارد.
