به گزارش ايرنا براساس نتيجه كاوش هاي انجام شده يك پايه ستون سنگي مربوط به زمان اردشير دوم كشف شد كه اين پايه ستون مربعي است به طول ضلع ۹۳ سانتيمتر و از سنگ يك تكه ساخته شده است به طوري كه مربع زيرين بزرگ‌تر است و در روي آن مربع وسط شال ستون بصورت دايره روي مربع وسط قرار دارد.
در حاشيه فوقاني مربع زيرين اين ته ستون، كتيبه‌اي به خط ميخي كنده شده كه ترجمه آن چنين است: 'ستون سنگي كاخ آپادانا اردشير بزرگ... پسر داريوش شاه هخامنشي...'.
از قرار معلوم اين ته ستون سنگي پيش از سال ۱۳۱۴ در تپه هگمتانه به دست آمده و تا سال ۱۳۲۸ در اختيار اداره فرهنگ وقت (آموزش و پرورش) بوده سپس به موزه ايران باستان تحويل داده شد و در حال حاضر نيز در همان موزه نگهداري مي‌شود.
ته ستون ديگري نيز به نام اردشير دوم هخامنشي وجود دارد كه با پايه ستوني از سنگ با هفت سطر كتيبه به خط ميخي ، مربوط به اردشير دوم است و در حال حاضر در تملك شخصي در انگلستان است.
كتيبه‌اي كه بر اين ته ستون نوشته شده از اين قرار است 'اردشير شاه بزرگ، شاه شاهان، شاه كشورها، شاه اين سرزمين، پسر داريوش شاه كه داريوش پسر اردشير شاه و اردشير پسر خشايارشا و خشايارشا پدر داريوش شاه و داريوش پسر ويشتاسب هخامنشي بودند، اين كاخ را به لطف اورمزد و ناهيد و مهر مرا از همه بدي‌ها حفظ فرمايند و آنچه من ساخته‌ام از گزند و آسيب محفوظ دارند.'
كارشناسان ميراث فرهنگي همدان اين پايه ستون هاي متعلق به كاخ هاي هخامنشي را برجسته ترين آثار مكشوفه حفاري ها در تپه باستاني هگمتانه عنوان مي كنند.
'احمد ترابي' يكي از اين كارشناسان گفت: پس از انقراض مادها، هر چند هگمتانه مركزيت نخستين را نيافت، ولي به جهت قرار گرفتن در مسير راه شاهي، كه پارسه (تخت جمشيد) را به سارد متصل مي‌كرد، به عنوان پايتخت تابستاني هخامنشيان مورد توجه خاص بود و از اين رو، هخامنشيان آن را آباد كردند.
وي اظهار داشت: اشياي موزه تپه هگمتانه در دو بخش اختصاصي و استاني است در اين مجموعه آثار سنگي , سفالي, استخواني و فلزي از دوره هاي پيش و پس از اسلام به نمايش در آمده و در راهرو و تالار سمت راست موزه تپه هگمتانه, اشياي مكشوف از هگمتانه نگهداري مي شوند.
وي همچنين بيان كرد: موزه هگمتانه در شرق تپه هگمتانه و با زير بناي 600 مترمربع در مركز محوطه باستاني هگمتانه قرار دارد.
وي اضافه كرد: مجموعه تابوت هاي سنگي و سفالي مربوط به دوره پارتيان كه از ميدان شير سنگي به دست آمده اند, خمره ها و سنگ هاي تزييني با نقوش زيبا و سنگ قبرهاي دوران مختلف اسلامي, شاخص ترين نماينده هاي آثار كشف شده استاني هستند كه در سالن مركزي و راهروي سمت چپ موزه قرار داده شده اند.
اين كارشناس ميراث فرهنگي همدان ادامه داد: همچنين سكه هايي از عهد ساساني كشف شده كه محل ضرب آنها 'اهمتان' قيد شده است.
ترابي اظهار داشت: نخستين اشاره مكتوب به نام مادها و سرزمين ماد، در سالنامه 24 سارل مانزر سوم (۸۳۶قبل از ميلاد) و سارگن دوم (۷۱۵قبل از ميلاد) بوده است كه از اين قوم و سرزمين آنان به نام ماداي يا آماداي (آماد=تركي سومري مادر+آي =ماهتركي) ياد كرده اند.
مديركل ميراث فرهنگي، گردشگري و صنايع دستي استان همدان نيز گفت: تپه هگمتانه همدان با در برگيري شهري زيرزميني در دل خود، قدمت سه هزار ساله خود را به رخ جهانيان مي‌كشد.
'عليرضا ايزدي' افزود: تپه باستاني هگمتانه با 40 هكتار وسعت در شمال شرقي همدان حد فاصل خيابان هاي اكباتان، شهدا و بلوار هگمتانه واقع شده است.
وي ادامه داد:هگمتانه به معناي محل تجمع است و از دو واژه پارسي باستان 'هگمتا' به معناي گردآمدن و پسوند اسم مكان 'نا' تشكيل شده است.
7521/576
همدان-ايرنا-پايه ستون هاي متعلق به كاخ هاي هخامنشي از جمله شالي ستون مربوط به دوران اردشير دوم با متن ميخي در موزه هگمتانه همدان جلوه گري مي كند.