بازگشت شورای صنفی نمایش فیلم از حاشیه به متن

با نگاهی به تاریخ سینما در دو دهه پیش در می یابیم كه در دهه 70 و با سامان یافتن نسبی سینمای ایران، وضعیت اكران آثار در وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی تعیین تكلیف می شد و به عبارتی شورایی در این وزارتخانه، جدول اكران آثار سینمایی را منتشر و فیلم ها بر این اساس به نمایش عمومی می رسیدند.

در آن دوره بسیاری از منتقدان ورود مستقیم دولت در موضوع اكران را یكی از معضلات سینمای ایران می دانستند و با توجه به تكیه مستقیم بسیاری از فیلم های سینمایی به دولت در تولید، اولویت گاه با تولیدات سینمایی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی بود.

از سال 1381، شورای صنفی نمایش فیلم در خانه سینما تشكیل و مسئله اكران آثار سینمایی به سینماگران و اصناف خانه سینما سپرده شد. این شورا در خانه سینما متشكل از نمایندگان انجمن سینماداران، اتحادیه تهیه كنندگان، كانون كارگردانان، نماینده وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی و نمایندهٔ هیات مدیرهٔ خانه سینما وظیفه برنامه ریزی و نظارت بر نمایش فیلم‌های سینمایی، تعویض فیلم‌های روی پرده و تغییر گروه‌های سینمایی را بر عهده داشت.

همچنین ماموریت شورای صنفی در هر سال پس از برگزاری جشنواره فیلم فجر به پایان رسیده و با تدوین آیین نامه و انتخاب اعضای جدید، شورای صنفی از اواخر اسفند هر سال آغاز به فعالیت می كرد كه این روند همچنان نیز ادامه دارد.

از سال 1389 و با تشكیل جامعه صنفی تهیه كنندگان سینما از سوی مدیریت وقت سینما، شورای صنفی نمایش فیلم بیرون از خانه سینما و زیر چتر صنف یاد شده برگزار شد و این اقدام با انتقاد طیف گسترده ای از سینماگران روبرو شد اما در نهایت این شورا به مدت سه سال و شش ماه در خارج از خانه سینما در محل جامعه صنفی تهیه كنندگان سینما به كار خود ادامه داد.

واشكافی عملكرد شورای صنفی نمایش فیلم در سال های یاد شده با وجود انتقاد های موجود، نیازمند بررسی های دقیق تری است كما اینكه در دوره های مختلف همیشه نقد هایی به شورای صنفی نمایش فیلم وارد بوده است.

در تاریخ 19 آذرماه بود كه حجت الله ایوبی رییس سازمان سینمایی در حكمی به محمد احسانی معاون خود در امور آثار سینمایی اعلام كرد كه مقتضی است در اسرع وقت شورای تدوین آیین نامه و ضوابط نمایش سال 93 با تركیب 3 نفر از سینماداران،3 نفر ازتهیه كنندگان،3 تن از پخش كنندگان و یك نفر كارگردان تشكیل شود. بدیهی است هرگونه تصمیم گیری در خصوص نمایش نوروز 93 و بعد از آن، پس از تصویب آیین نامه جدید انجام خواهد شد.

اعلام این حكم با واكنش های مختلفی از سوی اهالی سینما روبرو شد اما فارغ از نگاه های تند و گاه موافق با تصمیم یاد شده، اهالی سینما در گفت وگو با خبرنگار فرهنگی ایرنا این تصمیم را برای خروج شورای صنفی نمایش فیلم از حاشیه به متن درست دانستند اما در مجموع توصیه هایی را نیز در این بخش مطرح كردند؛ هرچند كه برخی فیلمسازان نیز با این تصمیم موافق نبودند.



**تشكیل شورای صنفی نمایش فیلم در وزارت ارشاد تصمیم درستی است

علی سرتیپی از تهیه كنندگان سینما در این باره می گوید: اقدام اخیر به دلیل حاشیه های پیش آمده در شورای صنفی نمایش فیلم درست بود. البته مجموعه قضایا این است كار نباید در دست وزارت ارشاد باشد و اصول این است كه شورای صنفی باید به عنوان مجموعه ای صنفی متولی باشد .

'معتقدم تصمیم اتخاذ شده در این شرایط درست است اما تاكید دارم كه ارشاد نظارت دقیق بر شورای صنفی داشته باشد اما مصوبات شورا در اختیار نمایندگان اصناف حاضر در این شورا باشد. '



**مهم اجرای آیین نامه شورای صنفی نمایش است

رضا سعیدی پور مدیر سینما آزادی نیز در این باره می گوید : مهم نیست كه شورای صنفی نمایش فیلم در كجا تشكیل می شود ، وزارت ارشاد همواره یك ناظر در جلسه شورای صنفی داشته است.

'اینكه ما به این موضوع توجه كنیم كه شورای صنفی در كجا تشكیل می شود ما را از اصل ماجرا دور می كند. به هر حال با پایان جشنواره فیلم فجر ماموریت شورای صنفی نمایش فیلم به اتمام رسیده و آیین نامه آن برای اكران فیلم ها در سال بعد مورد ارزیابی قرار می گیرد.

مدیر سینما آزادی یادآوری می كند: اصل ماجرا این است كه شورای صنفی نمایش فیلم قرار است كه چیدمان آثار سینمایی را مشخص كرده ، برقرارداد سینماداران و دفاتر پخش نظارت داشته باشد ، به شكایات رسیدگی كند و برابر آیین نامه این شورا باید تشكیل شود.

مناقشه بر سر این موضوع كه شورای صنفی نمایش فیلم در كجا تشكیل شود بیهوده است. مهم انتخاب اعضای شورای صنفی نمایش فیلم بر اساس آیین نامه است. شاید برخی از این اعضا از نظر فكری به هم نزدیك و یا دور باشند اما وقتی قرار به اجرای آیین نامه باشد حضور این اعضا مشكلی را ایجاد نمی كند.

منافع سینما 50 درصد از فروش فیلم ها است از این رو سینماداران می توانند در 50 درصد از تركیب شورای صنفی نمایش فیلم قرار بگیرند. پخش یك نماینده، تهیه كنندگان دو نماینده و كارگردانان نیز همیشه یك نماینده در شورای صنفی داشته اند هرچند كه كارگردان در اكران فیلم منافعی ندارد در صورتی طیف های دیگر در اكران فیلم صاحب منافع هستند و شورای صنفی بیشتر به این گروه مربوط می شود.



**دخالت جدی برای حل اختلافات جزیی از وظایف وزارت ارشاد است

ابراهیم اصغری از تهیه كنندگان سینمای دفاع مقدس نیز در این باره می گوید: شورای صنفی نمایش یكی از زیرمجموعه های كشور است كه در اختلافات سال های اخیر دچار مشكلاتی شد كه باید امروز معضلات آن حل شود هرچند كه مواردی از اختلافات همچنان ادامه دارد.

وی می گوید : مهمترین وظیفه وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی مسئله نظارت است كما اینكه مقام معظم رهبری نیز در سخنان اخیرشان بر ضرورت نظارت و دخالت جدی برای حل اختلافات و یا رفع مشكلات از سوی نهادهای ذی ربط تاكید فرمودند.

تهیه كننده فیلم شور شیرین تاكید دارد كه وزارت ارشاد به عنوان متولی سینما برای حل مشكلات در عرصه اكران می تواند به صورت جدی دخالت و نظارت داشته باشد و شورای صنفی نیز به عنوان مهمترین نهاد صنفی جهت اكران آثار سینمایی نیازمند نظارت است.

'باید برنامه ریزی شود كه با برگزاری جلسات شورای صنفی نمایش فیلم در وزارت ارشاد اختلاف جدیدی در سینما پیش نیاید و در نگاه كلان تر باید مشكلات كلان خانواده سینما و به خصوص تهیه كنندگان به عنوان كارفرمایان سینما را حل كرد و در این راه وزارت ارشاد باید فراجناحی عمل كند. '

وی ادامه داد : پیشنهاد می كنم برخی سینماگران كه با هم مشكلات شخصی داشته و به حاشیه ها دامن زده اند از همه شوراها و اصناف از جمله شورای صنفی نمایش فیلم كنار بروند و كمی استراحت كنند هرچند كه تعداد این افراد به اندازه انگشتان دو دست هم نمی رسد. اگر این افراد دوباره در شورای صنفی و شوراهای مشابه بار دیگر كنار هم جمع شوند مشكلی حل نمی شود. وزارت ارشاد از این دوستان درخواست كند كه مدتی استراحت كنند تا مشكلات عمیق پیش آمده حل شود.



**شورای صنفی نمایش فیلم به مدار گذشته برگردد

مهرداد فرید كارگردان فیلم سینمایی بیتابی بیتا نیز درباره وضعیت شورای صنفی نمایش فیلم تاكید دارد: شورای صنفی نمایش فیلم باید به موفقیت های اخیر خود و به مدار گذشته برگردد. به عبارت دیگر جایگاه شورای صنفی نمایش فیلم در خانه سینما است و این شورا یكی از زیرمجموعه های خانه سینما بوده است.

'متاسفانه واسپاری این شورا به صنف دولتی ساز جامعه صنفی تهیه كنندگان فیلم در سه سال اخیر تبعات ناگواری برای سینمای ایران در پی داشت تاجایی كه در اكران با بحران روبرو بودیم. '

این كارگردان سینما با بیان اینكه مدیران امروز سینما از اتفاقات سال های اخیر تجربه اندوزی كنند.افزود: معتقدم اتفاقا محل برپایی شورای صنفی نمایش فیلم مهم است و این شورا باید زیر سایه اصناف سینمایی و با حضور نماینده كارگردانان تشكیل شود.



**برپایی شورای صنفی در وزارت ارشاد پایانی بر حاشیه ها است

علی اكبر ثقفی تهیه كننده فیلم مرگ كسب وكار من است نیز درباره وضعیت شورای صنفی نمایش فیلم می گوید: برگزاری این شورا در وزارت ارشاد برای دوری از حاشیه ها و ساماندهی وضعیت اكران تصمیم درستی بود.

'شورای صنفی نمایش فیلم ، فارغ از نگاه جزیره ای حاكم باید در وفاق برای اكران آثار سینمایی تصمیم گیری كند و به طور قطع ا پخش كنندگان ، سینماداران و تهیه كنندگان باید در تركیب این شورا حضور داشته باشند. البته تاكید دارم وزارت ارشاد قطعا باید بر شورای صنفی نظارت داشته باشد اما نباید سیاستگذاری های كلی این شورا را این وزارتخانه تعیین كرد ، و نماینده اصناف باید به این امر اهتمام داشته باشند.

وی افزود: مكان برگزاری شورای صنفی نمایش فیلم ، مهم نیست و امیدوارم با تغییرات رخ داده در شورای صنفی، در سال آینده سهم فیلم های مستقل و اندیشه محور در اكران افزایش یابد و سینماها در انحصار چند اثر سطحی قرار نگیرد .

سخن آخر اینكه شورای صنفی نمایش فیلم به عنوان یكی از گلوگاه های اكران آثار سینمایی در سال های اخیر در حاشیه قرار گرفته بود و حال امیدها برای بازگشت این شورا به متن با تغییرات ایجاد شده باردیگر افزایش یافته است .

از : مرتضی رنجبران

فراهنگ(5)**1983**1601**