به گزارش ایرنا یكی از فعالان میراث فرهنگی در این باره می گوید: قدیمی ترین سند حاضر از دریانوردی ایرانیان سندی است از گل پخته كه در حفاری‌های ناحیه چغامیش شهرستان دزفول به دست آمده و نشان می دهد این گویچه مربوط به دوران پیش از پیدایش خط است.
محمد آذركیش افزود: تپه های باستانی چغامیش بازمانده شهری باستانی است كه در شرق جاده دزفول - شوشتر واقع است و به شماره 487 در سال 1344 به ثبت در فهرست آثار ملی رسیده است.
وی اظهاركرد:این گوی گلی از اكتشافات دو استاد معتبر باستان شناسی پروفسور دولوگارز از دانشگاه شرقی دانشگاه شیكاگو و پروفسور هلن كانتور استاد بخش زبان‌های خاور نزدیك دانشگاه كالیفرنیا است.
وی گفت: این دانشمندان چهار بار و به تناوب در تپه‌های چغامیش شمال خوزستان كه در دامنه كوه زاگرس و در میان رودخانه‌های دز و كارون به كاوش‌های باستان‌شناسی پرداخته كه در میان اشیای مكشوفه، قدیمی‌ترین و جالب‌ترین سند دریانوردی را كه به نوشته آنها ریشه فرهنگی آن به شش هزار سال پیش از میلاد، برمی‌گردد كشف، و به جهانیان عرضه كردند.
آذركیش اظهاركرد:علاوه بر این این اسناد معتبر، خط نوشته‌های میخی لوح های مصور، سكه‌های تاریخی و اشیای متنوع دیگر در دست است كه نشان می‌دهد ایرانیان از زمان‌های بسیار دور با دریا و كشتی‌رانی الفتی دیرینه داشته‌اند.
وی گفت: در كتاب دریانوردی در ایران تالیف حسین نوربخش آمده است پروفسور دولوگاز، در آخرین روزهای زندگی خود كه در محل كار خود واقع در چغامیش درگذشت اظهار می دارد كه باستان شناسان بیشتر اطلاعات خود را از روی بقایای ظروف گلی به دست می‌آورند و ما خوشبختانه به مقادیر زیادی قطعه ظروف گلی دسترسی پیدا كردیم.
این فعال میراث فرهنگی افزود: بقایای بناهای حفاری شده، اثر مهره ای استوانه ای شكل، وسایل خانه و قطعات كوچك هنری كه از زیر ویرانه‌ها و آوارهای قرون گذشته در چغامیش دزفول به دست آمده نیز نقش مهمی در افزایش سطح دانش و اطلاعات باستان‌شناسی داشته است.
وی گفت:كاوش‌های باستان‌شناسی در اطراف حوزه چغامیش در سال‌های 1324شمسی و یا 1945 میلادی انجام شد كه پرفسور دولوگاز به نام موسسه 'اورینال' امتیاز حفاری در خوزستان را از ایران درخواست كرد اما درسال 1961 میلادی حفاری جدی در چغامیش شروع شد كه این كاوش سه ماه به طول انجامید.
آذركیش مهره های استوانه ای كشف شده در چغامیش را از گویا ترین سند دریایی ایرانیان نام برد وگفت: این مهره‌ها قطعات سنگی بودند كه روی آنها تصاویری حك شده بود كه با این وسیله روی ظروف و غیره علامت‌گذاری می‌كردند، یكی از این مهره‌ها پادشاهی را نشان می دهد كه از جنگ برمی‌گردد كه در قایقی نشسته و عده‌ای اسیر دست بسته در جلوی پاهای او افتاده در حالی كه در یك دست فرمانده گرز و در دست دیگرش ریسمانی است كه با آن اسیران را نگاه داشته است.
در این كشتی تصویر دریانوردی به چشم می خورد كه یكی از آنها روی دماغه كشتی نشسته و شیی شبیه علامت با پرچمی را در دست دارد.
وی اظهاركرد:به اعتقاد پروفسور دولوگاز این تصویر نمایشگر یك جنگ دریایی است كه به احتمال در رودخانه‌های داخلی روی داده ، چند لوح گلی نیز با اشكالی از نقطه و خط فشرده كشف شده و عقیده بر این است كه اینها تنها سیستم اعداد بود كه به احتمال قوی برای حسابداری به كار می رفته است.
وی گفت: مشاهده گاو بر روی این نقش گلی كه یكی از جاشوها به مراقبت از آن می‌پردازد حاكی از آن است كه فرمانده كشتی از راه دوری برمی‌گردد و نیز رسم همراه بردن حیوانات زنده در كشتی‌ها از زمان‌های گذشته بین دریانوردان ایرانی خلیج‌فارس معمول بوده است.
وی با اشاره به خروج بسیاری از اشیای باستانی با ارزش از ایران توسط باستانشناسان خارجی افزود: بسیاری از لوح‌های گلی از جمله مهر دریانوردی در آمریكا نگهداری می‌شود كه بازگرداندن آنها به ایران یك وظیفه ملی است كه سازمان میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری باید در این راستا تلاش كند.
رییس اداره میراث فرهنگی ،صنایع دستی و گردشگری شهرستان دزفول نیز گفت:دكتر عباس علیزاده استادیار دانشگاه شیكاگو در سال 45 یا 46 در كشفیاتی كه در چغامیش و چغابنوت دزفول انجام داد ادعای كشف قدیمی ترین سند موسیقی جهان و قدیمی ترین سند دریانوردی جهان را داشت ولی تاكنون هیچ گونه اسنادی از این كشفیات به اداره میراث فرهنگی دزفول ارایه نشده است.
غلامعلی باغبان كوچك افزود: با توجه به اینكه هیچ سندی در این خصوص مشاهده نشده نمی توان وجود این اسناد را تایید و یا تكذیب كرد.
شهرستان دزفول با وجود آثار ارزشمند تاریخی با قدمتی چند هزار ساله از جمله شهر جندی شاپور بازمانده از دوران ساسانی به عنوان نخستین مركز علمی و پزشكی جهان، پل باستانی(قدیم) با 2600 سال قدمت، آسیاب های آبی و بافت قدیم از جایگاه برجسته ای در ایران باستان و میراث فرهنگی برخوردار است.
همچنین تپه های باستانی چغامیش دزفول در جنوب شرقی شهر دزفول كه بر اساس شواهد باستان شناسی، قدمت این منطقه به پیش از اختراع خط می رسد، گواهی بر اهمیت این شهر قدیمی است.
این تپه ها تمدن چند هزار سال پیش از میلاد مسیح را تا دوره اسلامی در دل خود جای داده اند.
باستان شناسان دانشگاه شیكاگو در كاوش هایی كه در این منطقه انجام دادند، آثار با ارزشی كشف كردند.
نخستین و قدیمی ترین خشت پخته در عصر پیدایش خط در منطقه چغامیش دزفول به عنوان نخستین مركز خط در ایران زمین ،كشف شده است.
با وجود چنین آثار ارزشمند باستانی، ادعای وجود قدیمی ترین و مهم ترین سند دریانوردی جهان در آثار باستانی بر جای مانده از دوران كهن در این شهرستان دور از انتظار نیست. ك/4
7278/648/ 640
دزفول - ایرنا - همزمان با تاكید دست اندركاران ودوستداران میراث فرهنگی بر وجود نخستین و كهن ترین سند دریانوردی جهان در دزفول، كارشناسان میراث فرهنگی در تلاش برای تایید این موضوع هستند.
