اين تارنما در تفسيري نوشت: آلمازبيك اتمبايف، رييس جمهوري قرقيزستان، بتازگي از معامله تسليحاتي يك ميليارد دلاري ميان كشورش و جمهوري روسيه خبر داد. اين معامله، تجهيزات توپخانه، تانك، موشك هاي دوش پرتاب ضدهوايي و موارد ديگر را شامل خواهد شد.
آسياتايمز در ادامه تفسير خود افزود: 'رگنوم'، خبرگزاري وابسته به دستگاه اطلاعاتي روسيه، نيز بطور اتفاقي و همزمان، اظهاراتي را از رييس جمهوري قرقيزستان نقل كرد كه در آن، 'اتمبايف'، از احتمال حمله خارجي به كشورش سخن گفته است.
سياستمداران قرقيزي معتقدند سخنان 'اتمبايف'، اشاره اي به تنش هاي موجود با ازبكستان در دره فرغانه بوده است. كارشناسان اوضاع كنوني ميان مرزهاي ازبكستان و قرقيزستان را كه در آن هر از گاهي زد و خوردهاي گذرا ميان مرزبانان دو كشور رخ مي دهد، بسيار غيرسازنده ارزيابي مي كنند.
در تاشكند (پايتخت ازبكستان)، مقام هاي دولتي براي هشدار دادن به قرقيزها درباره پيامدهاي ساخت سد بر بالادست رودخانه هاي فرغانه درنگ نمي كنند.
تاشكند از طرح مشترك قرقيزها و روس ها براي كنترل آب هاي منطقه كه براي كشاورزي ازبكستان ضروري است، بسيار ناخرسند است.
رييس جمهوري ازبكستان، ديدگاه هاي خود را در اين باره هنگام ديدار با نورسلطان نظربايف، همتاي قزاق خود در سپتامبر 2012 بروشني بيان كرد.
وي با اشاره اي غيرمستقيم به تنش هاي كشورش با قرقيزستان و تاجيكستان گفت: منابع آب مي تواند در آينده منشا تنش در منطقه ما و در همه قاره ها باشد. من از كشور خاصي نمي خواهم نام ببرم، اما اين وضع مي تواند تا جايي پيش برود كه نه تنها به رويارويي هاي جدي، بلكه به جنگ منجر شود.
دولت قرقيزستان كه با مشكلات مالي بسيار روبرو است، پاسخ مثبت به پيشنهادهاي روسيه براي سرمايه گذاري در بخش آب را تنها راه بازگشت ثبات به اين كشور مي داند. قرقيزها، همچنين قرارداد حضور پايگاه هاي روسيه در خاك خود را كه ميزبان نيروهاي آمريكايي نيز به شمار مي رود، تمديد كرده اند.
معامله تسليحاتي روسيه و قرقيزستان پس از خروج ازبك ها از پيمان امنيت جمعي روسيه و متحدانش انجام شده است. گفته مي شود ازبكستان قصد دارد تا در ازاي دريافت سلاح هاي باقي مانده ناتو از جنگ افغانستان، به واشنگتن نزديك شود.
اختلاف ميان ازبكستان و قرقيزستان به سال 2000 باز مي گردد.
در آن سال، ازبك ها در فصل زمستان، صادرات گاز به قرقيزستان را قطع كردند تا به اين كشور يادآوري كنند كه بايد بهاي گاز را به موقع پرداخت كند. قرقيزستان نيز براي تلافي، كار ساخت سد 'توكتوغول' را براي دوبرابر كردن توليد برق، آغاز كرد. اين كار، به ويژه به پنبه كاران پايين دست، در دشت فرغانه آسيب زد و زمين هايشان را بي استفاده كرد.
رييس جمهوري ازبكستان نيز به نيروهاي مسلح اين كشور دستور داد كه در مرزهاي قرقيزستان دست به رزمايش هاي زميني و هوايي بزنند.
از آنجا كه رزمايش ها در نزديكي سد 'توكتوغول' انجام مي شد، رييس جمهوري قرقيزستان در سخناني معنادار، خطاب به رييس جمهوري ازبكستان هشدار داد كه اگر سد توكتوغول منفجر شود، سيلاب آن، فرغانه و دشت زرافشان در ازبكستان را از زمين محو خواهد كرد.
تنش ها ميان دو كشور در سال 2010 و زماني به اوج رسيد كه زد و خورد ميان اقوام ازبك و قرقيز در جنوب قرقيزستان رخ داد.
اكنون با خروج تدريجي ناتو از افغانستان، قرقيزها و ازبك ها دور تازه اي از سياست تنشزايي ميان يكديگر را آغاز مي كنند و در غياب يك هماهنگ كننده در منطقه، ثبات در فرغانه، بعيد به نظر خواهد رسيد.
مترجمام**9163**1479
تهران – تارنماي روزنامه آسياتايمز نوشت: همزمان با خروج نيروهاي ناتو از افغانستان و جدايي ازبكستان از پيمان دفاع جمعي روسيه، زخم هاي كهنه ميان ازبك ها و قرقيزها باز شده و هراس از جنگي تمام عيار را افزايش داده است.
